Question

przyczyny upadku państwa polskiego w 18 wieku

Answer 1

Przyczyny upadku państwa polskiego w XVIII wieku.

Do ostatecznego upadku państwa polskiego doprowadził III rozbiór Polski, gdyż wówczas, Polska zniknęła w ogóle z map. Jednak państwo polskie upadało powoli, a za ów proces odpowiadało wiele czynników – zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych.
Powstały pod tym względem dwie grupy historyków. Jedni uważali, iż przyczyną rozpadu Polski były działania państw ościennych; drudzy winili wewntrzną słabość państwa, wyliczali wady ustroju politycznego.
Sytuacja w Europie i krajach sąsiadujących z Polską miała wpływ na sytuację wewnętrzną, ta z kolei przyczyniała się do wielu działań zagranicznych mocarstw. Obie kategorie czynników przeplatały się i łączyły wzajemnie, powoli podkopując fundamenty państwa polskiego.

Proces upadku państwa rozpoczął się już w XVI w., kiedy to po raz pierwszy wybrano króla drogą elekcji. Wówczas rola stanu szlacheckiego znacznie wzrosła i wkrótce potem wymknęła się spod kontroli króla. Od temtego momentu to szlachta rządziła Polską, mimo pozornie największej władzy króla. W Artykułach Henrykowskich, dokumencie ustanowionym podczas pierwszej wolnej elekcji, zawarto prawa i obowiązki króla, bardzo ograniczające jego pole działań. Co ważne, ustalono również, że szlachta mogła wypowiedzieć posłuszeństwo królowi, w przypadku gdy ten złamałby jakikolwiek zapis Artykułów.
Od tego czasu władza króla stała się słaba. Nie mógł on już ustalać podatków bez zgody szlachty. Oczywistym więc jest, że szlachta, mimo iż była najbogatsza, nie miała obowiązku świadczeń pieniężnych, a co za tym idzie, skarb państwa stawał się coraz bardziej pusty. Trudno było utrzymać dużą armię, więc jej liczebność zmalała, żołnierze nie byli już odpowiednio wyszkoleni i wyposażeni.
Gdy więc w połowie XVI wieku wybuchło w Polsce powstanie kozackie, a do tego niespodziewanie zaatakowała Szwecja, Polska znalazła się w sytuacji poważnego zagrożenia.
Rozleniwiona szlachta nie chciała stawiać się na pospolite ruszenie, wojska polskie były mało liczebne, a król nie mógł sam decydować o krokach armii – był obowiązany słuchać decyzji sejmu.
Już wtedy, w 1656r. Szwecja wysunęła pomysł rozbioru Polski podczas Konfederacji w Tyszowcach. Jednakże pierwszy pomysł rozbioru nie doszedł, szczęściem, do skutku.
Jednak wojny w XVII wieku i tak przyniosły Polsce wiele strat terytorialnych. Szwecja przyłączyła wówczas Inflanty; Prusy Książęce - Brandenburgię, Rosja – ziemię smoleńską, siewierską.
Ponad to doprowadziły też do kryzysu gospodarczego, bowiem zniszczone zostały liczne dobra ziemskie i uprawy, rozliczne miasta zostały ograbione. Ludność została więc pozbawiona środków do życia, gospodarka państwa uległa zacofaniu. Znaczenie Polski na arenie międzynarodowej, uległo gwałtownemu spadkowi, natomiast znaczenie Rosji czy Szwecji wzrosło.
Władza króla, i tak już słaba, zmalała jeszcze bardziej – na rzecz magnatów.