Question

powstanie warszawskie

- kiedy

- dlaczego

- skutki

Answer 1

Gdy w lipcu 1944 roku front zbliżał się Do Wisły, przez Warszawę zaczęły się przeciągać rozbitę oddziały i tabory niemieckie. Z miasta ewakuowano na zachód magazyny i składy wojskowe, urzędy, rodziny funkcjonariuszy nazistowskich. Warszawiacy z satysfakcją obserwowali zatłoczone uciekającymi Niemcami mosty na Wiśle i trasy prowadzące przez miasto na zachód. Niemal wszyscy uwierzyli, że zajęcie Warszawy przez sojuszniczą Armię Czerwoną jest kwestią kilku dni. Sowiecka radiostacja nadała w tym okresie wezwanie do Polaków o podjęcie otwartej walki z Niemcami. 31 lipca 1944 roku Komenda Główna Armii Krajowej otrzymała wiadomość o pojawieniu się radzieckich czołgów w rejonie Otwocka i Radzymina. Komunikat niemiecki głosił, że Armia Czerwona podjęła natarcie na Warszawę. Po otrzymaniu zgody Delegata Rządu na Kraj dowódca Armii Krajowej, gen. Tadeusz Bór - Komorowski wydał rozkaz o rozpoczęciu działań powstańczych w Warszawi. Godzinę "W" wyznaczono na dzień 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17:00. 

Dzięki zaskoczeniu Niemców powstańcy opanowali znaczne połacie miasta w jego lewobrzeżnej części. Powstanie w prawobrzeżnej części miasta, na Pradze, nie powiodło się i 2 sierpnia zostało stłumione przez Niemców. polacy opanowali Śródmieście, Mokotów, Ochotę, Wolę i Żoliborz ale próby połączenia zajętych części w całość operacyjną nie powiodły się. Akcją powstańczą ostały objęte także obszary podwarszawskie, zwłaszcza duże kompleksy leśne - Puszcza Kampinoska, Lasy Chojnowskie i Kabackie, gdzie znajdowały się bazy zrzutowo - zaopatrzeniowe oraz skoncentrowały się duże oddziały AK. Otrząsając się z zaskoczenia Niemcy 5 sierpnia rozpoczęli natarcie w celu odbicia tras komunikacyjnych wiodących przez Śródmieście ze wschodu na zachód. Po dwóch dniach walki pozycje powstańcze w Śródmieściu zostały przepołowione przez siły niemieckie. Do 11 sierpnia Niemcy zdobyli Ochotę i Wolę, mordując tam ponad 50 tysięcy osób. Następnie Niemcy pod dowództwem generała SS, Ericha von dem Bacha - Zelewskiego uderzyli na Stare Miasto. Walka ta trwała od 12 sierpnia do 2 września 1944 roku. Kiedy nie było już możliwości obrony w ruinach powstańcy poprzez podziemne kanały przedostali się do Śródmieścia. Mokotów skapitulował 27 września, a 3 dni póżniej ten sam los spotkał Żolibórz. Śrómieście pozostawało jedyną dzielnicą w rękach Polaków. Komenda Główna AK podjęła rozmowy o poddaniu miasta. Akt kapitulacji podpisano 2 października 1944 roku w Ożarowie. Powstańcom przyznano status jeńców wojennych. 

Powstanie trwało 63 dni., W czasie trwania walk po stronie polskiej poległo około 18 tysięcy żołnierzy, zaś po niemieckiej ok. 17 tysięcy zabitych lub zaginionych.

O przetrwaniu powstania przez tak długi okres, pomimo nierównych sił, zdecydowała postawa cywilnych mieszkańców Warszawy, ona też poniosła największe straty - 150 tys. poległych i zamordowanych w okresie 63 dni powstania. Po kapitulacji ludność cywilna została doprowadzona do obozu przejściowego w Pruszkowie. Część z internowanych została rozesłana później do różnych miejscowości w Generalnym Gubernatorstwie, inni, zwłaszcza młodzi zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych bądź na przymusowe roboty do Niemiec. Po usunięciu ludności cywilnej z Warszawy Niemcy na rozkaz Hitlera rozpoczęli zrównanie stolicy Polski z ziemią. Z miasta wywożono do Rzeszy wszystko co miało dla hitlerowców jakąkolwiek wartość a następnie dzielnice Warszawy kolejno dom po domu niszczyły specjalne jednostki saperskie.