pusia5342Dwanaście prac Heraklesa (także dwanaście prac Herkulesa) – kara nałożona przez wyrocznię delficką na herosa Heraklesa (w mitologii rzymskiej występuje jako Herkules), za wymordowanie przez niego rodziny. Zadania te miały przewyższać siły jednego człowieka. Herakles miał wykonać dziesięć takich prac, ale dwie nie zostały mu zaliczone, więc ich ostateczna liczba wyniosła dwanaście.Pierwszym świadectwem przekazującym treść tego mitu jest cykl płaskorzeźb na dwunastu metopach w świątyni Zeusa w Olimpii. Czas powstania kamiennego dokumentu ocenia się na około 470 r. p.n.e. W źródłach starożytnych prace wymieniane są w różnej kolejności.