Question

Skutki wojen w XVII wieku.
Proszę o notatki do trzech poniższych punktów.
1. Upadek gospodarczy i demograficzny.
2. Przemiany społeczne i religijne w Polsce.
3. Wzrost znaczenia oligarchii magnackiej.

Answer 1

W XVII wieku Polska prowadziła liczne wojny, przede wszystkim z Rosją, Szwecją i Turcją. Walki te przyniosły państwu polskiemu liczne konsekwencje, głównie niekorzystne. Były to:

- poważne szkody materialne, których sprawcami były nie tylko obce wojska, ale i własne oddziały,

- utrata silnej pozycji Rzeczpospolitej w Europie.

- przeszło trzydziestoprocentowy ubytek ludności i zmniejszenie gęstości zaludnienia, w wyniku działań wojennych i epidemii,

- migracje ludności do bezpieczniejszych obszarów, głównie do Prus Książęcych i na Śląsk,

- zmniejszenie się terytorium Polski, z 990 000 km2 w 1634 roku, do 733 500 km2 w 1667 roku,

- upadek rolnictwa, zniszczenie pól i upraw, powrót do mniej wydajnych, ale tańszych i łatwiejszych metod uprawiania, utrata domów i gospodarstw przez wielu chłopów,

- zniszczenie inwestycji rolnych, np. wałów przeciwpowodziowych na terenie Żuław nadwiślańskich, młynów wodnych,

- osłabienie powiązań gospodarczych i komunikacyjnych z Gdańskiem,

- spadek zapotrzebowania na polskie towary i zastój w handlu z innymi państwami,

- obniżenie dochodów państwa,

- kryzys monetarny po wojnach szwedzkich - wybicie niepełnowartościowych monet a sumę 20 milionów złotych wywołało powszechną dewaluację,

- zaległości w wypłacaniu żołdu, brak funduszy na dofinansowanie wojska, spadek możliwości mobilizacyjnych,

- zła sytuacja wewnętrzna w państwie polskim,

- częste zrywanie sejmików ziemskich przy pomocy liberum veto, rozpowszechnienie korupcji,

- zwiększenie wpływów magnaterii, decentralizacja władzy, osłabienie systemu skarbowego,

- zmiana mentalności Polaków,

- zmniejszenie się tolerancji religijnej, spowodowane tym, że główni wrogowie Polski byli luteranami (Szwedzi), muzułmanami (Turcy) i wyznawcami prawosławia (Rosjanie), nasiliła się kontrreformacja, wzrósł poziom ksenofobii,

- upadek szkolnictwa, wykształceni ludzie stawali się rzadkością,

- procesy o czary, ateizm, herezje, idące w parze z ciemnotą i biedotą społeczeństwa,

- straty w dziedzinie kultury, zniszczenie kościołów, pałaców, utrata dzieł sztuki, licznych zbiorów bibliotecznych, drogocennych mebli i wielu kosztowności.



Wojny toczące się na terytorium Polski w XVII wieku pozostawiły po sobie ślady w postaci poważnych zniszczeń, zarówno natury materialnej, jaki i duchowej. A Polska jeszcze przez długie lata musiała zmagać się z licznymi problemami, które na trwale odbiły piętno w jej historii.