Question

Przedstaw krótki rys historyczny rozwoju muzyki polskiej w epoce średniowiecza z uwzglądnieniem:

-ośrodki kultury muzycznej w Polsce

- Rola Akademii Krakowskiej

-działalność muzyczna polskich żaków

Answer 1

Niewiele wiemy o początkach muzyki w Polsce. Z polskich zabytków szczególne miejsce zajmuje pieśń religijna „Bogurodzica”. Jest to pieśń, hymn bojowy rycerstwa polskiego. Najstarszy przekaz "Bogurodzicy" pochodzi z 1407 roku, ale data ta nie odpowiada czasowi powstania pieśni. Melodia "Bogurodzicy" i czas jej powstania od wielu lat są przedmiotem licznych badań i analiz porónawczych. Opinie muzykologów i historyków nie są zgodne: jedni umieszczają ją w repertuarze XIV-wiecznym, inni natomiast określają czas powstania "Bogurodzicy" na wiek XIII. Duże rozbieżności dotyczą także sugestii odnoszących się do autora:  przypisowano bowiem jej autorstwo różnym postaciom - św. Wojciechowi, franciszkaninowi Boguchwałowi, Albertowi Wielkiemu, św. Jackowi Odrowążowi. Jednak wobec braku jednoznacznych dowodów uznana jest ona dziś za pieśń anonimową.  Jest to pieśń jednogłosowa, ametryczna (śpiewana poza taktem) i melizmatyczna, utrzymana jest w tzw. modus doryckim.

""Bogurodzica" nie jest jedyną pieśnią z polskim tekstem pochodzącą z XIV w, jej znaczenie jest jednak wyjatkowe, ponieważ łączy ona treści religijne z czynnikiem narodowym - patriotycznym.

"Bogurodzicę" wykonywało wojsko polskie przed rozpoczęciem ważnych bitew m.in. pod Grunwaldem, Nakłem Wilkomierzem, traktując ją jako hymn narodowy, a jednocześnie rodzaj modlitwy.

"Gaude Mater Polonia" - to polska pieśń z ytekstem łacińskim, napisana w 1253 r. lub 1254 przez ks. Wincentego z Kielczy, jako fragment "Historii o św. Stanisławie" (Dies adest  celebris), stworzonej z okazji kanonizacji św. Stanisława ze Szczepanowa. Od czasów Władysława Łokietka spełniała funkcję pierwszego polskiego hymnu królewskiego dynastii Piastów. Pieśń wykonywało rycerstwo polskie po zwycięstwach oraz śpiewano podczas uroczystości narodowych.

Breve regnum - należy do grupy utworów okolicznościowych i jest to rodzaj pieśni żakowskiej. Tematem utworu jest wybór króla żaków i zwiazana z tym wyborem całotygodniowa zabawa. Tekst obejmuje pięć zwrotek i zapisany został przez nieznanego kopistę w XV wieku.

 Z XIV i XV w. zachowało się kilkadziesiąt pieśni jednogłosowych religijnych z polskimi tekstami, związane z okresem Wielkanocy, Bożego narodzenia i kultem Matki Boskiej.

Za czasów W. Jagiełły powstała pierwsza stała kapela dworska. Rozpowszechniła się też muzyka organowa.

Kompozytorem z tego czasu był Mikołaj z Radomia, autor m.in. „Magnifikatu” i opracowań części mszalnych, przedstawiciel trzygłosowej polifonii.

W średniowieczu używano instrumentów: harfy, bębny, flety, organy. Różniły się one jednak kształtem, strojem i brzmieniem od stosowanych w naszych czasach. Niektóre instrumenty:  lutnia, fidel, rebec uległy zapomnieniu i dziś zobaczyć można tylko ich rekonstrukcje.

Muzyka miejska rozwijała się środ żaków i wagantów, którzy wedrując rozpowszechniali własna twórczość. Istotną role odgrywały także kuranty i hejnały. Z tamtych czasów pochodzą Hejnał Mariacki i Toruński.

 

Pozdrawiam.