Powieść obyczajowa – najważniejsza odmiana powieści realistyczne reprezentowana przez najwybitniejsze osiągnięcia klasyki powieściowej XIX w. Utwory reprezentujące ten gatunek literacki zaczęły dominować w II połowie stulecia. Wykształcenie się gatunku powieści obyczajowej stanowiło jeden z najważniejszych etapów ewolucji gatunku powieści.
Powieść obyczajową charakteryzuje narracja auktorialna w trzeciej osobie (tzw. narrartor wszechwiedzący) oraz dokonywanie niezwykle dokładnego opisu środowiska, w jakim odbywa się akcja. Autorzy powieści obyczajowych czerpali tematy dla swoich utworów z obserwacji prawdziwego życia, zaś za pierwszorzędny cel utworu uważali oddanie charakteru konkretnego środowiska społecznego, nie zaś opis fascynujących przygód konkretnego bohatera. Z tego powodu bohaterami utworów tego gatunku są w większości osoby "typowe" dla danej grupy społecznej, reprezentujące jej najczęściej spotykane cechy, zaś napisanie utworu poprzedzały obserwacje dokonywane przez autora w opisywanym środowisku. Motywacja bohaterów powieści obyczajowej, choć nie odrzuca całkowicie wpływu psychologii, opiera się zatem na czynnikach społecznych. Fabuła utworów ma charakter zamknięty. W założeniach teoretycznych powieść obyczajowa miała być całkowicie obiektywna, zaś narrator wszechwiedzący w żadnym stopniu nie powinien sugerować czytelnikowi opinii o konkretnych bohaterach czy o całych grupach społecznych. W praktyce nie zawsze udawało się tę całkowitą bezstronność zachować.
Ze względu na wierność w oddawaniu autentycznych społecznych środowisk i (przynajmniej w teorii) ich bezstronną prezentację wiele powieści obyczajowych uważanych jest przez historyków za cenne świadectwo swoich czasów.
Powieść obyczajowa – najważniejsza odmiana powieści realistyczne reprezentowana przez najwybitniejsze osiągnięcia klasyki powieściowej XIX w. Utwory reprezentujące ten gatunek literacki zaczęły dominować w II połowie stulecia. Wykształcenie się gatunku powieści obyczajowej stanowiło jeden z najważniejszych etapów ewolucji gatunku powieści.
Powieść obyczajową charakteryzuje narracja auktorialna w trzeciej osobie (tzw. narrartor wszechwiedzący) oraz dokonywanie niezwykle dokładnego opisu środowiska, w jakim odbywa się akcja. Autorzy powieści obyczajowych czerpali tematy dla swoich utworów z obserwacji prawdziwego życia, zaś za pierwszorzędny cel utworu uważali oddanie charakteru konkretnego środowiska społecznego, nie zaś opis fascynujących przygód konkretnego bohatera. Z tego powodu bohaterami utworów tego gatunku są w większości osoby "typowe" dla danej grupy społecznej, reprezentujące jej najczęściej spotykane cechy, zaś napisanie utworu poprzedzały obserwacje dokonywane przez autora w opisywanym środowisku. Motywacja bohaterów powieści obyczajowej, choć nie odrzuca całkowicie wpływu psychologii, opiera się zatem na czynnikach społecznych. Fabuła utworów ma charakter zamknięty. W założeniach teoretycznych powieść obyczajowa miała być całkowicie obiektywna, zaś narrator wszechwiedzący w żadnym stopniu nie powinien sugerować czytelnikowi opinii o konkretnych bohaterach czy o całych grupach społecznych. W praktyce nie zawsze udawało się tę całkowitą bezstronność zachować.
Ze względu na wierność w oddawaniu autentycznych społecznych środowisk i (przynajmniej w teorii) ich bezstronną prezentację wiele powieści obyczajowych uważanych jest przez historyków za cenne świadectwo swoich czasów.