Question

Przemiany ustrojowe w starożytnym RzymieWymienić i krótko opisać

Dziękuję :]

Answer 1

Na przestrzeni wielu lat Rzym stale zmieniał zasięg swojego terytorium. Cesarstwo rzymskie swoimi granicami objęło cały basen Morza Śródziemnego i znaczną część ziem europejskich w dzisiejszym rozumieniu. Ludność je zamieszkująca była zróżnicowana etnicznie, językowo, kulturowo i religijnie. Mimo głębokich podziałów udało się zjednoczyć. Myślę, że w pewnym sensie pomagały w tym zmiany ustrojowe, które ściśle wiązały się ze zmianami granic Imperium. Wraz z powiększaniem się Rzymu rosło zapotrzebowanie na nowych urzędników i nowe reformy. Istnienie ogromnego Imperium trwało od (panowania Romulusa) 753r, aż do 1453r. Kiedy zostało podbite ostatecznie przez Turków. W tym bardzo długim okresie zmieniał się ustrój.
Pierwszym ustrojem jaki panował w Rzymie było królestwo zapoczątkowane przez założyciela – Romulusa. Przetrwało do 509 r. Przed Chrystusem, a do tego czasu panowało siedmiu królów, którzy organizowali państwo.
Społeczeństwo w tym okresie było rodowe. Związek rodzin, zespolonych tradycją wspólnego przodka to jest właśnie ród. Liczba rodów wynosiła trzysta, a łączyły się one w kuria. Bardzo ważną rolę odgrywała głowa rodziny- ojciec. Dysponował prawem życia i śmierci, decydował o losach członków rodziny. 
Gospodarka wiązała się z ukształtowaniem okolicy- była porośnięta gęstymi lasami. Gospodarka opierała się głównie na rolnictwie i hodowli zwierząt.
Najwyższą władze w Rzymie miał wybierany na zgromadzeniach wszystkich kurii król. Dbał o sprawy kultowe, sprawował władzę sędziowską oraz nad armią. 
Senat, rada starszych funkcjonowały przy królu jako organ doradczy. W razie śmierci władcy wybierali ze swojego grona króla tymczasowego, który sprawował władzę aż do momentu wyboru nowego króla. 
Nowego podziału społeczeństwa dokonała reforma społeczno- polityczna przeprowadzona w VI w. przed Chrystusem. Obywateli sklasyfikowano według osiągniętego dochodu na pięć klas. Od tego czasu zaczęli się zbierać w nowych okręgach wyborczych- centuriach. 
Wszystkie największe osiągnięcia rzymskie przypadają na okres panowania trzech królów etruskich. Gdy w 504r. Przed Chrystusem (w pięć lat o buncie arystokracji) wojska etruskie zostały pokonane w bitwie pod Arycją ustanowiono nową formę rządów- republikę arystokratyczną. 
Około 509r. Pn.e. ustanowiona została republika. Ukształtowała się w Rzymie po wypędzeniu Tarkwiniusza Pysznego. Władza przeszła w ręce senatu i wybieranych przezeń urzędników. Konflikt między patrycjuszami a plebejuszami doprowadził ostatecznie do ułożenia stosunków między tymi dwiema grupami. Ustrój ten zawierał elementy organizacji i zasad funkcjonowania państwa znane wcześniej w Grecji. Najważniejsze decyzje zarezerwowane były dla zgromadzenia wszystkich obywateli Rzymu, które decydowało o wypowiadaniu wojny, zawieraniu pokoju, wybierało urzędników i uchwalało prawa. Wzorem państw starożytnych nie funkcjonował tu system reprezentacji ludu, dlatego na obrady zgromadzenia obywatele musieli stawiać się osobiście. Celem obrad było zyskanie jednoznacznej odpowiedzi (,,tak” lub ,,nie”) na postawione przez urzędników pytania. Zgromadzenie nie prowadziło debat. Nie było też poprawek do projektów. Urzędnik przewodniczący zgromadzeniu miał prawo do przemowy, lecz nie przewidywano dyskusji. Prawo inicjatywy ustawodawczej należało do urzędników. Obrady trwały tylko jeden dzień. Musiały się zakończyć przed zmrokiem i nie odbywały się w dni targowe. Najważniejsze zgromadzenia w Rzymie to trybusowe (według podziału terytorialnego) i centurialne (według podziału na klasy majątkowe).
Urzędnicy byli wybierani na rok. Koszty sprawowania urzędu pokrywali z własnych dochodów. Posiadali ogromny autorytet i tylko w nielicznych wypadkach podlegali wyrokom sądowym. Urzędnicy pełnili swe funkcje kolegialnie, co miało uniemożliwiać wzrost władzy któregokolwiek z nich. Sądownictwo należało do pretorów. Drugą grupę urzędników stanowili wybierani na pięć lat cenzorzy. Do ich obowiązków należało przestrzeganie zasad moralności W Rzymie. Sporządzali też listę senatorów. Prowadzili spisy ich majątków i kontrolowali wydatki państwa na cele publiczne, określali koszty prowadzonych wojen i rozbudowy miasta oraz armii. Ustalali spisy ludności, na podstawie których przydzielano obywateli do poszczególnych klas, a także ogłaszali listy osób powołanych do wojska. Władza cenzorów była rozległa, a decyzje nieodwołalne. W samym Rzymie urzędowali jeszcze dwaj edylowie. Sprawowali oni nadzór nad porządkiem i bezpieczeństwem miasta, pracami publicznymi, dostawą zboża i odpowiednim zaopatrzeniem igrzysk, organizowanych dla ludu rzymskiego. Obok edylów byli jeszcze niżsi urzędnicy, którym podlegały więzienia, mennice i sądownictwo w mieście. Czuwali oni także nad oczyszczaniem miasta. Kwestorzy, sprawowali kontrolę nad finansami państwa. Wydatki na prowadzone wojny musiały być kontrolowane. Liczba kwestorów wzrastała wraz z rozszerzaniem się Imperium Rzymskiego.
Najwyższa władza w Rzymie spoczywała w rękach wybieranych na rok konsulów. Rządzili oni miastem i dowodzili armią. W pierwszym okresie wybierani byli spośród patrycjuszy, czyli uprzywilejowanej grupy w Rzymie. Musieli mieć ukończone 43 lata, wcześniej pełnić niższe urzędy i posiadać majątek, gdyż urzędy były niepłatne. Konsulowie nadzorowali finanse państwa, armię i sądownictwo. W razie zagrożenia państwa jednego z konsulów obwoływano na okres sześciu miesięcy dyktatorem. W tym czasie sprawował naczelne dowództwo, a także w zdobytych terytoriach (prowincjach) pełnił funkcję namiestnika. Imiona konsulów były wyznacznikami dat w kalendarzu republiki rzymskiej (mówiono na przykład, że to czy tamto zdarzyło się za takich konsulów).
Odrębne miejsce wśród urzędników zajmowali trybuni ludowi, reprezentujący interesy plebsu. Posiadali prawo sprzeciwu wobec decyzji urzędników i senatu w wypadku, gdy podjęte decyzje narażałyby na szkodę plebejuszy. W przeciwieństwie do cenzorów i kwestorów nie mogli opuszczać miasta w ciągu swej kadencji. Jednym z najważniejszych przywilejów trybunów ludowych była możliwość wycofania ustaw z senatu. Przywilej ten przejęli następnie cesarze rzymscy.
W Rzymie najważniejszą rolę polityczną odgrywał senat. Był on ostoją władzy rzymskiej nobilitas, czyli najwyższej warstwy społecznej, do której należeli członkowie rodów patrycjuszowskich i najbardziej szanowanych rodów plebejskich . Dożywotnio zasiadali w nim byli urzędnicy. Co pięć lat cenzorzy sporządzali listę urzędników, którzy następnie zostawali senatorami. Odrzucenie przez senat ustawy zaproponowanej przez urzędników powodowało niewprowadzenie jej w życie. Do zakresu spraw przypisanych senatowi zależała polityka zagraniczna, decyzje w sprawach kultów religijnych, podatków, dysponowania ziemią, powoływania dowódców w czasie wojny i dyktatora w razie zagrożenia państwa. Senat zatwierdzał uchwały zgromadzenia ludowego. Liczba senatorów wzrastała- od 300 w pierwszym okresie do 900- za Cezara.
Struktura społeczna republiki rzymskiej była podobna do struktury innych państw starożytnych. Najważniejszą grupę stanowili patrycjusze, posiadający prawa obywatelskie i wywodzący się z zamożnych rodzin. Do połowy V w. P.n.e. byli oni grupą zamkniętą, nie wchodzącą w związki małżeńskie z przedstawicielami niższych warstw. Oprócz patrycjuszy byli plebejusze, posiadający obywatelstwo Rzymu, ale bez przywilejów prawnych. Początkowo mogli sprawować tylko urząd trybunów ludowych, ale z czasem poszerzyły się ich możliwości dostępu do urzędów. Obywatelstwo rzymskie uzyskiwało się z racji urodzenia w Rzymie bądź z nadania. Posiadanie prawa obywatelskiego wiązało się z możliwością brania udziału w zgromadzeniu i pełnienia urzędów odpowiednich dla danej warstwy. Osobną grupę w Rzymie stanowili niewolnicy. Będąc główną siła roboczą w państwie, nie mieli w nim żadnych państw. 

 

- nie da sie tego krótko opisać :)