Question

Reformy Kazimierza Wielkiego.

Answer 1

reformy Kazimierza Wielkiego

najważniejszym zadaniem króla było zintegrowanie państwa, które stanowiło zlepek odrębnych do niedawna ziem i zapobieżenie istniejącym separatyzmom.

Kazimierz Wielki zdawał sobie sprawę, że wprowadzenie jednolitego prawa obowiązującego w całym państwie wzmocni autorytet władzy królewskiej. Przeprowadził więc stopniowo kodyfikację praw zwyczajowych. Statuty Kazimierza Wielkiego wydano odrębnie dla Wielkopolski (statuty piotrkowskie) i Małopolski (statuty wiślickie). Ujednolicono też prawa odnoszące się do poszczególnych dzielnic. Kodyfikacja praw przyczyniła się także do utrwalenia podziałów stanowych.

Kazimierz Wielki zreformował również sądownictwo. Dla rycerstwa zostały ustanowione sądy ziemskie - zajmowały się rozsądzaniem spraw cywilnych i przestępstw mniejszej wagi oraz sądy grodzkie, gdzie starostowie rozpatrywali cięższe przestępstwa (później wykształciły się tzw. cztery artykuły grodzkie: podpalenie, napad na dom, rabunek na drodze, gwałt). Obok nich działały jeszcze sądy podkomorskie (rozstrzygające spory graniczne) oraz sądy sprawowane przez wiece dzielnicowe. Ustanowiono również wyższe instancje sądowe dla miast: sąd wyższy prawa magdeburskiego (1356 r.), który na Wawelu rozstrzygał sprawy wójtów i sołtysów z miast i wsi lokowanych na prawie niemieckim oraz instancję najwyższą - sąd królewski (zwany też sądem sześciu miast), w którym zasiadali mianowani przez króla komisarze z Krakowa, Kazimierza, Bochni, Wieliczki, Olkusza i Sącza.

Równocześnie dbano o sprawne egzekwowanie wyroków, co sprawiło, że w czasie rządów ostatniego Piasta panowała w Polsce praworządność i spokój wewnętrzny. Dbano o przestrzeganie praw stanowych - zapewniono niższym stanom możliwość obrony przed nadużyciami możnych. Gwarantowało to równowagę międzystanową i sprzyjało wzmocnieniu władzy królewskiej.