Question

Stosunki Polsko Krzyżackie w XIII-XVI wieku

Answer 1

Pomysł sprowadzenia na pogranicze mazowiecko-pruskie zakonu rycerskiego zrodził się na dworze Konrada Mazowieckiego. Zakon taki miał ochraniać ziemie piastowskie przed najazdami plemion pruskich i prowadzić akcję chrystianizacyjną. Rokowania z władzami Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zaczęły się w 1226 r., a dwa lata później kilku braci zakonnych przyjęło od Konrada Mazowieckiego Ziemię Chełmińską. W 1230 r. niewielki konwent krzyżacki osiadł koło Torunia, rozpoczynając systematyczny podbój ziem pruskich, wypierając pierwotnych mieszkańców w głąb lasów i mordując, a tych, którzy przeżyli najazd nawracali przemocą i germanizowali. Krzyżacy budowali zamki, zakładali miasta, sprowadzali osadników z Niemiec (późniejsi Prusacy). Do końca XIII w. stworzyli w Prusach potężne państwo ze stolicą w Malborku (od 1309 r.)            Na początku XIII w. mieszczanie gdańscy zagrożeni przez Brandenburczyków poprosili o pomoc Władysława  Łokietka. Ten zajęty walkami z Wacławem, polecił poprosić o pomoc Krzyżaków, którzy wykorzystali sytuację i podstępem zajęli Pomorze Gdańskie. W 1308 r. opanowali Gdańsk i wymordowali jej mieszkańców (rzeź Gdańska). Następnie bez walki opanowali Tczew. Gdy król podjął rokowania w sprawie zajęcia Pomorza, Zakon wystawił rachunek za odsiecz i zaproponował wykup Pomorza, jednocześnie zajmując Świecie. W 1309 r. Polacy złożyli skargę na Zakon  do papieża. Pierwszy proces odbył się w Inowrocławiu. Komisja nakazała zwrócić Polsce Pomorze i zapłacić odszkodowanie. Wykorzystując krzyżacko- luksemburskie zaangażowanie na Litwie, wojska Łokietka zaatakowały Ziemię Chełmińską. Rozpoczęła się kilkuletnia wojna zakończona bitwą pod Płowcami (29 września 1331 r.). Krzyżacy odstąpili od oblężenia Brześcia i wycofali się za Toruń.            Następca Łokietka, Kazimierz Wielki, doprowadził w 1339 r. do drugiego procesu w Warszawie. Legaci papiescy przyznali Polsce utracone terytoria, jednakże wykonanie wyroku zostało zawieszone. Dzięki staraniom arcybiskupa Bogorii zawarto w 1343 r. wKaliszu traktat, na mocy którego Zakon zwrócił Polsce Kujawy i Ziemię Dobrzyńską, zatrzymując dla siebie Pomorze i Ziemię Chełmińską jako „wieczystą jałmużnę” króla polskiego. W zamian Polacy zrzekli się roszczeń odszkodowawczych za najazdy krzyżackie.