Question

powiedzcie mi prosze

chodzi o 1 wojne światową , w technikum jest powtórka kazali nam streścić Sprawe polską ( dla pomocy jeśli macie książke poznać przeszłość wiek XX , na st 12, 13to jest opisane ) prosze o pomoc z góry dziękują

Answer 1

28 VI 1914 zamordowano w Sarajewie arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. To wydarzenie stało się główną przyczyną wybuchu I wojny światowej, w której brały udział wszystkie państwa zaborcze: Rosja z jednej strony, Niemcy i Austro-Węgry. Na początku wojny mocarstwa zachodnie traktowały sprawę polską jako wewnętrzną sprawę Rosji. Z kolei państwa centralne ograniczały się do drobnych gestów. Rezultatów nie przynosiły też zabiegi Polaków na Zachodzie ( m.in.misja Dmowskiego w Londynie). Niepowodzeniem zakończyły się także próby utworzenia wojska polskiego we Francji w 1915. Z polskich inicjatyw wojskowych sukcesy odniosły jedynie Legiony Polskie walczące u boku Austro-Węgier. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1916 roku. Przedłużająca się wojna i wyczerpanie mocarstw centralnych skłoniło je do szukania żołnierzy w okupowanej Kongresówce. Ceną tego miało być utworzenie państewka polskiego pod opieką i zwierzchnictwem Niemiec. 5 XI 1916 Wilhelm II i Franciszek Józef II wydali historyczną odezwę, w której zapowiadano, że z ziem polskich zostanie utworzone samodzielne państwo z dziedziczną monarchią i ustrojem konstytucyjnym. Odezwa wzywała przede wszystkim Polaków do wstępowania do armii polskiej, mającej walczyć u boku państw centralnych. W zawieszeniu pozostała sprawa granic i suwerenności przyszłego państwa. Większość Polaków przyjęła sceptycznie akt 5 XI. Mimo wszystko był to ważny akt – zmusił on bowiem rząd carski i państwa ententy do zajęcia stanowiska w sprawie polskiej. Piłsudczykowski Centralny Komitet Narodowy, a także endecki Komitet Narodowy Polski zajęły negatywne stanowisko wobec Aktu 5 XI. Piłsudski uważał, że armię polską powinien powołać polski rząd. Endecy z kolei czekali na odpowiednią deklarację cara Mikołaja II. Tymczasem Niemcy powołali 14 I 1917 Tymczasową Radę Stanu z Wincentym Niemojowskim na czele, mającą stanowić tymczasowy organ administracji w Kongresówce. Pracą jej komisji wojskowej miał kierować Piłsudski. Rada postanowiła wprowadzić do administracji język polski. Tymczasowa Rada Stanu rozwiązała się 26 VIII 1917, po kryzysie przysięgowym. Na jej miejsce mocarstwa centralne powołały 12 IX Radę Regencyjną, majacą stanowić najwyższą władzę do czasu objęcia tronu przez króla lub regenta. Rada Regencyjna powołała rząd z premierem Janem Kucharzewskim. Z lojalnych zaborcom legionistów stworzony został Polski Korpus Posiłkowy, działający pod austriacką komendą. Rada Regencyjna była zależna od państw zaborczych i miała poparcie tylko kół konserwatywnych. Była bojkotowana przez większość Polaków i koła niepodległościowe.

 

Carat szybko zareagował na akt 5 listopada. W noworocznym rozkazie na 1917 rok Mikołaj II zapowiadał stworzenie wolnej Polski, złożonej z trzech części. Oświadczenie to szybko straciło swą ważność, ponieważ 15 III 1917 car abdykował. Utworzona po zwycięstwie rewolucji Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich wydała 28 III odezwę, w której przyznała Polsce pełną niepodległość. W dwa dni później podobne oświadczenie wydał Rząd Tymczasowy z zastrzeżeniem, że o granicach przyszłej Polski zadecyduje wszechrosyjska Konstytuanta. Państwo polskie miało obejmować tereny zamieszkane przez większość polską i być sojusznikiem Rosji. Zachód również zareagował na akt 5 listopada. W XII 1916 zgłoszono wniosek w parlamencie Włoch, by wskrzesić Polskę. 17 I 1917 prezydent USA Wilson stwierdził, że w wyniku wojny powinna się odrodzić zjednoczona i niepodległa Polska. Prawo Polski do niepodległości powtórzył Wilson w słynnym orędziu z 8 I 1918 ujętym w 14 punktach. W 13 punkcie prezydent stwierdził, że ma powstać niepodległe państwo polskie z wolnym dostępemdo morza. 5 I 1918 roku premier brytyjski David Lloyd George oświadczył, że niepodległa Polska jest konieczna dla przyszłości Europy Zachodniej. 3 VI 1918 państwa ententy jeszcze raz opowiedziały się za niepodległością Polski. Po upadku caratu w Rosji rząd francuski przestał traktować sprawę polską jako wewnętrzną sprawę Rosji i zaczął wpływać na jej rozstrzygnięcie. W porozumieniu z ambasadą rosyjską w Paryżu powołana została do życia autonomiczna armia polska. Składała się ona z Polaków mieszkających w USA, we Francji, Kanadzie. Od października 1918 dowodził nią gen. Józef Haller. 15 VIII 1917, z inicjatywy Romana Dmowskiego, powstał w Lozannie Komitet Narodowy Polski. Później jego siedzibę przeniesiono do Paryża. KNP został uznany za reprezentanta interesów polskich przez Francję, Wielką Brytanię, Włochy, USA. W październiku 1918 klęska państw centralnych w wojnie była już rzeczą oczywistą. W tej sytuacji 7 X Rada Regencyjna w manifeście do Polaków jako pierwsza proklamowała niepodległość Polski.