Alegoria – motyw zawarty w dziele literackim, np. postać, zdarzenie, który oprócz znaczenia dosłownego ma sens dodatkowy, domyślny, czyli alegoryczny.
Aliteracja - to powtórzenie w celach ekspresywnych jednej lub kilku głosek na początku lub w akcentowanych pozycjach kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers.
Anafora – środek poetycki polegający na powtórzeniu tych samych wyrazów na początku następujących po sobie wersów, strof.
Apostrofa – bezpośredni, często uroczysty zwrot do osoby, pojęcia, przedmiotu, np. ,,Litwo! Ojczyzno moja!”
Archaizm – element języka dawnej epoki historycznej, który wyszedł z użycia lub został zastąpiony przez inny, nowszy, np. kmieć, jeno, sierce, dziem.
Epifora - figura stylistyczna polegająca na powtórzeniu tego samego słowa lub zwrotu na końcu następujących po sobie wersów, strof, zdań, grup składniowych.
Epitet – wyraz, który w tekście literackim jest określeniem rzeczownika. Może nim być przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy, a także rzeczownik.
Hiperbola – przedstawienie jakiegoś zjawiska w sposób wyolbrzymiający jego wygląd, znaczenie, działanie, np. oszaleć ze szczęścia, płomienna miłość.
Inwokacja – rozwinięta, pełniejsza treściowo apostrofa, umieszczona na początku utworu, najczęściej epopei. Zawiera z reguły prośbę autora skierowaną do istoty nadprzyrodzonej (Bóg, muza).
Neologizm – nowy wyraz (wyrażenie zwrot) nazywający nowy przedmiot, pojęcie, czynność.
Oksymoron - wyrażenie złożone z dwóch przeciwstawnych znaczeniowo składników, zwykle z rzeczownika i określającego go epitetu, czasownika i przysłówka, ukazujące właściwości, stany, działania itp. o charakterze paradoksalnym, łączącym w jedną całość sprzeczności, stosując pozorną nielogiczność w celu podkreślenia złożoności obrazu lub pojęcia, np. \"ogień-blednie”, ,,blask-ciemnieje\".
Ożywienie (animizacja) - odmiana metafory polegająca na nadawaniu przedmiotom martwym lub zjawiskom przyrody cech istot żywych, np. wierzba płacząca, bieda piszczy, dąsa się okręt.
Peryfraza - omówienie, polegające na zastąpieniu zwykłego, prostego określenia innym, szerszym, rozbudowanym, często o charakterze metaforycznym.
Porównanie – zestawienie jednego zjawiska z drugim, podobnym. To drugie zjawisko pozwala wówczas pełniej zrozumieć pierwsze. Porównanie składa się z dwóch członów połączonych spójnikami: jak, niby, na kształt, niczym, np. ,,gryka jak śnieg biała”. Powtórzenie - zabieg stylistyczny polegający na wielokrotnym użyciu tego samego wyrazu, zespołu wyrazów, wersów lub zwrotek celem uzyskania podkreślenia znaczenia, zwiększenia ekspresji, np. „Zieleń, zieleń, coraz więcej zieleni”. Przenośnia (metafora) – główny element języka poetyckiego polegający na połączeniu słów niezgodnie z ich podstawowym znaczeniem, np. łagodne oko błękitu, toczą się krajobrazy.
Przerzutnia – przeniesienie części zdania lub jego równoważnika z poprzedniego do następnego wersu.
Pytanie retoryczne - pytanie zadane przez podmiot liryczny nie w celu uzyskania odpowiedzi, lecz w celu skłonienia odbiorcy do przemyśleń na określony temat lub podkreślenia wagi problemu.
Symbol – znak sensów i treści ukrytych, nie wypowiedzianych wprost. Symbolem może być postać, zdarzenie, przedmiot, miejsce, np. symbolem mądrości jest sowa.
Średniówka – wewnętrzny podział w wersie, słyszany podczas czytania jako pauza, odstęp na oddech. Stosowany w utworach poetyckich, których wersy mają jednakową liczbę sylab (więcej niż osiem).
Synonim - wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu, lub na tyle zbliżone, że można nim zastąpić to drugie w odpowiednim kontekście. Synonimia może dotyczyć konstrukcji składniowych (mówić wiersz - mówić wierszem), form morfologicznych (profesorowie - profesorzy) i leksemów.
Uosobienie (personifikacja) - rodzaj animizacji polegający na przedstawianiu przedmiotów martwych, zjawisk natury i kosmosu, zwierząt, roślin, a w szczególności pojęć abstrakcyjnych jako postaci ludzkich.
Wykrzyknienie - krótkie zdanie wykrzyknikowe wtrącone w tok wypowiedzi, wyrażające bardzo silną emocję. Wykrzyknienie często występuje w formie apostrofy. np. „Przeklęty, kto zasmuca matkę swoją!”.
1 votes Thanks 0
Strzałkaa
1) epitet – wyraz (najczęściej przymiotnik) pełniący funkcję określenia rzeczownika, np. ciemny sen; 2) kontrast – przeciwieństwo, np. biały – czarny, mało – dużo; 3) wyraz dźwiękonaśladowczy (onomatopeja) – wyraz naśladujący dźwięki, np. wr, miau, i jak bór dudni piorun; 4) ożywienie – nadanie przedmiotom, zjawiskom przyrody cech istot żywych, np. poruszało się duże okno wędrowało; 5) uosobienie (personifikacja) – nadanie rzeczom, zwierzętom, roślinom cech człowieka, np. Kiedy nadejdzie ten dzień / Przyniesie na wyciągniętej ręce chleb; 6) porównanie – uwydatnienie cech opisywanego przedmiotu, postaci, itd. przez wskazanie cech wspólnych z innymi przedmiotami, postaciami, itd. Zestawieniu służą następujące łączniki: jak, jakby, niby, niczym, na kształt. Np. (ptaszek) z główką jak makówka; 7) powtórzenie – dwukrotne, lub wielokrotne wystąpienie tego samego elementu, np. mokra wieś wieczna wieś; 8) przenośnia (metafora) – zaskakujące połączenie słów, tworzące nowy sens, np. fontanna łez, spajam głazy rymów; 9) zdrobnienie- np. cielątko, stołeczek, kwiatuszek; 10) zgrubienie- np. panisko, nochal
Alegoria – motyw zawarty w dziele literackim, np. postać, zdarzenie, który oprócz znaczenia dosłownego ma sens dodatkowy, domyślny, czyli alegoryczny.
Aliteracja - to powtórzenie w celach ekspresywnych jednej lub kilku głosek na początku lub w akcentowanych pozycjach kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers.
Anafora – środek poetycki polegający na powtórzeniu tych samych wyrazów na początku następujących po sobie wersów, strof.
Apostrofa – bezpośredni, często uroczysty zwrot do osoby, pojęcia, przedmiotu, np. ,,Litwo! Ojczyzno moja!”
Archaizm – element języka dawnej epoki historycznej, który wyszedł z użycia lub został zastąpiony przez inny, nowszy, np. kmieć, jeno, sierce, dziem.
Epifora - figura stylistyczna polegająca na powtórzeniu tego samego słowa lub zwrotu na końcu następujących po sobie wersów, strof, zdań, grup składniowych.
Epitet – wyraz, który w tekście literackim jest określeniem rzeczownika. Może nim być przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy, a także rzeczownik.
Hiperbola – przedstawienie jakiegoś zjawiska w sposób wyolbrzymiający jego wygląd, znaczenie, działanie, np. oszaleć ze szczęścia, płomienna miłość.
Inwokacja – rozwinięta, pełniejsza treściowo apostrofa, umieszczona na początku utworu, najczęściej epopei. Zawiera z reguły prośbę autora skierowaną do istoty nadprzyrodzonej (Bóg, muza).
Neologizm – nowy wyraz (wyrażenie zwrot) nazywający nowy przedmiot, pojęcie, czynność.
Oksymoron - wyrażenie złożone z dwóch przeciwstawnych znaczeniowo składników, zwykle z rzeczownika i określającego go epitetu, czasownika i przysłówka, ukazujące właściwości, stany, działania itp. o charakterze paradoksalnym, łączącym w jedną całość sprzeczności, stosując pozorną nielogiczność w celu podkreślenia złożoności obrazu lub pojęcia, np. \"ogień-blednie”, ,,blask-ciemnieje\".
Onomatopeja - wyrazy dźwiękonaśladowcze, naśladowanie zjawisk pozajęzykowych (np. tętentu konia, szumu morza, bicia dzwonów).
Ożywienie (animizacja) - odmiana metafory polegająca na nadawaniu przedmiotom martwym lub zjawiskom przyrody cech istot żywych, np. wierzba płacząca, bieda piszczy, dąsa się okręt.
Peryfraza - omówienie, polegające na zastąpieniu zwykłego, prostego określenia innym, szerszym, rozbudowanym, często o charakterze metaforycznym.
Porównanie – zestawienie jednego zjawiska z drugim, podobnym. To drugie zjawisko pozwala wówczas pełniej zrozumieć pierwsze. Porównanie składa się z dwóch członów połączonych spójnikami: jak, niby, na kształt, niczym, np. ,,gryka jak śnieg biała”.
Powtórzenie - zabieg stylistyczny polegający na wielokrotnym użyciu tego samego wyrazu, zespołu wyrazów, wersów lub zwrotek celem uzyskania podkreślenia znaczenia, zwiększenia ekspresji, np. „Zieleń, zieleń, coraz więcej zieleni”.
Przenośnia (metafora) – główny element języka poetyckiego polegający na połączeniu słów niezgodnie z ich podstawowym znaczeniem, np. łagodne oko błękitu, toczą się krajobrazy.
Przerzutnia – przeniesienie części zdania lub jego równoważnika z poprzedniego do następnego wersu.
Pytanie retoryczne - pytanie zadane przez podmiot liryczny nie w celu uzyskania odpowiedzi, lecz w celu skłonienia odbiorcy do przemyśleń na określony temat lub podkreślenia wagi problemu.
Symbol – znak sensów i treści ukrytych, nie wypowiedzianych wprost. Symbolem może być postać, zdarzenie, przedmiot, miejsce, np. symbolem mądrości jest sowa.
Średniówka – wewnętrzny podział w wersie, słyszany podczas czytania jako pauza, odstęp na oddech. Stosowany w utworach poetyckich, których wersy mają jednakową liczbę sylab (więcej niż osiem).
Synonim - wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu, lub na tyle zbliżone, że można nim zastąpić to drugie w odpowiednim kontekście. Synonimia może dotyczyć konstrukcji składniowych (mówić wiersz - mówić wierszem), form morfologicznych (profesorowie - profesorzy) i leksemów.
Uosobienie (personifikacja) - rodzaj animizacji polegający na przedstawianiu przedmiotów martwych, zjawisk natury i kosmosu, zwierząt, roślin, a w szczególności pojęć abstrakcyjnych jako postaci ludzkich.
Wykrzyknienie - krótkie zdanie wykrzyknikowe wtrącone w tok wypowiedzi, wyrażające bardzo silną emocję. Wykrzyknienie często występuje w formie apostrofy. np. „Przeklęty, kto zasmuca matkę swoją!”.
2) kontrast – przeciwieństwo, np. biały – czarny, mało – dużo;
3) wyraz dźwiękonaśladowczy (onomatopeja) – wyraz naśladujący dźwięki, np. wr, miau, i jak bór dudni piorun;
4) ożywienie – nadanie przedmiotom, zjawiskom przyrody cech istot żywych, np. poruszało się duże okno wędrowało;
5) uosobienie (personifikacja) – nadanie rzeczom, zwierzętom, roślinom cech człowieka, np. Kiedy nadejdzie ten dzień / Przyniesie na wyciągniętej ręce chleb;
6) porównanie – uwydatnienie cech opisywanego przedmiotu, postaci, itd. przez wskazanie cech wspólnych z innymi przedmiotami, postaciami, itd. Zestawieniu służą następujące łączniki: jak, jakby, niby, niczym, na kształt. Np. (ptaszek) z główką jak makówka;
7) powtórzenie – dwukrotne, lub wielokrotne wystąpienie tego samego elementu, np. mokra wieś wieczna wieś;
8) przenośnia (metafora) – zaskakujące połączenie słów, tworzące nowy sens, np. fontanna łez, spajam głazy rymów;
9) zdrobnienie- np. cielątko, stołeczek, kwiatuszek;
10) zgrubienie- np. panisko, nochal