Question

Referat. Wpływ substancji czynnych na organizm człowieka.

Answer 1

Aluminium

Zastosowanie 
Do produkcji lekkich stopów, przewodów elektrycznych, naczyń kuchennych, aparatury chemicznej, w proszku jako czynnik redukujący i do wyrobów farb. 

 

Działanie na człowieka
Jako metal w postaci stałej aluminium jest zupełnie nieszkodliwy. Specyficznie szkodliwie działa w procesach wydobycia i obróbki - prawie wyłącznie w postaci pyłu, a przy wytopach w postaci pary lub dymu. Aluminium morze tworzyć niezwykle drobny pył. 1 g pyłu może zawierać do 40 miliardów cząstek. Z powietrzem przy każdym wdechu dostaje się on wraz z powietrzem w głąb płuc i po dłuższym okresie , najszybciej po roku glin może wywołać tzw. aluminiozę. Osoby cierpiące na tą chorobę skarżą się na kaszel, duszności, bóle w klatce piersiowej. Występuje też zapalenie gardła, krtani, tchawicy i oskrzeli. U niektórych osób rozwija się dychawica oskrzelowa, która występuje napadowo i jest połączona z utrudnionym oddychaniem. Czasem osłabienie serca i ogólnym, utratą apetytu i złym samopoczuciem. Pył aluminiowy przy wpadnięciu do oka drażni gałkę oczną i spojówki, a na rogówce może wywołać miejscowe zapalenie lub nawet martwicze zmiany zabarwienia, a nawet uszkodzenie głębokich warstw oka. Stany te wymagają leczenia u okulisty. 
Stopy aluminiowe wywołują uszkodzenia skóry albo w postaci wysypki, wyprysków i stanów zapalnych albo owrzodzeń łatwo ropiejących z obrzękiem otaczających tkanek, węzłów chłodnych i dróg chłonnych oraz bardzo długo i trudno gojących się ran. 
Korund z powodu swojej twardości jest często używany do produkcji tarcz ściernych. Robotnicy zatrudnieni w ciągu 10 - 15 lat zapadają często na przewlekłe zmiany chorobowe płuc o objawach typowych dla krzemicy płuc. U robotników pracujących ponad 20 lat choroba ta występuje bardzo często. Zmiany chorobowe skóry należy leczyć nawet przy pierwszych najdrobniejszych zmianach. 

 

Chrom

Zastosowanie
Do galwanicznego chromowania ochronnego, produkcji stopów i stali chromowych, do otrzymywania odczynników. 

 

Działanie na człowieka
Chrom metaliczny jest nieszkodliwy dla organizmu, związki chromu II i III wartościowego są mało toksyczne. Najbardziej szkodliwe są związki chromu VI wartościowego. Należą do grupy czynników rakotwórczych.. Pył i pary metalicznego chromu są uczulające, wchłaniane przez długi czas mogą wywołać raka płuc i zatok nosowych. 
Do zatruć związkami chromu II i III wartościowego takimi jak: CrCl3, KCr(SO4)2, Cr(NO3)2 dochodzi zwykle powoli poprzez przewód pokarmowy i drogi oddechowe. Objawy skórne występują pod postacią wyprysków i owrzodzeń. W obrębie przewodu pokarmowego stwierdza się często wrzodziejące zapalenie jelit i długotrwałe biegunki. W zakresie dróg oddechowych wystąpić mogą również nieżyt oskrzeli. 
Sole chromu VI wartościowego (chromiany i dwu chromiany ) są bardzo trujące. Dawka toksyczna w przeliczeniu na bez wodnik kwasu chromowego (CrO3) wynosi 0,5 - 1,2 g. Dawka śmiertelna wynosi 2,5 - 3,0 g. Dwu chromiany są bardziej toksyczne od chromianów. Roztwór dwuchromianu wywiera działanie żrące. Barwi skórę na brązowo- żółto. W wypadku oblania i połknięcia występują: miejscowe parzenia, ślinotoki, bóle gardła i brzucha, wymioty. W zatruciu ostrym może dojść do zapalenia nerek z przejściem w mocznicę oraz do uszkodzenia wątroby, Zatrucia przewlekłe wywołane są głównie pyłem dwu chromianu i objawia się ogólnym osłabieniem, kaszlem nieżytem oskrzeli owrzodzeniem przegrody nosowej, bólem nerek i wątroby. Brakiem apetytu, bólami w okolicy serca. Na skórze chromiany wywołują owrzodzenia, wypryski i stany zapalne oraz uczulenia. 

 

Cynk

Zastosowanie
Blachy cynkowej używa się chętnie zamiast ołowianej na rury, rynny. Pokrywa się nią także dachy ze względu na dużą odporność na czynniki atmosferyczne. Blachę żelazną cynkuje się. Cynku używa się do wydobywania srebra z ołowiu srebronośnego, dzięki temu, że stopiony cynk lepiej rozpuszcza srebro niż stopiony ołów, a z ołowiem nie miesza się, tworząc nad nim warstwę zawierającą srebro wyciągnięte z ołowiu ("parkesowanie"). Cynk jest ważnym składnikiem wielu stopów; miesza się w każdym stosunku z cyną, miedzią i antymonem.

 

Działanie na człowieka
Metal ten powszechnie znany i używany, w postaci czystej jest nieszkodliwy . Wywiera jednak, zwłaszcza w postaci par, nieznaczne działanie przyżegające na błony śluzowe i skórę. Tlenek cynku w warunkach produkcyjnych w hutach cynku tworzy się przez utlenianie par metalicznego cynku tlenem z powietrza i unosi się wszędzie w postaci par lub niezwykle subtelnego pyłu o dużej dyspersji (rozproszeniu). Inhalowany w tej postaci wywołuje gorączkę hutników, typową chorobę zawodową robotników w hutach cynku i jego rud, a także robotników w innych zakładach pracy, stykających się z pyłowym tlenkiem cynku o dużym stężeniu i wysokiej temperaturze. Podobne stany, choć nie tak wybitne, spotyka się również u robotników w hutach innych metali niezależnych, np. miedzi, rtęci i innych. Jako początkowe objawy gorączki hutników występują: metaliczny smak w ustach, podrażnienie błon śluzowych gałki ocznej, nosa i jamy ustnej, ze zwiększeniem się wydzielania łez, śluzu i śliny, potem uczucie drapania i suchości w gardle, kaszel, ogólne osłabienie, narastający ból za mostkiem i w klatce piersiowej. Objawy te występują przy narażeniu na działanie par i pyłu tlenku cynkowego już po 1 do4-5 godzinach. Po tym okresie następuje drugi okres, rozpoczynający się uczuciem chłodu w ciele i nasileniem wyżej opisanych objawów. Z kolei temperatura ciała zaczyna wzrastać i dochodzi nawet do 400. po kilku godzinach gorączka spada wśród zlewnych potów do temperatury prawidłowej. W czasie trwania gorączki zatruty odczuwa bóle głowy, łamanie w kościach, bóle mięśni i duszność znacznego stopnia. Niekiedy występują wymioty, a rzadziej biegunka. Na drugi dzień po ataku gorączki osłabienie utrzymuje się. Występuje senność i szum w uszach i głowie. Pojemność wentylacyjna płuc zmniejsza się i na szczycie gorączki może dojść nawet do 50% prawidłowej pojemności, co tłumaczy objawy duszności. Jako następstwa tych objawów występuje niedokrwistość, przewlekłe nieżyty dróg oddechowych, ogólne osłabienie, zaburzenia czynności serca, napady duszności - podobne do napadów dychawicy oskrzelowej( astmy oskrzelowej), a jako objaw podrażnienia i uszkodzenia miąższu nerek - wydalanie białka w moczu. 
Opisany stan chorobowy jest wywołany rozpadem białka tkanki płucnej i działaniem z denaturowanego w ten sposób białka komórkowego, które ulega wessaniu. Gorączka hutników występuje po wchłonięciu ok. 1mg tlenku cynku na 1 kg masy ciała. Około 90 do 95% pyłu tlenku cynku, który z powietrzem wdechowym dostaje się do rozgałęzień oskrzeli i do płuc, ulega tam wchłonięciu. 
Najwyższe dopuszczalne stężenie tlenku cynku uważane jeszcze za nieszkodliwe dla zdrowia, wynosi 0,005 mg/l powietrza. 
Leczenie zmian chorobowych jest czysto objawowe. Ponadto należy zapewnić choremu spokój, leżenie i dopływ powietrza pozbawionego tlenku cynku. Środki zaradcze, które przeciwdziałają pojawieniu się tej choroby zawodowej, polegają na używaniu masek z pochłaniaczem przeciwpyłowym oraz na stosowaniu kąpieli i płukaniu ust i nosa ciepłą woda po każdej zmianie roboczej. Sprawna wentylacja chroni przed powstaniem nadmiernych stężeń tlenku cynku.