przygotuj wypowiedz na temat: ,, Wpływy reformacji w polskiej literaturze epoki odrodzenia:. Pilne na dzis!!! z góry dziękuje ;D
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2024 KUDO.TIPS - All rights reserved.
Reformacja jako prąd umysłowy pobudziła ludzi do krytycznego i samodzielnego myślenia na wszystkie tematy, także na temat wiary. Przyczyniła się bardzo do rozwoju szkolnictwa, ruchu wydawniczego, wzbudziła dyskusje, polemiki. To ożywienie spowodowało rozwój publicystyki, odważnie poruszającej rozliczne aktualne, bieżące tematy.Literatura także nie stroniła od takich tematów.
:D
Reformacja to ruch religijno-społeczny, który wstrząsnął Europą w XVI w. i doprowadził do rozbicia jedności religijnej. Korzeniami sięgał do średniowiecznych protestów braci ubogich przeciw bogaceniu się hierarchii kościelnej. Reformację zapoczątkował M. Luter swymi 95 tezami przeciw odpustom i nawoływaniem do powrotu do Pisma Świętego jako źródła wiary. Hasła reformatorskie rozszerzyły się i doprowadziły do wielu wojen religijnych w Europie. Z kolei reformacja zmusiła Kościół katolicki do reform wewnętrznych (sobór trydencki 1546-63). Tak rozpoczęła się kontrreformacja.
Reformacja jako prąd umysłowy pobudziła ludzi do krytycznego i samodzielnego myślenia na wszystkie tematy, także na temat wiary. Przyczyniła się bardzo do rozwoju szkolnictwa, ruchu wydawniczego, wzbudziła dyskusje, polemiki. To ożywienie spowodowało rozwój publicystyki, odważnie poruszającej rozliczne aktualne, bieżące tematy. Literatura także nie stroniła od takich tematów.
Polska wyróżniała się na tle innych krajów europejskich szeroko pojętą tolerancją religijną, mieszczaństwo polskie przechodziło na luteranizm, szlachta na kalwinizm. Odrębny odłam reformacyjny stanowili Bracia Polscy, zwani arianami. Nie mógł więc tak ważny prąd umysłowy nie odbić się w naszej literaturze.
Jan Kochanowski pozostał wierny katolicyzmowi, co nie raz deklarował. Wyznaniem wiary katolickiego humanisty jest hymn Czego chcesz od nas, Panie... I nie powinno nas zmylić sformułowanie: „złota, też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje ", nie jest to bowiem protest przeciw daninom dla Kościoła, a stwierdzenie wszechobecności Boga. A jednak, jaką koncepcję Boga prezentuje utwór? Jest to Stwórca, Artysta, Wielki Architekt Świata, co „niebo zbudował" i „gwiazdami ślicznie uhaftował". Świat jest dziełem sztuki. Taka koncepcja Boga łączy katolicyzm z humanizmem. Wpływy nowej epoki widać tu w odwadze tworzenia własnej wizji Boga.
We fraszce O żywocie ludzkim nazywa poeta Boga „ Wieczną Myślą " - to z kolei Bóg filozofów. Badacze stwierdzili, że w psalmach tłumaczonych przez Kochanowskiego wyraźnie unika poeta akcentów wyznaniowych, już chętniej uwypukla elementy antyczne. Podobnie jak Erazm z Rotterdamu poeta polski szuka podobieństw między religijnością starotestamentową, antyczno-pogańską i chrześcijańską. Jego religijność jest międzywyznaniowa, brak w niej, co zauważyli krytycy, kultu Marii Panny i Chrystusa. Jego Bóg to Bóg Starego Testamentu, będący jednolitym i stabilnym oparciem, dzięki któremu człowiek odnajduje sens i porządek w zagadce i chaosie świata. Nie jest to sprzeczne z doktryną katolicyzmu, ale bardzo indywidualne i w tym widać wpływy reformacji.
Wyraźne akcenty krytyczne pod adresem księży mają niewątpliwie źródło w reformacji. Fraszki Na Świętego Ojca, O kaznodziei, O kapelanie krytykują pijaństwo księży, rozbieżność między słowami głoszonymi z ambony a życiem niezgodnym z przykazaniami.
Także w twórczości M. Reja dostrzegamy akcenty antyklerykalne. W Krótkiej rozprawie... jest to narzekanie na lenistwo księży, którzy nie wypełniają swoich podstawowych obowiązków duszpasterskich, proboszcz łaje, napomina, a nie uczy, jest natomiast chciwy, zbierając dziesięcinę wybiera najbardziej tłuste kopy, a chodząc po kolędzie nawet bułkę weźmie ze stołu. W wierszu Mnich mamy portret zabobonnego, głupiego, prymitywnego zakonnika, a w wierszu Pleban pieska na cmyntarzu pochował krytykę chciwości, przekupstwa i nieprzestrzegania zasad wiary. Wyraźniejsze tendencje reformatorskie pobrzmiewają w wierszu Sakra, co do Rzymu noszą - protest przeciw daninom dla Watykanu, które przydałyby się na obronę granic przed poganami i w utworze Baba, co w pasyją płakała - postulat odprawiania mszy w językach narodowych.
Z ducha reformatorskiego w szerokim tego słowa znaczeniu wyrosły dzieła Andrzeja Frycza Modrzewskiego, zwłaszcza O poprawie Rzeczypospolitej. Utwór pisany po łacinie, składa się z pięciu ksiąg: I O obyczajach, II O prawach, III