Przed naszą erą; 753 r. - założenie Rzymu 509 r. - początek republiki 264-241 - I wojna punicka 218-201 - II wojna punicka 216 r. bitwa pod Kannami 202 r. bitwa od Zamą 73-71- powstanie Spartakusa 60 r. - pierwszy triumwirat 49 r - przekroczenie Rubikonu przez Juliusza cezara 44 r - zamordowanie Cezara 42 r - bitwa pod Filippi, klęska zadane spiskowcom przez Oktwaiana 31 r - bitwa u wybrzeży Grecji- zwycięstwo Oktawiana
Nasza era: 64 r - podpalenie Rzymu 79 r - zniszczenie Pompei 313 r - uznanie chrześcijaństwa 381 r - uznanie chrześcijaństwa za religie państwową 395 r - podział cesarstwa rzymskiego między synów Teodozjusza na część wschodnią i zachodnią 406 r - wtargnięcie germanów na teren cesarstwa 410 r. - splądrowanie Rzymu przez Wizygotów 451 r - najazd Hunów na Galie 455 r - zajęcie Rzymu przez Wandalów 476 r - Upadek cesarstwa Zachodnio Rzymskiego
475 p.n.e.- Upadek królestwa i początekustroju republiki.
264 p.n.e.- zakończenie podboju Italii, początek I wojny punickiej: Sycylia - punktsporny.
241 p.n.e.- koniec wojny: porażka Kartaginy, zdobycie Syrakuzy, śmierć Archimedesa, Kartagina traci Sycylię i większość floty, musi zapłacić kontrybucję. Antyrzymskie nastroje w Kartaginie.
218 p.n.e.- Hannibal wyrusza na Rzym przez Hiszpanię i Galię, zjednuje sobie Galów i Iberów. Idzie na Rzym drogą nieznaną Rzymianom, rozbija wojska rzymskie, resztę omija przechodząc przez bagna.
201 p.n.e.- pokój: utrata terenów poza Afryką i całej floty, kontrybucja, nie może prowadzić wojen bez zgody Rzymu, opiekun- król Namibii. Marcjusz Porcjusz Kato (starszy) nawołuje do zniszczenia Kartaginy.
149 p.n.e.- III wojna punicka.
146 p.n.e.- koniec wojny, zburzenie Kartaginy, sprzedanie mieszkańców w niewolę.
II Triumwiratu (Marek Lepidus, Marek Antoniusz, Gajusz Juliusz Cezar Oktawianus - popierany przez Cycerona).
381- Teodozjusz Wielki ogłosił chrześcijaństwo za religię panującą.
392- Teodozjusz Wielki zakazał praktyk religijnych wyznawcom innych wiar.
395- Teodozjusz podzielił cesarstwo między synów na wschodnie i zachodnie.
476- upadek cesarstwa zachodniego
Kolonat- nazwa systemu organizacji wielkiej własności ziemskiej, polegającego na wydzielaniu przez właścicieli latyfundiów działek nadawanych w uprawę tzw. kolonom, którzy byli w zamian zobowiązani do określonych świadczeń. Powstanie tego systemu zostało niejako wymuszone w II w. n.e. zmniejszaniem się liczby niewolników.
Imperator- zwycięsko wódz, któremu przyznano triumf.
Pryncypat- ustrój stworzony przez Oktawiana Augusta.
Uzurpator- ten, kto zagarnia władzę, nie mając ku temu podstaw prawnych.
ZGROMADZENIE (komitia): wybierało urzędników, decyzje o najważniejszych sprawach państwa, władza ustawodawcza, ostatnia instancja odwoławcza.
SENAT (senex- starzec): naprawdę rządzi w kraju, rada starszych, byli urzędnicy, dożywotnio (mógł to zmienić cenzor), instancja opiniodawcza, przyjmował i wysyłał posłów i delegacje, reprezentował ciągłość państwa. Princeps senatus - najważniejszy senator, pierwszy zabierałgłos.
URZĘDNICY: mogą przedstawić projekt na zgromadzeniu, raz na rok, nie opłacane, kolegialne (min. 2 osoby na stanowisku).
Dyktator: powoływany na 6 mies. w sytuacjach awaryjnych, imperium summum (władzanajwiększa), wszystkie kompetencje, decyduje o wszystkim, wobec jego decyzji nie było odwołania ani weta.
Konsul: dwóch, imperium maius (większa), zwierzchnik wszystkich urzędników, dowodzi wojskiem, funkcje kapłańskie - wróżby (auspicje) decydował o treści wróżby, 12 liktorów (pomocników), fosies - pęk rózeg symbol władzy.
Pretorzy: pilnują porządku i zajmują się sądownictwem, imperium minus (mniejsza), 6 liktorów, rózgi.
Cenzor: spis obywateli, przypisanie ich poszczególnym klasom majątkowym, spis senatorów (kto jest godny posady, kolejność zabierania głosu), sprawdza finanse państwa.
Edylowie: pilnowanie porządku w kraju, zaopatrywanie w żywność (rozdawnictwo zboża), nie posiadali władzy imperium, organizowali igrzyska na własny koszt.
Kwestorzy: finanse państwa. Gdy ktoś przestał być np. konsulem stawał się prokonsulem i otrzymywał prowincję do zarządzania. Jeśli zebrał z podatków więcej niż miał zapłacić Rzymowi, brał resztę dla siebie.
Chronologia
Przed naszą erą;
753 r. - założenie Rzymu
509 r. - początek republiki
264-241 - I wojna punicka
218-201 - II wojna punicka
216 r. bitwa pod Kannami
202 r. bitwa od Zamą
73-71- powstanie Spartakusa
60 r. - pierwszy triumwirat
49 r - przekroczenie Rubikonu przez Juliusza cezara
44 r - zamordowanie Cezara
42 r - bitwa pod Filippi, klęska zadane spiskowcom przez Oktwaiana
31 r - bitwa u wybrzeży Grecji- zwycięstwo Oktawiana
Nasza era:
64 r - podpalenie Rzymu
79 r - zniszczenie Pompei
313 r - uznanie chrześcijaństwa
381 r - uznanie chrześcijaństwa za religie państwową
395 r - podział cesarstwa rzymskiego między synów Teodozjusza na część wschodnią i zachodnią
406 r - wtargnięcie germanów na teren cesarstwa
410 r. - splądrowanie Rzymu przez Wizygotów
451 r - najazd Hunów na Galie
455 r - zajęcie Rzymu przez Wandalów
476 r - Upadek cesarstwa Zachodnio Rzymskiego
753 p.n.e.- założenie Rzymu przez Romulusa
475 p.n.e.- Upadek królestwa i początekustroju republiki.
264 p.n.e.- zakończenie podboju Italii, początek I wojny punickiej: Sycylia - punktsporny.
241 p.n.e.- koniec wojny: porażka Kartaginy, zdobycie Syrakuzy, śmierć Archimedesa, Kartagina traci Sycylię i większość floty, musi zapłacić kontrybucję. Antyrzymskie nastroje w Kartaginie.
218 p.n.e.- Hannibal wyrusza na Rzym przez Hiszpanię i Galię, zjednuje sobie Galów i Iberów. Idzie na Rzym drogą nieznaną Rzymianom, rozbija wojska rzymskie, resztę omija przechodząc przez bagna.
201 p.n.e.- pokój: utrata terenów poza Afryką i całej floty, kontrybucja, nie może prowadzić wojen bez zgody Rzymu, opiekun- król Namibii. Marcjusz Porcjusz Kato (starszy) nawołuje do zniszczenia Kartaginy.
149 p.n.e.- III wojna punicka.
146 p.n.e.- koniec wojny, zburzenie Kartaginy, sprzedanie mieszkańców w niewolę.
60 p.n.e.- Triumwirat (Marek Licyniusz Krassus, Gnejusz Pompejusz Magnus, Gajusz Juliusz Cezar)
II Triumwiratu (Marek Lepidus, Marek Antoniusz, Gajusz Juliusz Cezar Oktawianus - popierany przez Cycerona).
381- Teodozjusz Wielki ogłosił chrześcijaństwo za religię panującą.
392- Teodozjusz Wielki zakazał praktyk religijnych wyznawcom innych wiar.
395- Teodozjusz podzielił cesarstwo między synów na wschodnie i zachodnie.
476- upadek cesarstwa zachodniego
Kolonat- nazwa systemu organizacji wielkiej własności ziemskiej, polegającego na wydzielaniu przez właścicieli latyfundiów działek nadawanych w uprawę tzw. kolonom, którzy byli w zamian zobowiązani do określonych świadczeń. Powstanie tego systemu zostało niejako wymuszone w II w. n.e. zmniejszaniem się liczby niewolników.
Imperator- zwycięsko wódz, któremu przyznano triumf.
Pryncypat- ustrój stworzony przez Oktawiana Augusta.
Uzurpator- ten, kto zagarnia władzę, nie mając ku temu podstaw prawnych.
ZGROMADZENIE (komitia): wybierało urzędników, decyzje o najważniejszych sprawach państwa, władza ustawodawcza, ostatnia instancja odwoławcza.
SENAT (senex- starzec): naprawdę rządzi w kraju, rada starszych, byli urzędnicy, dożywotnio (mógł to zmienić cenzor), instancja opiniodawcza, przyjmował i wysyłał posłów i delegacje, reprezentował ciągłość państwa. Princeps senatus - najważniejszy senator, pierwszy zabierałgłos.
URZĘDNICY: mogą przedstawić projekt na zgromadzeniu, raz na rok, nie opłacane, kolegialne (min. 2 osoby na stanowisku).
Dyktator: powoływany na 6 mies. w sytuacjach awaryjnych, imperium summum (władzanajwiększa), wszystkie kompetencje, decyduje o wszystkim, wobec jego decyzji nie było odwołania ani weta.
Konsul: dwóch, imperium maius (większa), zwierzchnik wszystkich urzędników, dowodzi wojskiem, funkcje kapłańskie - wróżby (auspicje) decydował o treści wróżby, 12 liktorów (pomocników), fosies - pęk rózeg symbol władzy.
Pretorzy: pilnują porządku i zajmują się sądownictwem, imperium minus (mniejsza), 6 liktorów, rózgi.
Cenzor: spis obywateli, przypisanie ich poszczególnym klasom majątkowym, spis senatorów (kto jest godny posady, kolejność zabierania głosu), sprawdza finanse państwa.
Edylowie: pilnowanie porządku w kraju, zaopatrywanie w żywność (rozdawnictwo zboża), nie posiadali władzy imperium, organizowali igrzyska na własny koszt.
Kwestorzy: finanse państwa. Gdy ktoś przestał być np. konsulem stawał się prokonsulem i otrzymywał prowincję do zarządzania. Jeśli zebrał z podatków więcej niż miał zapłacić Rzymowi, brał resztę dla siebie.