potrzebuje na jak najszybciej referat o muzyce symfonicznej. Bardzo was proszę i z góry dziękuje ;*.... Question from @nadziejanadobre

September 2018 1 16 Report

potrzebuje na jak najszybciej referat o muzyce symfonicznej. Bardzo was proszę i z góry dziękuje ;*

Do muzyki symfonicznej należą wszelkie utwory wykonywane przez orkiestrę symfoniczną.

Nazwa „orkiestra” pojawiła się już w starożytnej Grecji, gdzie oznaczała scenę, na której chór śpiewał i tańczył. W czasach rzymskich było to miejsce na widowni przeznaczone dla patrycjuszy. W XVII wieku początkowo tym terminem określano miejsce zajmowane przez zespół akompaniujący za sceną, a potem przed nią. Natomiast w II połowie XVII wieku zaczęto mówić o orkiestrze w odniesieniu do zespołu instrumentalnego.

Obecnie orkiestra to współbrzmiące jednolicie ze sobą instrumenty. Ich gra jest podporządkowana dyrygentowi.

Historia orkiestr zaczęła się w baroku. Wtedy to powstały nawiązujące do renesansu zespoły, które obejmowały jednorodne instrumenty, np. zespół fletów (sopranowy, altowy, tenorowy, basowy) czy zespół instrumentów szarpanych ( lutnie, teorbany ). Drugim, nowym typem orkiestry był zespół instrumentów smyczkowych, w którego skład wchodziły wiole i skrzypce. W późniejszym okresie znaczenie zyskała grupa instrumentów dętych: fletów, obojów, fagotów, kornetów.

W epoce klasycznej wzorcowym przykładem orkiestry stała się orkiestra mannheimska, z nowoczesną instrumentacją. W jej skład wchodził kwintet smyczkowy ( pierwsze i drugie skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas ), oraz oboje, rogi flety, klarnety i kotły ( później trąbki i puzony ).

Ulepszenie systemów klapowych i wentylowych w instrumentach dętych w okresie romantyzmu znacznie poszerzyło ich możliwości. Monumentalne dzieła kompozytorów romantycznych ( R. Wagner,G. Mahler,R. Strauss, H. Berlioz ) wymagały wielkiej obsady orkiestry symfonicznej ( kilkaset osób ).

W okresie impresjonizmu twórczość kompozytorów zwróciła się w kierunku poszukiwania brzmień barwy, zmienił się też kształt orkiestry. Zespół został podzielony na mniejsze grupy, a instrumentom nadano nowe role brzmieniowe: np. smyczki imitowały perkusję, trąbki grały z tłumikami.

Awangardowi kompozytorzy XX wieku w swoich barwowo – brzmieniowych poszukiwaniach odbiegali od zwyczajowo przyjętych składów orkiestrowych: np. powiększono instrumentarium perkusyjne, wprowadzono nowe instrumenty.

Dyrygent to osoba prowadząca zespół muzyczny np. orkiestrę symfoniczną, dętą, big band, chór, zespół kameralny lub wokalny. Dyrygent musi tak przygotować zespół, aby osiągnąć jak najlepszy końcowy efekt. Interpretuje utwór pod względem m.in. dynamiki, agogiki, artykulacji, pokazuje wejścia poszczególnych głosów, instrumentów, solistów, wokalistów.

Kierowanie muzykami, czyli dyrygowanie, ma ścisły związek z rozwojem zespołowego wykonywania muzyki zarówno instrumentalnej, jak i wokalnej. Już w jednogłosowym chorale gregoriańskim, śpiewanym przez niewielkie chóry, kantor określał przebieg melodii i rytmiki ruchami ręki. W czasach dominacji polifonii wokalnej dyrygent koncentrował się na rytmicznym przebiegu głosów, wybijając rytm ręką. W baroku osobą, która trzymała wykonawców w muzycznych ryzach, był najczęściej sam kompozytor realizujący partię basso continuo.

Instrumentem dyrygenta jest cienka pałeczka zwana batutą, którą szef orkiestry trzyma w prawej ręce. W praktyce chóralnej śpiewu a cappella do dziś dyrygenci nie używają batuty.

Znani polscy dyrygenci to np.

1. Jerzy Maksymiuk (ur. 1936 r.) - od 1973 r. rozpoczął pracę z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, promotor muzyki współczesnej, w 1993 otrzymał honorowy tytuł Conductor Laureate BBC Scottish Symphony Orchestra.

2. Agnieszka Duczmal (ur. 1946 r.) założycielka i dyrygentka orkiestry Amadeus, jako pierwsza kobieta-dyrygent wystąpiła na scenie mediolańskiej La Scali, otrzymała liczne nagrdoy i odznaczenia.

3. Kazimierz Kord (ur. 1030 r.) były dyrygent Opery Warszawskiej, Teatru Muzycznego w Krakowie i Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach, do 2006 r. dyrektor naczelny Teatru Wielkiego – Opery Narodowej,

4. Jan Krenz ( ur. 1926 r.) w latach 1953-1968 dyrygent i dyrektor Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, dyrygent i dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego w Warszawie.

5. Maciej Niesiołowski - zdobył popularność dzięki cyklowi muzycznych programów telewizyjnych pt. "Z batutą i humorem".

6. Adam Sztaba (ur. 1975 r.) - dyrygent, były aranżer i pianista w zespole Edyty Górniak, w 2008 r. pełnił funkcję dyrektora Akademii w programie Fabryka Gwiazd, w 2010 r, wystąpił w podczas Jubileuszu 20-lecia stacji radiowej RMF FM.

Utwory na orkiestrę symfoniczną to np. symfonia, poemat symfoniczny.

Symfonia jest to cykliczna forma orkiestrowa zbudowana zgadnie z zasadami cyklu sonatowego. Sonata klasyczna odznaczała się 4 – częściowym układem: · część I – oparta na formie sonatowej, · część II – wolna, dużą rolę odgrywa technika wariacyjna, · część III – była menuetem lub scherzem, · część IV – to finał w tempie szybkim, zwykle w formie ronda. Klasycy wiedeńscy stworzyli kilka rodzajów symfonii, które odegrały dużą rolę w rozwoju tej formy w późniejszych epokach. Były to: symfonia instrumentalna, wokalno - instrumentalna i symfonia programowa.

Symfonie tworzyli m.in.:

Franz Joseph Haydn

104 symfonie (np. „Pożegnalna” – nr 45; „Symfonia ognia” – nr 59; „Polowanie” – nr 73; „Niedźwiedź” – nr 82; „Kura” – nr 83; „Oksfordzka” – nr 92; „Z uderzeniem w kocioł” – nr 93; „Zegarowa” – nr 102; „Londyńska – nr 104”)

Wolfgang Amadeus Mozart

49 symfonii (m. in.: D-dur „Paryska” KV 297; C-dur „Linzka” KV 425; D-dur „Haffnerowska” KV 385; D-dur „Praska” KV 425; Es – dur KV 543; g – moll KV 550; C-dur „Jowiszowa” KV 551);

Ludwig van Beethoven

9 symfonii m.in. :

- I i II Symfonia – nawiązuje do muzyki klasycznej;

- III Symfonia Es – dur „Eroika” – marsz żałobny jako II część;

- V Symfonia c –moll – temat „losu” pojawia się we wszystkich częściach;

- VI Symfonia F – dur „Pastoralna” – 5-częściowa, symfonia o charakterze programowym, części posiadają tytuły literackie;

- IX Symfonia d – moll – utwór wokalno – instrumentalny z kantatą do tekstu Ody do radości Friedricha Schillera. Po raz pierwszy w historii muzyki w symfonii zastosowano partię wokalną.

a także:

Franz Schubert

Robert Schumann

Feliks Mendelssohn

Hector Berlioz

Antonin Dworzak

Johannes Brahms

Piotr Anton Bruckner

Gustav Mahler

Karol Szymanowski

Jean Sibelius

Siergiej Rachmaninow

Carl Nielsen

Igor Strawinski

Siergiej Prokofjew

Dymitr Szostakowicz

Ralph Vaughan Williams

Charles Ives

Witold Lutosławski

Krzysztof Penderecki

Bolesław Szabelski

Henryk Mikołaj Górecki

Eduard Tubin

Opis dwóch symfonii: Beethovena i Góreckiego - przykładów muzyki symfonicznej:

VI Symfonia F-dur „Pastoralna” op. 68 L. van Beethovena jest symfonią pięcioczęściową opatrzoną sielankowymi tytułami: „Allegro ma non troppo - Obudzenie się pogodnych uczuć po przybyciu na wieś. , „Andante molto mosso - Scena nad strumykiem”, Allegro - Wesoła zabawa wieśniaków”, „Allegro - Burza”, „Allegretto - Śpiew pasterza – radosne i dziękczynne uczucia po burzy”. Beethoven skomponował ją jako pochwałę życia wiejskiego, czerpiąc inspiracje z Heiligenstadt, swego azylu nieopodal Wiednia. Symfonia stanowi wczesny przykład romantycznego „programu” muzycznego – tworzenia scen i obrazów za pomocą dźwięku. Sam kompozytor określał ją raczej jako „malowanie uczuć, nie scen”. VI Symfonia nie jest tak dramatyczna jak poprzedzająca ją V- c-moll, ale pod wieloma względami jest równie nowatorska. Beethoven przełamał schemat 4-częściowej symfonii klasycznej, komponując pięć części i rezygnując z jednoznacznego podkreślenia początku i końca trzech ostatnich na rzecz płynnych połączeń. Jest to pierwsza symfonia z „programem”, w której muzyka plastycznie maluje sceny i wydarzenia.

H. M. Górecki „III Symfonia - Symfonia pieśni żałosnych” na sopran solo i orkiestrę op.36 jest utworem trzyczęściowym powstałym w 1976 roku. Charakterystyczną cechą tej muzyki jest ogromny ładunek ekspresji – utwór powstał pod wpływem słów pozostawionych na ścianie więziennej i wyrytych przez dziewczynę – Helenę Błażusiak, którą aresztowało w 1944 roku Gestapo: „Mamo, nie płacz, nie. Niebios Przeczysta Królowo, Ty zawsze wspieraj mnie. Zdrowaś Mario” . W każdej części tekst słowny pochodzi z innego źródła. Cześć pierwsza Lento. Sostenuto tranquillo ma cantabile zawiera polski lament maryjny z XV wieku. Część druga Lento e largo. Tranquilissimo - cantabilissimo - dolcissimo – legatissimo operuje tekstem wyrytym na ścianie więziennej. Natomiast w części trzeciej Lento. Cantabile-semplice  pojawia się melodia ludowa ze Śląska, mówiąca o matce, która straciła dziecko w powstaniach śląskich. Dominującymi tematami są więc macierzyństwo i rozłączenie ludzi przez wojnę.

W 1993 roku płyta z III Symfonią pt. „Symfonia pieśni żałosnych” na sopran i orkiestrę odniosła ogromny sukces : sprzedano ponad 700 tys. egzemplarzy, co stanowi największy w historii fonografii nakład płyty z muzyką współczesną.

Oba utwory ujęte są w tę samą formę, oparte na treści programowej, posiadają jednak różne składy wykonawcze, budowę, źródła inspiracji oraz przekazują inny rodzaj emocji i ekspresji.

Franciszek Liszt to twórca poematu symfonicznegonawiązującego do symfonii programowej H. Berlioza, opartego na programie literackim, którego budowa zależy od idei pozamuzycznej. ( tzw. muzyka programowa ).

F. Liszt jest autorem 13 poematów symfonicznych ( m.in. „Prometeusz”, „Tasso”, „Orfeusz”, „Mazepa”, „Preludia” ), a także symfonie ( „Faust”, „Dante” );

Poematy tworzyli również

Camille Saint-Saëns

Bedřich Smetana

Antonín Dvořák

Zygmunt Noskowski

Piotr Czajkowski

Anatol Ladow

César Franck

Richard Strauss

Konstanty Gorski

Mieczysław Karłowicz

Paul Dukas