Rycerz w średniowieczu:
[1] Przebiegnijmy główne rysy, które miały w nich charakteryzować ideał rycerza.
[2] Rycerz musiał w zasadzie być dobrze urodzony. Mówię "w zasadzie", bo można było być pasowanym na rycerza za szczególne sukcesy bojowe. Można było także - i to zdarzało się coraz częściej w związku z rozrostem miast i wzmaganiem się ich znaczenia - nabyć ten przywilej.
[3] Rycerz miał promieniować urodą i wdziękiem. Urodę tę podnosił zwykle strój świadczący o zamiłowaniu do złota i drogich kamieni. Nie byle jaka musiała być także zbroja i uprząż.
[4] Rycerz musiał być silny. Siła ta była niezbędna do dźwigania zbroi, która ważyła 60-80 kilo. Siłę tę przejawiał zwykle, jak Herakles, od dziecka
Zgodnie z tą tradycją, Sienkiewicz czyni Zbyszka z Bogdańca od małości tak krzepkim, że gdy ściskał gałąź drzewa, sok z niej wyciskał i gdy w dwunastym roku życia opierał kuszę o ziemię, tak korbą zakręcał, że żaden dorosły by lepiej tego nie zrobił. Znaczenie siły fizycznej będzie - jak zauważają niektórzy - umniejszał stopniowo rozwój techniki.
[5] Od rycerza oczekiwano, by był nieustannie zaprzątnięty swoją sławą. Szlacheckie pochodzenie - pisał uczeń Arystotelesa - Teofrast - ma to do siebie, że człowiek, któremu przysługuje, jest bardziej chciwy sławy niż inni. Wymagała ona ciągłego podtrzymywania, ciągłej próby. Yvain, rycerz ze lwem z opowieści Chrétien de Troyes, nie może zostać przy świeżo poślubionej żonie. Przyjaciele pilnują, by nie gnuśniał i by pamiętał, co winien swojej opinii (Songez d'abord � votre renommée). Więc wypada wędrować w poszukiwaniu okazji do walki. "Skoro tu wojna, tu zostanę" - powiada sobie rycerz w jednej z ballad Marie de France. Jeżeli wojny nie ma, to wędruje się dalej wyzywając pierwszego napotkanego jeźdźca dla ustalenia
właściwej hierarchii, w której pozycja zależy od ilości i jakości rycerzy pokonanych.
[6]Ze względu na stałą troskę o prestiż w walce, żądanie od rycerza odwagi jest w pełni uzasadnione. Jej brak jest najcięższym obwinieniem.
[7] Gdy mówimy o rycerskości dzisiaj, mamy zwykle na myśli przede wszystkim postawę wobec wroga i wobec kobiety. Wejrzyjmy kolejno w jej bardziej szczegółową charakterystykę.
[8] O chwale rycerza decydowało nie tyle zwycięstwo, ile to, jak walczył. Walka mogła dla niego bez jego ujmy kończyć się klęską i śmiercią tak, jak rzecz się miała z Rolandem. Śmierć na polu walki była nawet dobrym zakończeniem jego biografii, bo trudno było dopuścić do życia w starczym niedołęstwie. Fair play obowiązujący w walce, dyktowany był
przez szacunek dla przeciwnika, dumę, postawę zabawową, lęk przed odwzajemnieniem i wreszcie, humanitaryzm. Szacunek dla przeciwnika, duma i względy zabawowe prowadziły do ubiegania się w walce o równe szanse. Jeżeli rycerz, z którym się walczyło, spadł z konia (a w zbroi nie mógł podnieść się o własnych siłach), ten, kto go strącił, sam także zsiadał z konia, żeby wyrównać szanse. "Nie zabiję nigdy rycerza, który spadł z konia - woła Lancelot - Boże broń mnie przed taką niesławą"
1. Wymień cechy srednioweicznego rycerza?
2. Autorka tekstu, omawiając różne cechy rycerza średniowiecznego, przywołuje wiele przykładów. wyjaśnij jaka pełnia one funkcję?
3. Okresl, kto mógł zostać rycerzem. (akapit 2)
4. Wyjaśnij w jaki sposób rycerz dbał o swoja sławę(akapit 5)
5. Wskaz powody, dla których rycerze nie łamali zasady Faur play.
6. opisz jak rycerz traktował kobiety?
7. Wyjaśnij co dziś znaczy słowo rycerski.
8. określ związek miedzy akapitami 7 i 8.
[1] Przebiegnijmy główne rysy, które miały w nich charakteryzować ideał rycerza.
[2] Rycerz musiał w zasadzie być dobrze urodzony. Mówię "w zasadzie", bo można było być pasowanym na rycerza za szczególne sukcesy bojowe. Można było także - i to zdarzało się coraz częściej w związku z rozrostem miast i wzmaganiem się ich znaczenia - nabyć ten przywilej.
[3] Rycerz miał promieniować urodą i wdziękiem. Urodę tę podnosił zwykle strój świadczący o zamiłowaniu do złota i drogich kamieni. Nie byle jaka musiała być także zbroja i uprząż.
[4] Rycerz musiał być silny. Siła ta była niezbędna do dźwigania zbroi, która ważyła 60-80 kilo. Siłę tę przejawiał zwykle, jak Herakles, od dziecka
Zgodnie z tą tradycją, Sienkiewicz czyni Zbyszka z Bogdańca od małości tak krzepkim, że gdy ściskał gałąź drzewa, sok z niej wyciskał i gdy w dwunastym roku życia opierał kuszę o ziemię, tak korbą zakręcał, że żaden dorosły by lepiej tego nie zrobił. Znaczenie siły fizycznej będzie - jak zauważają niektórzy - umniejszał stopniowo rozwój techniki.
[5] Od rycerza oczekiwano, by był nieustannie zaprzątnięty swoją sławą. Szlacheckie pochodzenie - pisał uczeń Arystotelesa - Teofrast - ma to do siebie, że człowiek, któremu przysługuje, jest bardziej chciwy sławy niż inni. Wymagała ona ciągłego podtrzymywania, ciągłej próby. Yvain, rycerz ze lwem z opowieści Chrétien de Troyes, nie może zostać przy świeżo poślubionej żonie. Przyjaciele pilnują, by nie gnuśniał i by pamiętał, co winien swojej opinii (Songez d'abord � votre renommée). Więc wypada wędrować w poszukiwaniu okazji do walki. "Skoro tu wojna, tu zostanę" - powiada sobie rycerz w jednej z ballad Marie de France. Jeżeli wojny nie ma, to wędruje się dalej wyzywając pierwszego napotkanego jeźdźca dla ustalenia
właściwej hierarchii, w której pozycja zależy od ilości i jakości rycerzy pokonanych.
[6]Ze względu na stałą troskę o prestiż w walce, żądanie od rycerza odwagi jest w pełni uzasadnione. Jej brak jest najcięższym obwinieniem.
[7] Gdy mówimy o rycerskości dzisiaj, mamy zwykle na myśli przede wszystkim postawę wobec wroga i wobec kobiety. Wejrzyjmy kolejno w jej bardziej szczegółową charakterystykę.
[8] O chwale rycerza decydowało nie tyle zwycięstwo, ile to, jak walczył. Walka mogła dla niego bez jego ujmy kończyć się klęską i śmiercią tak, jak rzecz się miała z Rolandem. Śmierć na polu walki była nawet dobrym zakończeniem jego biografii, bo trudno było dopuścić do życia w starczym niedołęstwie. Fair play obowiązujący w walce, dyktowany był
przez szacunek dla przeciwnika, dumę, postawę zabawową, lęk przed odwzajemnieniem i wreszcie, humanitaryzm. Szacunek dla przeciwnika, duma i względy zabawowe prowadziły do ubiegania się w walce o równe szanse. Jeżeli rycerz, z którym się walczyło, spadł z konia (a w zbroi nie mógł podnieść się o własnych siłach), ten, kto go strącił, sam także zsiadał z konia, żeby wyrównać szanse. "Nie zabiję nigdy rycerza, który spadł z konia - woła Lancelot - Boże broń mnie przed taką niesławą"
1. Wymień cechy srednioweicznego rycerza?
2. Autorka tekstu, omawiając różne cechy rycerza średniowiecznego, przywołuje wiele przykładów. wyjaśnij jaka pełnia one funkcję?
3. Okresl, kto mógł zostać rycerzem. (akapit 2)
4. Wyjaśnij w jaki sposób rycerz dbał o swoja sławę(akapit 5)
5. Wskaz powody, dla których rycerze nie łamali zasady Faur play.
6. opisz jak rycerz traktował kobiety?
7. Wyjaśnij co dziś znaczy słowo rycerski.
8. określ związek miedzy akapitami 7 i 8.
- z dobrego domu;
- odważny;
- mężny;
- oddany Narodowi, władcy, damie serca i Bogu;
- urodziwy;
- silny;
- honorowy;
- zaangażowany w sławę;
- szukający przygód;
- chroniący kobiety i dzieci.
==========
2.
Przywoływanie przykładów omawiających cechy rycerza średniowiecznego pełni funkcję potwierdzenia występowania danej właściwości w środowisku rycerzy. Ponadto zapewnia to łatwiejsze przyswojenie wiedzy i tematu.
==========
3.
Rycerz musiał przede wszystkich pochodzić z dobrego rodu. Jednak nie zawsze było to wyznacznikiem pasowania, ponieważ można było nim zostać za zasługi wobec Narodu. Dodatkowo z czasem można było nabyć ten przywilej.
==========
4.
Rycerz dbał o sławę poprzez ciągłe szukanie przygód oraz okazji do walki. Zwycięstwo skutkowało rozgłosem oraz podziwem rycerza.
==========
5.
Rycerze nie łamali zasady pair play, ponieważ byli szlachetni i pełni szacunku wobec wroga. Ponadto łamanie zasad fair play godziło w ich dobre imię oraz mogli tym ryzykować posądzenie ich o tchórzostwo.
==========
6.
Rycerz w średniowieczu traktował kobietę jak największy skarb. Był wierny i oddany damie swojego serca. Opiekował się nią i dbał o jej dobre imię. Ponadto gotów był zrobić dla niej wszystko, pod warunkiem że to nie splamiłoby jego honoru.
==========
7.
Słowo rycerski oznacza dziś kogoś odważnego i bohaterskiego, kto nie boi się ryzyka i podejmuje je, by chronić istoty słabsze.
==========
8.
Akapit 7. jest wstępem do omówienia nowego tematu. W akapicie 8. opis i charakterystyka zagadnienia zostają lepiej i bardziej szczegółowo opisane.