Przyczyny zawarcia Unii Lubelskiej: - stałe konflikty Wielkiego Księstwa Litewskiego z Księstwem Moskiewskim wykazały, że Litwa nie jest w stanie w sposób samodzielny bronić się przed zagrożeniem ze wschodu; - litewska szlachta (bojarzy) zazdrościła szlachcie polskiej jej przywilejów i swobód politycznych, przeszkodą do ich osiągnięcia byli litewscy możnowładcy, którzy - w przeciwieństwie do sytuacji istniejącej w Polsce - byli wyraźnie uprzywilejowani w stosunku do "zwykłej" szlachty; - w XVI w. ustrój Litwy bardzo zbliżył się do polskiego: wprowadzono podział administracyjny wzorowany na polskim, a także analogiczne do polskich urzędy (sejmiki, sejm, kasztelanie); - ostatni z dynastii Jagiellonów, król Zygmunt August, nie mając nadziei na własnego potomka, godził się na zastąpienie unii personalnej unią realną.
Skutki Unii Lubelskiej: * pozytywne: - powoli wzrasta znaczenie polskiego języka i obyczajów - do Polski przyłączono Podlasie, Wołyń oraz Ukrainę - unia podźwignęła Litwę kulturalnie i przybliżyła jej europejskie dziedzictwo - zostaje zahamowane zagrożenie Litwy ze wschodu - Polacy i Litwini stają się bardziej tolerancyjni * negatywne: - przywileje polskiej szlachty przechodzą na szlachtę litewską - połączenie Polski z zacofaną Litwą sprawiło, że rozproszył się polski potencjał ekonomiczny co zepchnęło Polskę do rzędu krajów biedniejszych i utrudniło rozwój gospodarki towarowej - szlachta emigruje na wschód w poszukiwaniu majątków na urodzajnych, a słabo zasiedlonych ziemiach, co daje jej, a właściwie magnatom ogromną przewagę nad mieszczaństwem - dalsze bogacenie się szlachty pociąga za sobą wzmożony ucisk chłopstwa, szczególnie na terenach litewsko-ruskich - Polska zostaje zmuszona do zwiększenia wysiłku militarnego na wschodzie, co doprowadza do zaniedbania polskich interesów na zachodzie oraz osłabienia pozycji wobec Habsburgów i Hohenzollerów - do utrzymania bezpieczeństwa w tak ogromnym kraju potrzebna jest duża armia, której utrzymanie dużo kosztuje
Przyczyny zawarcia Unii Lubelskiej:
- stałe konflikty Wielkiego Księstwa Litewskiego z Księstwem Moskiewskim wykazały, że Litwa nie jest w stanie w sposób samodzielny bronić się przed zagrożeniem ze wschodu;
- litewska szlachta (bojarzy) zazdrościła szlachcie polskiej jej przywilejów i swobód politycznych, przeszkodą do ich osiągnięcia byli litewscy możnowładcy, którzy - w przeciwieństwie do sytuacji istniejącej w Polsce - byli wyraźnie uprzywilejowani w stosunku do "zwykłej" szlachty;
- w XVI w. ustrój Litwy bardzo zbliżył się do polskiego: wprowadzono podział administracyjny wzorowany na polskim, a także analogiczne do polskich urzędy (sejmiki, sejm, kasztelanie);
- ostatni z dynastii Jagiellonów, król Zygmunt August, nie mając nadziei na własnego potomka, godził się na zastąpienie unii personalnej unią realną.
Skutki Unii Lubelskiej:
* pozytywne:
- powoli wzrasta znaczenie polskiego języka i obyczajów
- do Polski przyłączono Podlasie, Wołyń oraz Ukrainę
- unia podźwignęła Litwę kulturalnie i przybliżyła jej europejskie dziedzictwo
- zostaje zahamowane zagrożenie Litwy ze wschodu
- Polacy i Litwini stają się bardziej tolerancyjni
* negatywne:
- przywileje polskiej szlachty przechodzą na szlachtę litewską
- połączenie Polski z zacofaną Litwą sprawiło, że rozproszył się polski potencjał ekonomiczny co zepchnęło Polskę do rzędu krajów biedniejszych i utrudniło rozwój gospodarki towarowej
- szlachta emigruje na wschód w poszukiwaniu majątków na urodzajnych, a słabo zasiedlonych ziemiach, co daje jej, a właściwie magnatom ogromną przewagę nad mieszczaństwem
- dalsze bogacenie się szlachty pociąga za sobą wzmożony ucisk chłopstwa, szczególnie na terenach litewsko-ruskich
- Polska zostaje zmuszona do zwiększenia wysiłku militarnego na wschodzie, co doprowadza do zaniedbania polskich interesów na zachodzie oraz osłabienia pozycji wobec Habsburgów i Hohenzollerów
- do utrzymania bezpieczeństwa w tak ogromnym kraju potrzebna jest duża armia, której utrzymanie dużo kosztuje