Question

Przedstaw politykę zagraniczną Jagiellonów na przełomie XV i XVI w. (rywalizacja Habsburgów i Jagiellonów o Węgry i Czechy, stosunki polsko-krzyżackie za Jagiellonów oraz stozunki polsko tureckie za Jagiellonów.)

Answer 1

Rywalizacja o tron czeski i węgierski

Wymarcie dynastii: Przemyślidów w Czechach, Arpadow na Węgrzech, Piastów w Polsce otworzyło drogę do walki o tron czeski i węgierski dynastiom Jagiellonów i Habsburgow. :

 

1437r. -CZECHY I WĘGRY: zmarł Zygmunt Luksemburczyk. Władzę objął jego zięć, Albrecht Habsburg, który jednak w 1439r. zmarł, co pozwoliło powrócić do kwestii tronow węgierskiego i czeskiego.

Lata 1440-1457 -CZECHY: koronę czeską ostatecznie otrzymał syn Albrechta Władysław Pogrobowiec. WĘGRY: krolem został wybrany władca Polski Władysław III (1440R.)-Unia personalna Polski i Węgier; rozpoczęto przygotowania do wyprawy przeciwko Turcji; w wyniku odniesionych licznych sukcesów Węgrom udalo się zawrzeć korzystny pokój z Turcją (1444r.); pod wplywem papiestwa król zdecydował się na kontynuowanie wojny; w 1444r. miała miejsce bitwa pod Warną, klęska Węgrów, śmierć króla; na tronie zasiadł Władysław Pogrobowiec, król Czech.

1457r. - CZECHY I WĘGRY: śmierć Władysława Pogrobowca.

Lata 1458-1471 - CZECHY I WĘGRY: na czeskim tronie zasiadł husyta Jerzy z Podiebradu, na tronie węgerskim zaś Maciej Korwin. Czas panowania obu władców to okres licznych walk wewętrznych i zewnętrznych, w Czechach-pomiędzy katolikami a husytami, na Węgrzech-głównie z Turcją, a także Czechami i Polską.

Lata 1471-1490 - CZECHY: w 1471r. zmarł Jerzy z Podiebradu. Rozpoczęła się walka o koronę czeską pomiędzy Maciejem Korwinem a Władysławem, najstarszym synem Kazimierza Jagiellończyka. Państwo czeskie uległo podziałowi. Władysław otrzymał koronę czeską, ale Maciej podporządkował sobie Morawy, Śląski i Łużyce. WĘGRY: w 1490r. zmarł Korwin. Królem został wybrany Władysław, król Czech.

U schyłku XVw. Jagiellonowie panowali nad dużą częśćią Europy Środkowo-Wschodniej. W swoich rękach skupili władzę w Polsce, na Litwie, na Węgrzech i w Czechach.

1515r. - CZECHY I WĘGRY: układ wiedeński to zjazd monarchów: cesarza Maksymiliana I, Władysława, króla Czech i Węgier i Zygmunta Starego, krola Polski. Zaplanowano wówczas małżeństwo wnuka cesarza Ferdynanda z córką Władysława Anną i wnuczki cesarza Marii Habsburżanki z Ludwikiem Jagiellończykiem (syn Władysława); układ gwarantował, że w przypadku wygaśnięcia jednej z dynastii druga przejmie jej ziemie.

1526r. - CZECHY I WĘGRY: atak na Węgry, śmierć Ludwika Jagiellonczyka pod Mohaczem. Władzę w Czechach i na Węgrzech przejmują Habsburgowie, na mocy porozumienia z 1515r.

 

Stosunki polsko-krzyżackie

1409r. - wybuch powstania antykrzyżackiego na Żmudzi, które zostało poparte przez Witolda, zaostrzenie stosunkow polsko-krzyżackich, zajęcie przez Krzyżakow ziemi dobrzynskiej i wybuch wojny: 15 VII 1410 - zwycięstwo Władysława Jagielły i Witolda pod Grunwaldem nad wojskami wielkiego mistrza Ulryka von Jungingena, oblżenie Malbork - nieskuteczne, wycofanie wojsk Witolda.

1411r. - I pokój toruński - Polska odzyskała ziemię dobrzyńską, Litwa odzyskała żmudź, Zakon miał zapłacić 300 tys. guldenów za wydanie jeńcóew i grodów krzyżackich.

1414r. - wojna głodowa. Krzyżacy przejęli taktykę obrony zamkow i miast, unikali walnej bitwy, a jednocześnie pustoszyli własne terytoria, pozbawiając je żywności. W związku z kłopotami armii polskiej zawarto rozejm i zdecydowano, że konflikt zostanie rozstrzygnięty na forum międzynarodowym-na soborze w Konstancji w 1415r. Podczas soboru w KOnstancji Krzyżacy oskarżyli Jagiełłę i Litwę o pozorny chrzest.

1432r. walki z Krzyżakami na Litwie, atak Krzyżaków na Kujawy spowodował, odwetową wyprawę Polaków na Pomorze; walki zakonczone pokojem w Brześciu Kujawskim w 1435r.