Proszę znajdźcie mi krótkie streszczenie PROSZĘ TO NA OLIMPIADĘ SZKOŁA PODSTAWOWA
Te teksty :
początki Podlasia, zasięg terytorialny , pogranicze polsko-rusko-litewskie
miasta- rzemiosło i handel , społeczeństwo stanowe XIV- XVIIIw , wzynania na Podlasiu
Będę wma bardzo wdzięczna tylko proszę pomóżcie
Do moderatorów : Jeżeli nikt nie udzieli odpowiedzi na to pytanie proszę je usunąć i zwrócić mi 10 pkt czyli tyle ile wydałam za pytanie
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2025 KUDO.TIPS - All rights reserved.
Mam załącznik bo też takie pytania miałam .
Przez obszar Podlasia na przestrzeni dziejów przetaczały się różnego rodzaju wydarzenia historyczne. Poza grodem w Haćkach, jednymi z najstarszych wczesnośredniowiecznych grodów na Podlasiu są grody w Zbuczu, Klukowiczach i Zajączkach, powstałe w końcu IX i w X wieku. Gród w Zbuczu stanowił we wczesnym średniowieczu centrum administracji lokalnej. Informacje zebrane podczas wykopalisk wskazują, że zespół tych grodów należy wiązać z "mazowiecką" falą zasiedlenia tych terenów[5]. Tereny te znajdowały się pod panowaniem Bolesława Chrobrego (wyprawa w 1018 na Kijów). W czasie reakcji pogańskiej w Polsce i objęciu władzy na Mazowszu przez Miecława wymienione grody zostały zniszczone przed 1041 rokiem przez wojska Jarosława Mądrego[5], który przejmuje Podlasie w latach 1044-1046 od księcia Kazimierza Odnowiciela, w zamian za pomoc w stłumieniu buntu Miecława. W związku z tym od tego czasu region ten przez pewien czas znajdował się pod kontrolą Rusi Kijowskiej do czasów panowania króla Bolesława Śmiałego oraz w 1182 roku księcia Kazimierza Sprawiedliwego. W 1180 roku Drohiczyn otrzymał książę Leszek Mazowiecki (syn Bolesława Kędzierzawego) w zamian za pomoc zbrojną udzieloną Wasylowi Jaropełkowiczowi w wyprawie przeciw Włodzimierzowi Wołodarowiczowi. Kazimierz Sprawiedliwy przyłączył z powrotem do Polski Ziemię drohiczyńską w 1192 roku[6]. W latach 1209-1227 Ziemią drohiczyńską włada książę Leszek Biały[7], a w latach 1230-1238 książę Konrad I mazowiecki, który w 1237 roku sprowadził na Podlasie zakon rycerski braci dobrzyńskich. W 1325 roku mazowieccy książęta Siemowit II i Trojden I w liście do papieża określili wschodnią granicę swojego władania jako sięgającą 2 mile od Grodna (Oppidi quod dictur Grodno, ... a terrarum nostrorum ad duas lencas posit)[8]. Do XV wieku Podlasie staje się terenem spornym między Mazowszem, Litwinami i książętami ruskimi.
W 1390 roku król Władysław Jagiełło przekazał Podlasie dożywotnio księciu Januszowi I Starszemu mazowieckiemu co potwierdził aktem wydanym w 1391 r. ("terram nostram Drohiczensen, Melnyk, Surasz, Byelsko ac omnibus villis in eisdem districtubus"). Podlasie jednak w niedługim czasie później zajął książę Witold. Wielki Książę Litewski Zygmunt Kiejstutowicz zgodził się żeby po jego śmierci Podlasie zajął wnuk Janusza książę Bolesław IV warszawski, co zgodnie z umową ten zrobił w 1440 roku i na co zgodził się syn Zygmunta Michał Bolesław Zygmuntowicz. Bolesław IV szybko opanował całą dzielnicę dzięki poparciu starosty drohickiego i mielnickiego Nasuty oraz podlaskiego rycerstwa. Wywołało to oburzenie w Wielkim Księstwie Litewskim, w związku z czym w listopadzie 1441 roku zwołano zjazd do Parczewa gdzie Litwini zażądali od Mazowszan zwrotu Podlasia, jednak nie doszło do kompromisu. Sprowokowało to akcję odwetową nowego wielkiego księcia Kazimierza Jagiellończyka, z ramienia którego wojewoda wileński Jan Gasztołd wyparł Nasutę z Mielnika i Drohiczyna. W związku z tym Bolesław IV zdecydował się na ustępstwa i w 1446 roku w Parczewie zrezygnował Podlasia wraz z powiatem węgrowskim za 6 tys. kop groszy praskich i w ten sposób dzielnica ponownie weszła w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego[9]. W 1453 r. Bolesław IV wystąpił ponownie z pretensjami do ziemi podlaskiej. W związku z twardym stanowiskiem króla Polski na zjeździe w Parczewie, książę musiał jednak ostatecznie pogodzić się ze stratą. Od 1496 roku Ziemia drohicka i Ziemia mielnicka posługiwały się prawem polskim, a od 1501 roku także Ziemia bielska. Na sejmie w Wilnie w 1566 wydzielono z Podlasia Ziemię brzeską i Ziemię kamieniecką, które wraz z księstwem kobryńskim utworzyły województwo brzeskie.
Po podpisaniu unii lubelskiej w 1569 jako województwo podlaskie znalazło się w składzie Królestwa Polskiego na mocy aktu Przywilej przywrócenia ziemie Podlaskiej do Korony Polskiej. Podlasie wówczas składało się z ziem: drohickiej, mielnickiej i bielskiej.
Podczas Potopu szwedzkiego Podlasie zostało częściowo obrabowane w październiku 1656 roku przez Tatarów Subchana Gazi agi, którzy przeszli przez Czarną pod Brańskiem, Bielsk i Kamieniec. W maju i czerwcu 1657 roku dzielnica została spustoszona podczas najazdu węgierskiego Jerzego II Rakoczego oraz przez wojska szwedzkie. Spalone zostały m.in. Brańsk, Bielsk Podlaski, Mielnik i Drohiczyn. Oblegana była także twierdza w Tykocinie.
W styczniu 1660 roku Podlasie zostało spustoszone przez wojska moskiewskie Iwana Chowańskiego, który 25 grudnia spalił Zabłudów (gdzie wymordowano mieszkańców w kościele), w dniu 28 grudnia pod Krynkami rozbił pułk Jana Ogińskiego, po czym spustoszył dzielnicę po Węgrów, Białą Podlaską i Brześć. Spowodowało to kontrakcję Stefana Czarnieckiego, który ściągnął wojska z leż zimowych w Wielkopolsce.
W lipcu 1769 roku na zgromadzeniu w Drohiczynie szlachta podlaska przystąpiła do Konfederacji barskiej i rozpoczęła działania zbrojne przeciwko Rosjanom. W 1794 roku podczas Insurekcji kościuszkowskiej sformowano w Drohiczynie dywizję podlaską gen. Andrzeja Karwowskiego.
W 1795 roku podczas III Rozbioru Polski Podlasie zostało podzielone między Prusy i Austrię wzdłuż Bugu. Pruską część zorganizowano w departamencie białostockim Nowych Prus Wschodnich. W zaborze rosyjskim znalazło się tylko kilka wschodnich miasteczek takich jak Narewka, Milejczyce, Jałówka i Krynki.
W 1807 większa część Podlasia przeszła do zaboru rosyjskiego jako obwód białostocki. Pozostałą zaś część w 1809 włączono do Księstwa Warszawskiego jako departament łomżyński. Od 1815 część Podlasia, należąca uprzednio do Księstwa Warszawskiego, weszła w skład Królestwa Polskiego (Kongresowego). Wtedy też departament łomżyński przemianowano na województwo augustowskie ze stolicą w Suwałkach, odłączając przy okazji powiaty węgrowski i sokołowski. Po Powstaniu listopadowym władze carskie w 1832 r. wprowadziły granicę celną miedzy Królestwem Polskim i Rosją, co spowodowało przeniesienie wielu zakładów przemysłowych na teren obwodu białostockiego. W 1842 roku będący w zaborze rosyjskim obwód białostocki włączono do guberni grodzieńskiej. W czasie powstania styczniowego w latach 1863-1865 były prowadzone walki z Rosjanami na terenie Puszczy Augustowskiej, Puszczy Białowieskiej oraz w lasach nad rzeką Biebrzą i rzeką Ełk, a pod Siemiatyczami rozegrała się jedna z największych bitew powstania. Powstańczy Oddział Stanisława Brzóski utrzymywał się na Podlasiu aż do 1865 roku.
W 1919 znalazło się w całości w granicach II Rzeczypospolitej.
Miasta
Dawne przekształcenia administracyjne spowodowały duże zmiany w określaniu granic Podlasia. Po rozbiorach Polski i kongresie wiedeńskim Podlasiem zaczęto określać obszary, które nie znajdowały się w województwie podlaskim czasów I Rzeczypospolitej, szczególnie zaś obszar województwa, później guberni podlaskiej z czasów Królestwa Polskiego. Stąd też poniższy podział odróżnia miasta znajdujące się na Podlasiu właściwym (określonym granicami województwa podlaskiego I Rzeczypospolitej) od miast, które z powodu zmian administracyjnych po rozbiorach Polski zaczęły być określane jako również podlaskie.
Miasta Podlasia właściwego[edytuj] Białystok
Bielsk Podlaski
Brańsk
Choroszcz
Ciechanowiec
Drohiczyn
Goniądz
Hajnówka[10] Kleszczele
Kosów Lacki
Knyszyn
Łapy
Łosice
Międzyrzec Podlaski
Mońki
Mordy Rajgród
Siemiatycze
Sokołów Podlaski
Suraż
Szepietowo
Tykocin
Węgrów
Wysokie Mazowieckie
Miasta poza Podlasiem właściwym[edytuj]
Poniżej znajdują się miasta nienależące do właściwego Podlasia. Te po lewej stronie Bugu bywają błędnie określane jako podlaskie z powodu przynależności do województwa podlaskiego w granicach utworzonego w 1809 r. departamentu siedleckiego.
Suwalszczyzna:
Lipsk
Sejny
Suwałki
Ruś Czarna:
Czarna Białostocka
Dąbrowa Białostocka
Sokółka
Suchowola
Supraśl
Wasilków
Polesie:
Biała Podlaska
Terespol
Włodawa
Małopolska:
Dęblin
Kock
Łaskarzew
Łuków
Ostrów Lubelski
Parczew
Radzyń Podlaski
Ryki
Siedlce
Żelechów
Mazowsze:
Kolno
Łochów
Łomża
Garwolin
Grajewo
Pilawa
Stoczek Łukowski
Zambrów