Question

Proszę o krótkie i proste odpowiedzi, bo muszę się tego nauczyć na dzisiejszy sprawdzian.

1) Co to jest demokracja szlachecka?

2) Omów podział szlachty polskiej (gołota - 1 lub 2 zdania itd.)

3) Na czym polegała tolerancja religijna?

4) Czym była wolna elekcja?

5) Co to są pacta conventa?

6) Co to są artykuły Henrykowskie?

7) Czym była Unia Lubelska?

8) Co bylo wspólne, a co oddzielne po zawarci Unii Polski z Litwą?

9) Czym był sarmatyzm?

10) Kim był Jan III Sobieski? Jakie były jego osiągnięcia

Answer 1

1Demokracja szlachecka jest to ustrój polityczny Królestwa Polskiego, a następnie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wykształcił się on pod koniec XV wieku. Gwarantował on stanowi szlacheckiemu prawo głosowania i decydowania o sprawach państwa.Ważne czynniki : przywileje szlacheckie, nihil novi,sejm walny

1Słowo tolerancja może mieć wiele znaczeń i może odnosić do szeregu zachowań ludzkich . Głównie tolerancją nazywamy aprobatę czyjejś inności w dosłownym tego słowa znaczeniu i na wszystkich możliwych polach . Czyli tolerancja to szacunek dla wyznania odmiennego od naszego , religii , opcji politycznej , a także ubioru ,stylu życia i wielu innych spraw.

3  magnaci , szlachta gołowa,szlachta średnozamozna

4  System wyboru władzy

5  Rról podpisywał uzgodnienie po wyborze na sejmie walnym

6   Artykuły henrykowskie, akt sformułowany w 1573 na sejmie elekcyjnym podczas wyboru Henryka Walezego, określający podstawowe zasady ustrojowe rzeczpospolitej szlacheckiej

7  W 1569 została zawarta unia lubelska. Było to związane z dążeniami szlachty polskiej oraz litewskiej i Zygmunta Augusta, który nie posiadał dziedzica. Cele szlachty były zróżnicowane; dążeniami magnaterii polskiej do ekspansji gospodarczej na słabo zaludnione, a żyzne tereny wschodnie(Ukraina, Wołyń); stronnictwo egzekucyjne było przeciwne unii, ponieważ widziało w tym możliwość odbudowania potęg magnackich; szlachta litewska dążyła do wyrwania się spod kurateli magnaterii i uzyskania takich samych przywilejów, co szlachta polska. Jedną z ważnych przyczyn podpisania unii była obawa Litwinów przed konfrontacją z szybko rosnącym w siłę państwem moskiewskim.

Oba państwa miały mieć jednego władcę wybieranego wspólnie przez oba narody w wolnej elekcji i koronowanego na króla Polski i wielkiego księcia Litwy w Krakowie. Powołano wspólny Sejm walny, obradujący w Warszawie, którego izba poselska składała się ze 120 posłów koronnych i 48 litewskich, a w skład Senatu weszło 113 senatorów koronnych i 27 litewskich. Oba człony Rzeczypospolitej zobowiązały się prowadzić wspólną politykę obronną i zagraniczną Zachowano odrębne urzędy centralne, tytuły i dostojeństwa z zakresem kompetencji identycznym w obu krajach Wprowadzono identyczną monetę, bitą osobno w każdym państwie Zachowano odrębne wojsko polskie i litewskie Zachowano odrębne języki urzędowe (na Litwie język ruski) Egzekucja królewszczyzn i podważanie nadań królewskich nie miały zastosowania na Litwie Uchwalono unifikację systemów prawnych Zniesiono zakaz nabywania przez Polaków dóbr na Litwie

9  Sarmatyzm ma dwa znaczenia - pierwsze oznacza styl życia szlachty w XV i XVI wieku, drugie - rozbudowaną ideologię szlachecką.

 

Jan III Sobieski:

-w 1665 marsz. wielki koronny, w 1668 hetman wielki koronny

-przez małżeństwo z Marią Kazimierą zwiazał się ze stronnictwem dworskim

-Pokonał Turków pod Chocimiem (1673) i pod Wiedniem (1683)

-po abdykacji Jana Kazimierza przywódca stronnictwa francuskiego

-próbowal powsztrzymać samowolę magnacką, został jedank zmuszony do odstąpienia od planów sojuszu z Francją