Question

Rola mikro i makro elementów oraz kwasów tłuszczowych w żywieniu. Zależy mi, żeby zadanie było dosyć długie.

Answer 1

Składniki mineralne ze względu na zapotrzebowanie organizmu dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy (pierwiastki śladowe). Makroelementy są to pierwiastki, których dzienne zapotrzebowanie przekracza 100 [mg]. Dzienne zapotrzebowanie na mikroelementy nie wynosi więcej niż 100 [mg].
MAKROELEMENTY:
WAPŃ - Jest składnikiem kości, zębów, wpływa na pracę układu nerwowego i mięśniowego, na pracę serca, warunkuje na prawidłową krzepliwość krwi, ma oddziaływanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne.
Niedobór wapnia może powodować choroby takie jak:
- próchnica,
- odwapnienie,
- zmiękczenie i zniekształcenie kości,
- osteoporoza,
- nadpobudliwość,
- zahamowanie wzorstu.

Wapń występuje w:
- mleku i przetworach melcznych,
- jajach,
- rybach,
- mięsach,
- warzywach strączkowych.

FOSFOR - Jest składnikiem kości i zębów, mięśni, mózgu, uczestniczy w reprodukcji i dziedziczeniu jako składnik DNA i RNA, odgrywa ważną rolę w przemianie materii.
Fosfor występuje w:
- serach,
- jajach,
- rybach,
- zbożu,
- warzywach strączkowych.

MAGNEZ - Bierze udział w budowie tkanki kostnej, jest aktywatorem wielu enzymów tkankowych odgrywając rolę w termoregulacji i w procesach przemiany białek i kwasów tłuszczowych, w funkcjonowaniu systemu nerwowego, mięśniowego i krążenia krwi.
Niedobór magnezu może powodować choroby takie jak:
- nadpobudliwość,
- choroby kości.

Magnez występuje w:
- ziemniakach,
- ciemnym pieczywie,
- mięsach,
- suchych nasionach roślin strączkowych,
- rybach,
- kaszy.

ŻELAZO - Bierze udział w procesach utleniania, jest przenośnikiem tlenu na poziomie hemoglobiny, globiny, systemu nerwowego i enzymów utleniających.
Niedobór żelaza może powodować choroby takie jak:
- anemia,
- niedokrwistość.

Żelazo występuje w:
- suchych nasionach roślin strączkowych,
- mięsach i przetworach mięsnych,
- przetworach zbożowych


MIKROELEMENTY

JOD - Występuje w tarczycy. Niezbędny do syntezy hormonów tarczycy- trójjodynina, tyroksyna. Hormony tarczycy są odpowiedzialne za wzrost i odnowę tarczycy oraz za funkcjonowanie ukł. nerwowego. Na niedobór najbardziej narażeni są mieszkańcy okolic górskich.

Jod występuje w:
- warzywach i owocach,
- rybach morskich,
- soli jodowanej,
- roślinach morskich.
MIEDŹ - Zgromadzona w mięśniach, kościach, wątrobie i enzymach. Bierze udział w procesach krwiotwórczych (wytwarzanie czerwonych krwinek). Jest odpowiedzialna za wytwarzanie tkanki łącznej i kostnej. Wchodzi w skład enzymów.
Niedobór miedzi może powodować choroby takie jak:
- aniemia,
- zaburzenie procesów życiowych wątroby,
- niedokrwistość.

Miedź występuje w:
- herbatach,
- zielonych warzywach liściastych,
- rybach.
FLUOR - Jest niezbędny do prawidłowego wzrostu młodych organizmów, oraz do prawidłowej budowy i twardości tkanki kostnej szkliwa zębów.

Niedobór fluoru może powodować choroby takie jak:
- osteoporoza,
- próchnica.
Fluor występuje w:
- kalafiorze,
- rybach morskich,
- herbacie,
- wodzie pitnej.
 
Tłuszcze są to związki organiczne będące estrami glicerolu i kwasów tłuszczowych. Kwasy tłuszczowe zbudowane są głównie z atomów wodoru, tlenu i węgla (zwykle od 12 do 18 atomów). Tłuszcze mogą przyjmować formą stałą i płynną. Tłuszcze zwierzęce występują zazwyczaj w formie stałej (wyjątkiem jest tran), tłuszcze roślinne natomiast są cieczami (wyjątkiem jest olej kokosowy). Tłuszcze stałe zawierają nasycone reszty kwasowe o długich łańcuchach węglowych, natomiast tłuszcze ciekłe zawierają nienasycone reszty kwasowe, czyli zawierające wiązania podwójne, albo krótkie łańcuchy węglowe. W roślinach tłuszcze są one obecne przede wszystkim w nasionach i w miąższu owoców, a w organizmach zwierząt w różnym składzie ilościowym w wielu narządach lub jako izolowana tkanka tłuszczowa.Kwasy tłuszczowe dzieli się w kontekście budowy chemicznej pod względem ilości atomów węgla w cząsteczce (pierwsza liczba w nawiasie) oraz ilości wiązań podwójnych między tymi atomami węgla (druga liczba w nawiasie). Budowa chemiczna kwasów tłuszczowych ściśle koreluje z ich wpływem na ludzki organizm, gospodarkę tłuszczową i działanie metaboliczne.

Funkcje kwasów tłuszczowych:

- funkcja energetyczna - są dobrym źródłem energii, przeciętnie zaspokajają od 20 do 30% dziennego zapotrzebowania na energię; z 1 g tłuszczu organizm ludzki uzyskuje około 37,7 kJ energii, co równa się 9 kcal (niemal dwa razy więcej niż z przemian białka czy węglowodanów),
- funkcja budulcowa – tłuszcze stanowią substrat w procesach budowy błon komórkowych,
- funkcja hormonalna – stanowią materiał do syntezy niektórych hormonów tkankowych, np. eikozanoidów (prostaglandyny, leukotrieny, tromboksany),
- funkcja spichrzeniowa – tłuszcze stanowią podstawowe źródło materiału zapasowego, izolacji cieplnej i osłony mechanicznej; dzięki niemu możliwa jest adaptacja do niższych temperatur, utrzymanie stałocieplności oraz przeżycie w warunkach głodowych; tłuszcz gromadzony między narządami stanowi naturalną poduszkę mechaniczną przy ich przemieszczaniu się, bądź przy urazach; tłuszcz magazynuje wodę, która stanowi aż 30-50% jego masy,
- funkcje trawienne i smakowe – pokarmy bogate w tłuszcze dają szybko uczucie sytości poprzez hamowanie wydzielania soku żołądkowego; dodatkowo podnoszą smak potraw,
- są naturalnym rezerwuarem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K),
- są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT),
- pokarmy bogate w tłuszcze pozwalają zwolnić metabolizm białek.