prosze o odpowiedzi daje najlepsze i dziekuje :D
1. dlaczego wiek 16 nazywamy złotym wiekiem?
2. podaj przyklady rozwoju panstwa poleskiego w 16 wieku
3. jakie byly przyczyby i najwazniejsze postanowienia w uni w lublinie ?
4. kiedy i w jaki sposob polska pokonala ostatecznie zakon krzyzacki ?
5. wymien stany spoleczne w polsce i napisz czym sie roznily miedzy sobą?
6. wymien najwazniejsze urzedy panstowe w polsce w XVI-XVIII wieku
7.czym byl i jak byl zoragizowany sejm walny ?
8 .na czym polegaly wolne elekcje?
9. wymien pokolei 3 pierwszych krolow elekcyjnych
10. czym były artykuly henrykowskie ?
11. jakie były przyczyny wojen polski z :
a) szwecja
b) turcja
12. wymien skutki wojen siedemnastowiecznych .
13. jakie cechy charakteryzowaly saramte ?
14. wymien cechy charakterystyczne baroku
15. wyjasij pojecia
a) hold pruski
b) rzeczpospolita obojga narodow
c) panszczyzna
d) piechota wybraniecka
e) potop szwecki
f) barok
g) sarmatyzm
h) liberum veto
16. wyjasnij daty
a) 1525r.
b) 1569r.
c) 1573r.
d) 1655r.
e) 1660r.
f) 1672r.
g) 1673r.
h) 1683r.
17. wyjasnij naywiska
a) mikolaj kopernik
b) mikolaj rej
c) zygmunt august
d) henryk walezy
e) stefan czarniecki
f) jan III sobieski
prosze :) i dziekuje za odpowiedzi :D
1.
Wiek XVI w Polsce nazwany został "złotym wiekiem”, ponieważ, przyniósł on ogromny wzrost znaczenia Polski w różnych dziedzinach życia na arenie międzynarodowej. Wśród państw Europy Środkowej Polska zajmowała czołowe miejsce jako potęga polityczna, militarna, kulturalna i ekonomiczna. Wielkim sukcesem politycznym szesnastowiecznej Polski było rozwiązanie problemów, jakich przysparzał Koronie Zakon Krzyżacki. Krzyżacy zawsze dążyli do uniezależnienia się od Polski i odzyskania terenów, które utracili poprzez liczne konflikty zbrojne. Na początku XVI w wielkim mistrzem został Albrecht Hohenzollern. W 1519r doszło do kolejnej, ale i ostatniej wojny Zakonu z Polską. W tym celu Wielki Mistrz zbratał się z przeciwnikami państwa polsko-litewskiego cesarzem Maksymilianem i Iwanem III. Mimo dużego wsparcia ze strony Rzeszy, Polska odnosiła duże sukcesy i w 1521r zawarto rozejm. W 1525r podpisano likwidację państwa krzyżackiego, a w skutek wydarzeń związanych z reformacją Albrecht Hohenzollern został luteraninem i utworzył Księstwo Pruskie, które było lennem Polski. Oprócz sukcesów politycznych i militarnych Polska w XVI w przeżywała rozkwit kulturalny. Zaczęły się masowe wyjazdy Polaków na uczelnie zachodniej Europy, a w szczególności na uniwersytety włoskie. Na studia do Włoch wyjeżdżała młodzież pochodzenia szlacheckiego, mieszczanie, a także chłopi. Zdobywali tam wiedzę wszechstronną, a zwłaszcza humanistyczną. Wielu Włochów przyjeżdżało także do Polski. Dwór Bony Sworzy był magnesem przyciągającym ich do Krakowa. Rozkwitała wymiana studentów z Polski i Włoch. Dzięki zwiększeniu liczby szkół, były one bardziej dostępne dla młodzieży. Szkoły unowocześniały program nauczania, próbowano przepajać je duchem humanizmu... (źródło: zapytaj.pl)2. Rozwój gospodarki Polski w XVI wieku związany jest między innymi z włączeniem się kraju w europejską wymianę towarową.
3.sejm walny,
jedna waluta,
unifikacja systemow prawnych,
odrebne jezyki urzedowe,
odrebne wojsko polskie i litewskie,
wspolny wladca,
wspolna polityka obronna i zagraniczna,
odrebne: skarby prawo wojska urzedy
4.Polska ostatecznie pokonała zakon krzyżacki podczas wojny trzydziestoletniej zakończonej II pokojem toruńskim
5.nwm
6.janclerz, hetman, marszałek, podskarbi
7.najważniejsze dla pańśtwa decyzje podejmowano podczas obrad na sejmie walnym, czyli najwyższej reprezentacji społeczeństwa szlacheckiego
8. W związku z tym, że w wyborze władcy mógł uczestniczyć każdy szlachcic wybór ten nazwano wolną elekcją
9. Henryk Walezy 1573-1574, Stefan Batory 1576-1586, Zygmunt III Waza 1587-1632
10. artykuły henrykowskie - zobowiązanie się do wolnej elekcji i zwoływania sejmu co dwa lata, nie wolno było królowi nakładać podatków i wypowiedzieć wojny bez wiedzy szlachty
11.a)panowanie nad Morzem Bałtyckim konflikt protestancko-katolicki chęć zagarnięcia przez Szwecję terenów pod uprawę na tronie szwedzkim chcieli zasiąść Wazowie
b)tatarzy najeżdżali na polskę
kozacy najeżdżali na turcję
magnaci wyprawiali się na mołdawię i włoszczyznę
12.konflikty ze szwecją, rosją i turcją
walki wewnętrzne
straty teretorialne
zniszczenie kraju
zniszczenie i spalenie miast i wsi
śmierć wielu ludzi
głód i epidemie
zmniejszenie się ludności o jedną trzecią
życie mieszkańców wsi w nędzy
zastój gospodarczy
wzrost pańszczyzny
kryzys miast
wadliwe funkcjonowanie aparatu władzy
ograniczenie włądzy królweskiej
liberum veto
13.waleczność, prawość,odwaga, miłóść do ojczyzny, patriotyzm
14.nieregularność ksztatu, wymyślność ozdób, ogromne, monumealne, bogate wnętrza w ozdoby i dekoracje
15.hołd pruski - hołd lenny, złożony 10 IV 1525 przez księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna, byłego mistrza zakonu krzyżackiego królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu na rynku krakowskim
rzeczpospolita obojga narodów - Rzeczpospolita Obojga Narodów- wspólna nazwa korony polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego obowiązująca od 1569r czyli roku podpisania Unii Lubelskiej
pańszczyzna - darmowa praca na polu pana(1-4 dni w tygodniu)
piechota wybraniecka - reformacja wojska
potop szwedzki - najazd szweci na polskę
barok - okres w kulturze, który rozpoczą się we włoszech
sarmatyzm - styl życia szlachty na przełomie XVII i XVIII wieku
liberum veto - prawo pozwalające jednemu posłowi na zaerwanie sejmu
16.1525 - hołd pruski
1569 - unia lubelska
1573 - pierwsza wolna elekcja
1655 - rozpoczoł się potop szwedzki
1660 - zakończenie potopu szwedzkiego pokojem w Oliwie
1672 - oblężenie kamieńca podolskiego
1673 - bitwa pod chocimiem
1683 - odsiecz wiedeńska
17.mikołaj kopernik - polski astronom, należy do niego teoria o krążeniu ciał niebieskich
mikojał rej - ojciec polskiej literatury