Przeznaczenie jako siła rządząca życiem człowieka.Omów koncepcję ludzkiego losu w literaturze antycznej na podstawie analizy fragmentu Króla Edypa i Horacego odwołując się do swojej wiedzy o tytułowym bohaterze tragedii Sofoklesa???
Sofokles "Król Edyp"
Stasimon IV (fragmenty)
O śmiertelnych pokolenia!
Życie wasze to cień cienia.
Bo któryż człowiek więcej tu szczęścia zażyje
Nad to, co w sennych rojeniach uwije,
Aby potem z biegiem zdarzeń
Po snu chwili runąć z marzeń?
Los ten, co ciebie, Edypie, spotyka,
Jest mi jakby głosem żywym,
Bym żadnego śmiertelnika
Nie zwał już szczęśliwym.[...]
Uczcił w tobie lud rycerza
I wywyższył cię ku niebom,
Byś królem był Tebom.
A dziś kogo większa moc
Klęsk i złego gnębi?
Któż w czarniejszą runą noc
Do nieszczęścia głębi?[...]
Czas wszechwidny, ten odsłoni
Winy twojej brud,
Ślub nieślubny zemsta goni
Płodzących i płód.[...]
Horacy
Nie pytaj próżno, bo nikt się nie dowie
Jaki nam koniec szykują bogowie,
I babilońskich nie pytaj wróżbiarzy.
Lepiej tak przyjąć wszystko jak się zdarzy.
A czy z rozkazu Jowisza ta zima
Co teraz wichrem wełny morskie wzdyma,
Będzie ostatnia czy też nam przysporzy
Lat jeszcze kilka tajny wyrok boży
Nie troszcz się o to i... klaruj swe wina.
Mknie rok za rokiem, jak jedna godzina.
Więc łap dzień każdy, a nie wierz ni trochę
W złudnej przyszłości obietnice płoche.
Daje naj!J Z góry dziękuju!
Fatum- los, przeznaczenie, wynik wyroków boskich, nieszczęśliwy ale niezawiniony przez człowieka bieg zdarzeń w jego życiu- właśnie tą tematyke porusza Stasimon IV zawarty w tragedii Sofoklesa oraz w dziele Horacego.
Stasimon IV konkretnie zwraca się do nas. Chór stwierdza, że życie ludzkie jest marnością i przekonuje, że skazane jest na nieszczęście, a radość przezywamy tylko w snach. Chór mówi, iż istnieje sprzeczność pomiędzy ludzkimi marzeniami, a życiem rzeczywistym. Następnie zwraca się bezposrednio do Edypa. Jego los ma być dla nas przestrągą, przed tym czego jeszcze nie znamy. Kolejne dwie strofy są komentarzem chóru do życia ów króla Teb. Edyp przeżył chwałę był wywyższony przez poddanych, a dziś został zesłany na samo dno ludzkich nieszczęść. Chór mówi o czasie, który ujawnia winy. Bohater nie jest w stanie uniknąć zemsty losu. Jest bezsilny wobec fatum, a jego starania skazane są na klęske.
Dzieło Horacego również mówi o tym, iż człowiek nie zna swej przyszłości, nie wie co dla niego szykują bogowie. W tej sytuacji ni wróżby czy przepowiednie nie są wstanie przepowiedzieć losu gdyż jest on nieprzewidywalny. Autor przedstawia poglądy epikurejskie wraz z hasłem "Carpe diem" - Chwytaj dzień. Gdy nie znamy dalszego biegu naszego życia i gdy przenaczenie jest nie do poznania musimy, brać życie takim jakie jest przeżywając każdy dzień w pełni.