Question

Rozstrzygnij czy reformacja stanowiła czynnik dezintegrujący społeczeństwo monarchii polsko litewskiej za panowania ostatnich jagielonów i w Rzeczypospolitej obojga Narodów W DRUGIEJ POŁOWIE 16 WIEKU I W PIERWSZEJ 17 WIEKU. Uzasadnij odpowiedź
NAPISZCIE MI PLAN TAKIEJ PRACY ma być na 2 strony

Answer 1

Religia rzymskokatolicka– wyznawana na terenach dzisiejszej Polski, oraz dzisiejszej Litwy, na sporej części Białorusi, wielu katolików było także rozsianych po terenie Ukrainy, gdzie jednak nie stanowili większości. Jeśli chodzi o narodowości to katolikami byli głównie Polacy i Litwini, rzadziej Rusini, którzy czasem jednak przyjmowali katolicyzm (np. dlatego by mieć dostęp do urzędów, np. biskupi katoliccy wchodzili w skład senatu itp.). Jednym z przykładów konwersji (tj. nawrócenia) Rusinów na katolicyzm był Jeremi Wiśniowiecki (XVII wiek, znany z powstania Chmielnickiego na Ukrainie i z sienkiewiczowskiego ,,Ogniem i Mieczem’’).Prawosławie – (powstało w 1054 w wyniku schizmy wschodniej) – opanowało tereny Rusi (Ukrainy i Białorusi, oraz Rosji) i na tych też terenach pozostało do dziś – w RP wyznawane było głównie przez Rusinów, ale pojawiało się także na wschodnich terenach dzisiejszej Polski (Białostocczyzna, Podlasie, rzadziej Lubelszczyzna). W 1596 król Zygmunt III Waza doprowadził do Unii brzeskiej podczas której część prawosławnych zgodziła się powrócić pod opiekę papieża w zamian na zgodę na zachowanie swoich tradycji liturgicznych – powstała w ten sposób tzw. religia grekokatolicka (unicka od unii brzeskiej), podległa papieżowi ale poza tym o podobnych założeniach jak prawosławie – większa część Rusinów uznała unię brzeską za atak na niezależność prawosławia i próbę uzależnienia jej od papieża, przez co na Ukrainie po 1596 wybuchł konflikt religijny (prawosławni kontra unicki) – po unii brzeskiej prawosławie próbowano zdelegalizować, co jednak na skutek oporu prawosławnych nie udało się, w obronie prawosławia bardzo często występowali ukraińscy Kozacy (np. poprzez powstania kozackie) - Unici (grekokatolicy) – kościół oparty na założeniach prawosławia powstały w wyniku unii brzeskiej 1596- protestantyzm.Luteranizm – jego wyznawcami byli głównie mieszkańcy Prus Książęcych (od przejścia na luteranizm ostatniego mistrza krzyżackiego w 1525 stolica Prus – Królewiec był jednym z największych centrów luteranizmu), dalej mieszkańcy lenna kurlandzkiego (powstałego na mocy hołdu Gotarda Kettlera w Wilnie w 1561) i Inflant (Łotwa, Estonia) – jeśli chodzi o narodowość byli oni często pochodzenia niemieckiego – spora część polskiej szlachty przyjmowała też luteranizm (najczęściej po to by nie płacić dziesięciny Kościołowi). Kalwinizm – niektóre polskie rody szlacheckie z Małopolski czy Litwy przejmowały kalwinizm ale nie miał on dużego znaczenia w RP. Husyci i bracia czescy -  religie wywodzące się z husytyzmu czeskiego (spadkobiercy ideologii Jana Husa spalonego za herezję w Konstancji w 1415), do Polski przybywali głównie w ucieczce przed prześladowaniem, głównie z terenu Czech, najbardziej znanym husytą był pedagog i dydaktyk Jan Amos Komeński. Bracia polscy – inaczej arianie lub antytrynitarze - religia, która wyłamała się spośród kalwinistów, miała podobne założenia ale nieco zmienione – najważniejsze było braterstwo, skromność, pomocność itp. – potępiali wyzysk (czyli negowali pańszczyznę), byli pacyfistami (nie chcieli odbywać służby wojskowej, którą negowała ich wiara). Nazywano ich antytritarzami, ponieważ nie uznawali trójcy świętej – uważali, że Bóg jest jeden. W 1658 arianie zostali wygnani z Polski, gdyż okazali brak lojalności wobec RP podczas potopu szwedzkiego. Mimo tego wielu było żarliwymi patriotami  Najbardziej znanym arianinem był poeta Wacław Potocki (XVII wiek). Muzułmanie –w RP było ich raczej mało, część dawnych Tatarów otrzymała w XV wieku zgodę na osiedlenie się na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego (np. Jagiełło 1386-1434 zgodził się na to w zamian za udział Tatarów w bitwie pod Grunwaldem) – do dziś mniejszość ta znana jako polscy Tatarzy żyje na terenie Białostocczyzny, zachowuje wiarę w islam, ale przejęła polski język i obyczaje. Były to główne wyznania Rzeczpospolitej Obojga Narodów, jak widać integralnie zgrane z polskim społeczeństwem i państwem. Absolutnie reformacja nie była czynnikiem  dezintegrującym społeczeństwo, gdyż Polska tego okresu, to kraj tolerancji religijnej  - co było precedensem na skalę Europejską.