!!! Scharakteryzuj aktywność sejsmiczną i wulkaniczną Azji !!!
Karcia62
1.OBSZARY SEJSMICZNEOgniska trzęsień ziemi nie są rozłożone równomiernie na Kuli Ziemskiej. Wśród obszarów naszego globu możemy wyróżnić miejsca częstszego występowania trzęsień tzw. obszary aktywne sejsmicznie jak i asejsmiczne- o uśpionym charakterze. Obszarami aktywnymi sejsmicznie- nazywa się grzbiety śród- oceaniczne wznoszące się do 2 - 3 tys. m ponad dno basenów oceanicznych . Obszary te zwykle występują w okolicach wybrzeży kontynentów, archipelagów oraz obrzeży basenów oceanicznych.Wśród obszarów aktywnych sejsmicznie wyróżniamy również tzw. Strefy sejsmiczne- obszary obfitujące w częste i silne trzęsienia ziemi.Obszary największej żywotności gromadzą się głównie w strefie kontaktów płyt tektonicznych na granicach płyt litosfery, rzadziej w obszarach wewnątrz-płytowych.Główne strefy sejsmiczne Ziemi:* Strefa wokółpacyficzna z 80 proc. wszystkich trzęsień, tzw. " około-pacyficzny pierścień ognia " - m.in. wyspy japońskie , pacyficzne wybrzeża obu Ameryk, Aleuty, Kuryle, Filipiny, Mariany, Nową Gwineę, Nowe Hebrydy, Fidżi, Samoa, Togę i Nową Zelandię,* Strefa Śródziemnomorska i Trans-azjatycka, zwana też Medyterańską, biegnie od Nowej Gwinei przez Indonezję, Birmę, pn. Indie, Uzbekistan, Turkmenistan, Iran, Gruzję, Turcję i M. Śródziemne; w strefie tej występuje ok. 15 proc. Wszystkich trzęsień ziemi.*Strefa Alpejsko-himalajska - (strefa fałdowań alpejskich) występująca na obszarach jeszcze czynnych orogenicznie - w alpidach (np. Alpy, Himalaje).*Strefa grzbietów śród-oceanicznych i ryftów kontynentalnych np.: O. Atlantycki, O. Indyjski, O. Arktyczny oraz system rowów wschodnioafrykańskich, ryft Bajkału i inne).2. OBSZARY ASEJSMICZNEObszary asejsmiczne - to obszary zwykle wolne od trzęsień Ziemi, na których wyjątkowo może pojawić się słaba aktywność sejsmiczna. Należą do niej obszary sfałdowane przed erą paleozoologiczną nie odmłodzone przez późniejsze ruchy górotwórcze np. Syberia, wsch. Europa3. OBSZARY PENSEJSMICZNEObszary pensejsmiczne- są to obszary o słabej aktywności sejsmicznej, w rzadkich przypadkach mogą wystąpić słabe trzęsienia ziemi; min zachodnia i środkowa Europa, np. Polska oraz Pn.- Wsch. Azja .4.TRZĘSIENIA ZIEMITrzęsienie ziemi to gwałtowne zachwianie stanu równowagi naprężeń we wnętrzu Ziemi podczas przemieszczeń fragmentów litosfery, któremu towarzyszy wydzielanie się ogromnej ilości energii częściowo wysyłanej w postaci fal sejsmicznych wywodzących się z ogniska trzęsienia ziemi tzw. hipocentrum (traktowanym jako miejsce inicjacji trzęsienia ziemi). Proces trzęsienia ziemi wiąże się ze zniszczeniem materiału i naruszeniem ciągłości ośrodka wzdłuż danych powierzchni, które charakteryzuje obniżona wytrzymałość, zlokalizowanych w obrębie uskoków. Punkt będący rzutem pionowym ogniska trzęsienia ziemi na powierzchnię nazywamy epicentrum- jest to obszar gdzie fale są najsilniejsze i docierają najwcześniej niosąc ze sobą największe straty. W miarę oddalania się odepicentrumsiła fal maleje.Podział trzęsień ziemi ze względu na przyczynę:- tektoniczne (90%) - wywołane przez ruch płyt litosferycznych ( płyt kontynentalnych i oceanicznych- ruchy tektoniczne); najgroźniejsze w skutkach- wulkaniczne - drgania wywołane są przez roztopioną magmę wdzierającej się do litosfery, lub poprzez zapadanie się wypróżnionych z lawy komór. Poprzedzają one lub towarzyszą erupcji wulkanów- zapadowe - spowodowane prze zapadanie się jaskiń krasowych.- technogeniczne - powstałe w wyniku działalności człowieka, np. zapadanie się kopalń (tąpnięcia) na Śląsku, eksploatacją wód podziemnych, budowa zapór wodnych itp.Podział ze względu na głębokość ogniska:- głębokie (3%) - 350-700 km.- średnie (12%) - 70-350 km,- płytkie (85%) - poniżej 70 km,Podział ze względu na powiązanie ze wstrząsem zasadniczym:- wstępne - o magnitudzie słabej;- zasadnicze - o magnitudzie największej;- następcze - o zmniejszającej się magnitudzie po głównym wstrząsie;Podział ze względu na częstotliwość występowania trzęsień na danym terenie:-obszary sejsmiczne - gdzie występują częste i silne trzęsienia ziemi.-obszary pensejsmiczne - wstrząsy występują sporadycznie; słabe i nie szkodliwe.-obszary asejsmiczne - całkowity zanik wstrząsów sejsmicznych.5. WULKANYWulkan - (z łac. Vulcanus- bóg Ognia) geol. miejsce na powierzchni Ziemi, z którego wydobywają się (lub wydobywały się ) kanałem produkty erupcji tj. lawa, gazy wulkaniczne i materiał piroklastyczny. U wylotu kanału znajduje się lejkowato zakończony krater wulkanu. Wulkany mogą występować jako pojedyncze wzniesienia lub tworzyć górskie skupiska wulkaniczne. Kształt i rozmiary wulkanów zależą od rodzaju i ilości wyrzucanych z głębi ziemi materiałów. Terminem tym również określa się formy terenu powstałe w wyniku działalności wulkanu np. góra wulkaniczna, stożek wulkaniczny, kopuła wulkaniczna czy wulkan tarczowy.~Rozmieszczenie wulkanów:Europa:* Etna (Włochy) Sycylia - 3323 m n.p.m.* Wezuwiusz (Włochy) Zatoka Neapolitańska - 1277 m n.p.m.* Stromboli (Włochy) M. Tyrreńskie - 926 m n.p.m.* Santoryn ( Kajmeni); (Grecja)- 131 m n.p.m.* Beerenberg (Jan Mayen ) - 2277 m n.p.m* Grimsvotn (Islandia) - 1719 m n.p.m.* Hekla (Islandia) - 1491 m n.p.m.* Katla (Islandia) - 1363 m n.p.m.Azja:* Kluczewska Sopka (Rosja) - 4957 m n.p.m.* Fudżi (Japonia) - 3776 m n.p.m.* Asama (Japonia) - 2540 m n.p.m.* Demavend (Iran) - 5671 m n.p.m.* Krakatau (Indonezja) - 813 m n.p.m.* Pinatubo (Filipiny) - 1600 m n.p.m.* Marapi (Indonezja) - 2890 m n.p.m.* Semeru (Indonezja) - 3680 m n.p.m.Ameryka Północna:* Orizaba (Meksyk) - 5700 m n.p.m.* Popocatepetl (Meksyk) - 5452 m n.p.m.* Rainier (USA) - 4390 m n.p.m* Colima (Meksyk) - 4265 m n.p.m.* Pico de Teyde (Wyspy Kanadyjskie) - 3716 m n.p.m.* Kilauea (USA) -1250 m n.p.m.* Wrangell (USA) - 4270 m n.p.m.* St. Helen (USA) - 3000 m n.p.m.Ameryka Południowa:* Antafalla (Argentyna) - 6450 m n.p.m.* Cotopaxi (Ekwador) - 5896 m n.p.m.* Lascar (Chile) - 5990 m n.p.m.* Llullaillaco (Argentyna/Chile) 6723 m n.p.m.* Maipo (Chile) - 5323 m n.p.m.* Villarica (Chile) - 2840 m n.p.m.* Guallatira (Chile) - 6060 m n.p.m* Purace (Kolumbia) - 4700 m n.p.m.* Sangay (Kolumbia) - 5325 m n.p.m.* Tupungatito (Chile) - 5640 m n.p.m.Afryka:* Kamerun (Kamerun) - 4094 m n.p.m* Kilimandżaro (Tanzania) - 5895 m n.p.m.* Meru (Tanganika) - 4570 m n.p.m.Australia i Oceania:* Mauna Loa (Hawaje) - 4170 m n.p.m.* Mauna Kea (Hawaje) - 4205 m n.p.m.* Ruapehu (Nowa Zelandia) - 2800 m n.p.m.Wulkany zmieniają swą aktywność wraz z upływem czasu. Obserwowana aktywność wulkanów pozwala na wprowadzenie ich podziału na wulkany:* czynne - zmiennie objawiające swoją działalność, najczęściej mieszane (np. Wezuwiusz, Etna),* drzemiące - ich działalność obserwowano czasem nawet po setkach lat (np. Fuji),* wygasłe - ich działalność nigdy nie została zaobserwowana (np.Kilimandżaro).b) podział wulkanów ze względu na miejsce, z którego wypływa magma- wyróżnia się wulkany:* stożkowe* tarczowe* linijne - magma wypływa z podłożac) podział wulkanów ze względu na dominujący rodzajmateriału, jaki się z nich wydobywa:* lawowe(wylewne) - dostarczają tylko lawy ciekłej, która wydostaje się bez większego wybuchu. Wulkany lawowe są na ogół bezpieczne i najbardziej przewidywalne. Dzielą się na:* tarczowe (hawajskie) - niskie i rozległe (lawa z nich wypływająca jest zasadowa, bazaltowa, o małej lepkości), osiągają szerokość do 40 kilometrów, tworzą płaskie góry z łagodnymi stokami ok. 8 stopni.* kopuły lawowe (lawa lepka, kwaśna, krzemionkowa, piętrząca się ), które wyglądają jak pół sfery (kuli)* stratowulkany- wulkany mieszane (oprócz lawy wyrzucane są też inne materiały piroklastyczne i gazy należą do najbardziej eksplozywnych. Stratowulkany maja kształt wysokich stożków ok. 30 stopni nachylenia np. Wezuwiusz.* eksplozywne - wyrzucają tzw. materiał piroklastyczny* maary* wulkan błotny - błotnista mieszanina wody, iłu, piasku itp. Proces ten związany jest z wygasaniem wulkanu z wnętrza wulkanu wydobywa się gorąca woda lub para wodna.