Strona postępowania została wskazana art. 28-30 KPA. OAP nie może prowadzić postępowania bez strony, która jest zindywidualizowana. Postępowanie bez strony to postępowanie nie istniejące. Art. 28 wyróżnia 2 normy prawne:
stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, stroną jest ten kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W pierwszym przypadku jeśli organ stwierdzi, że dana osoba jest stroną wówczas musi ją wezwać do udziału w postępowaniu. W drugim przypadku wszczęcie postępowania następuje z datą złożenia wniosku. Jeżeli żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną wtedy organ wyda postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Skąd organ wie, że ktoś jest stroną? Odp. OAP za każdym razem ustala czy strona ma interes prawny lub obowiązek. Interes prawny to obiektywnie istniejąca potrzeba ochrony prawnej. Interes prawny musi być indywidualny, osobisty, konkretny, aktualny i dający się obiektywnie stwierdzić. Interes prawny wynika z prawa materialnego.
Art. 28 KPA wskazuje zdolność prawną – jest to zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków. Natomiast art. 29 KPA wskazuje kto może być stroną w sensie procesowym. Artykuł ten ustala jakie osoby mają zdolność prawną procesową. W przypadku KPA mówimy o zdolności procesowo admistracyjnej. Zdolność ta oznacza prawną możliwość występowania jako strona w postępowaniu administracyjnym.
/kodeks cywilny: do 13 lat dziecko nie odpowiada za swoje czyny,
od 18 lat pełna zdolność do czynności prawnych/
Nie każda osoba fizyczna może być stroną postępowania. Wynika to z odwołania się w art. 30 $1 KPA do przepisów prawa cywilnego w związku z tym należy sięgnąć do rozwiązań prawnych wskazanych w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 8 $1 kodeksu cywilnego osoba fizyczna ma zdolność prawną od chwili urodzenia. W przypadku kiedy mówimy o osobach prawnych zdolność prawna tych osób jest oceniania w oparciu o przepisy szczególne. U osób fizycznych zdolność prawna ustaje z chwilą śmierci, u innych osób z chwilą ustania ich bytu prawnego. Zdolność do czynności prawnych to możliwość dokonywania czynności prawnych i dzięki temu kształtowania swojej sytuacji prawnej tzn. nabywania lub utraty praw lub obowiązków. Przepisy prawa cywilnego przyznają pewną zdolność do czynności prawnych tym osobą, które są pełnoletnie i nie zostały ubezwłasnowolnione (dziecko poniżej 13 roku życia) ani dla których nie ustanowiono doradcy tymczasowego. Małoletni, którzy ukończyli lat 13 oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Osoby te mogą bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Osoby, które nie ukończyły lat 13-stu oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie nie mają czynności do zdolności prawnych. Osoby takie mogą zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego chyba, że zawarcie takiej umowy pociąga za sobą rażące pokrzywdzenia tej osoby.
PODMIOTY NA PRAWACH STRONY
W postępowaniu administracyjnym może pojawić się podmiot na prawach strony. Podmiot na prawach strony nie jest stroną, bo nie toczy się postępowanie w jego własnej sprawie. Nie występuje on zamiast strony lecz obok niej i niezależnie od niej. Podmiot na prawach strony nie może rozporządzać prawami materialnymi, czyli takimi prawami, z których korzysta strona. Podmiot ten ma tylko prawa procesowe. Do podmiotów na prawach strony zalicza się:
Organizacje społeczne; Prokurator; Rzecznik Praw Obywatelskich; Rzecznik Praw Dziecka.
ORGANIZACJE SPOŁECZNE (ART. 31)
Organizacja społeczna – art. 5 §2 pkt. 5
Z art. 31 §1 wynika, że organizacji społecznej przysługują dwa uprawnienia, które mogą być realizowane odrębnie.
Prawo żądania wszczęcia postępowania w sprawie innej osoby. Prawo żądania dopuszczenia tej organizacji do udziału w postępowaniu.
W pierwszym przypadku wszczęcie postępowania powoduje przyznanie tej organizacji społecznej praw strony.
Organizacja społeczna może występować z żądaniem dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i, gdy przemawia za tym interes społeczny. Obie te przesłanki muszą być spełnione równocześnie. Ocenę ich istnienia dokonuje OAP prowadzący postępowanie i w tym celu wydaje stosowne postanowienie.
Określenie (cel statutowy) organizacji społecznej oznacza, że sprawa dotyczy zasadniczych kierunków działalności tej organizacji, które są zapisane w statucie lub innym akcie pełniącym podobną do statutu funkcję.
Organizacja społeczna jeśli nie uczestniczy w postępowaniu lub nie jest do niego dopuszczona może za zgodą OAP przedstawić swój pogląd w sprawie.
PROKURATOR (ART. 182)
Art. 182 – 189.
Art. 182 przyznaje prokuratorowi prawo żądania wszczęcia postępowania administracyjnego w oparciu o przepisy KPA. Celem wniesienia przez prokuratora wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego jest usunięcie stanu niezgodnego z prawem. Prokurator ma także prawo wzięcia udziału w postępowaniu na każdym jego etapie. Od chwili zgłoszenia o wstąpieniu do toczącego się postępowania jest z mocy prawa jego uczestnikiem i przysługują mu wszelkie prawa strony (prawa procesowe). Jego udział nie jest uzależniony od zgody urzędu.
Prokurator może brać udział w postępowaniu nawet po wydaniu decyzji ostatecznej pod warunkiem, że spełni warunki określone w art. 184 §1 KPA (zapamiętać warunki!), a zatem przysługuje prokuratorowi sprzeciw.
Sprawa, w której został wniesiony sprzeciw prokuratora powinna być załatwiona bez zbędnej zwłoki, a w sprawach szczególnie skomplikowanych w terminie 30 dni od daty wniesienia sprzeciwu.
Prokurator ma także prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Petent – strona
Strona postępowania została wskazana art. 28-30 KPA. OAP nie może prowadzić postępowania bez strony, która jest zindywidualizowana. Postępowanie bez strony to postępowanie nie istniejące. Art. 28 wyróżnia 2 normy prawne:
stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, stroną jest ten kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W pierwszym przypadku jeśli organ stwierdzi, że dana osoba jest stroną wówczas musi ją wezwać do udziału w postępowaniu. W drugim przypadku wszczęcie postępowania następuje z datą złożenia wniosku. Jeżeli żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną wtedy organ wyda postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Skąd organ wie, że ktoś jest stroną? Odp. OAP za każdym razem ustala czy strona ma interes prawny lub obowiązek. Interes prawny to obiektywnie istniejąca potrzeba ochrony prawnej. Interes prawny musi być indywidualny, osobisty, konkretny, aktualny i dający się obiektywnie stwierdzić. Interes prawny wynika z prawa materialnego.Art. 28 KPA wskazuje zdolność prawną – jest to zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków. Natomiast art. 29 KPA wskazuje kto może być stroną w sensie procesowym. Artykuł ten ustala jakie osoby mają zdolność prawną procesową. W przypadku KPA mówimy o zdolności procesowo admistracyjnej. Zdolność ta oznacza prawną możliwość występowania jako strona w postępowaniu administracyjnym.
/kodeks cywilny: do 13 lat dziecko nie odpowiada za swoje czyny,
od 18 lat pełna zdolność do czynności prawnych/
Nie każda osoba fizyczna może być stroną postępowania. Wynika to z odwołania się w art. 30 $1 KPA do przepisów prawa cywilnego w związku z tym należy sięgnąć do rozwiązań prawnych wskazanych w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 8 $1 kodeksu cywilnego osoba fizyczna ma zdolność prawną od chwili urodzenia. W przypadku kiedy mówimy o osobach prawnych zdolność prawna tych osób jest oceniania w oparciu o przepisy szczególne. U osób fizycznych zdolność prawna ustaje z chwilą śmierci, u innych osób z chwilą ustania ich bytu prawnego. Zdolność do czynności prawnych to możliwość dokonywania czynności prawnych i dzięki temu kształtowania swojej sytuacji prawnej tzn. nabywania lub utraty praw lub obowiązków. Przepisy prawa cywilnego przyznają pewną zdolność do czynności prawnych tym osobą, które są pełnoletnie i nie zostały ubezwłasnowolnione (dziecko poniżej 13 roku życia) ani dla których nie ustanowiono doradcy tymczasowego. Małoletni, którzy ukończyli lat 13 oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Osoby te mogą bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Osoby, które nie ukończyły lat 13-stu oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie nie mają czynności do zdolności prawnych. Osoby takie mogą zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego chyba, że zawarcie takiej umowy pociąga za sobą rażące pokrzywdzenia tej osoby.
PODMIOTY NA PRAWACH STRONY
W postępowaniu administracyjnym może pojawić się podmiot na prawach strony. Podmiot na prawach strony nie jest stroną, bo nie toczy się postępowanie w jego własnej sprawie. Nie występuje on zamiast strony lecz obok niej i niezależnie od niej. Podmiot na prawach strony nie może rozporządzać prawami materialnymi, czyli takimi prawami, z których korzysta strona. Podmiot ten ma tylko prawa procesowe. Do podmiotów na prawach strony zalicza się:
Organizacje społeczne; Prokurator; Rzecznik Praw Obywatelskich; Rzecznik Praw Dziecka.ORGANIZACJE SPOŁECZNE (ART. 31)
Organizacja społeczna – art. 5 §2 pkt. 5
Z art. 31 §1 wynika, że organizacji społecznej przysługują dwa uprawnienia, które mogą być realizowane odrębnie.
Prawo żądania wszczęcia postępowania w sprawie innej osoby. Prawo żądania dopuszczenia tej organizacji do udziału w postępowaniu.W pierwszym przypadku wszczęcie postępowania powoduje przyznanie tej organizacji społecznej praw strony.
Organizacja społeczna może występować z żądaniem dopuszczenia jej do udziału
w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i, gdy przemawia za tym interes społeczny. Obie te przesłanki muszą być spełnione równocześnie. Ocenę ich istnienia dokonuje OAP prowadzący postępowanie i w tym celu wydaje stosowne postanowienie.
Określenie (cel statutowy) organizacji społecznej oznacza, że sprawa dotyczy zasadniczych kierunków działalności tej organizacji, które są zapisane w statucie lub innym akcie pełniącym podobną do statutu funkcję.
Organizacja społeczna jeśli nie uczestniczy w postępowaniu lub nie jest do niego dopuszczona może za zgodą OAP przedstawić swój pogląd w sprawie.
PROKURATOR (ART. 182)
Art. 182 – 189.
Art. 182 przyznaje prokuratorowi prawo żądania wszczęcia postępowania administracyjnego w oparciu o przepisy KPA. Celem wniesienia przez prokuratora wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego jest usunięcie stanu niezgodnego z prawem. Prokurator ma także prawo wzięcia udziału w postępowaniu na każdym jego etapie. Od chwili zgłoszenia
o wstąpieniu do toczącego się postępowania jest z mocy prawa jego uczestnikiem i przysługują mu wszelkie prawa strony (prawa procesowe). Jego udział nie jest uzależniony od zgody urzędu.
Prokurator może brać udział w postępowaniu nawet po wydaniu decyzji ostatecznej pod warunkiem, że spełni warunki określone w art. 184 §1 KPA (zapamiętać warunki!), a zatem przysługuje prokuratorowi sprzeciw.
Sprawa, w której został wniesiony sprzeciw prokuratora powinna być załatwiona bez zbędnej zwłoki, a w sprawach szczególnie skomplikowanych w terminie 30 dni od daty wniesienia sprzeciwu.
Prokurator ma także prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego.