Question

potrzebuje interpretacji, genezy utworu "Prząśniczka" Stanisława Moniuszki oraz "mazurka f-dur op.68 nr3" Fryderyka Chopina. proszę o coś konkretnego bo to do pracy maturalnej. plis pomóżcie bo w necie nic nie ma..

Answer 1

Stanisław Moniuszko pod wpływem budzącego się poczucia narodowej odrębności pragnął w swojej muzyce (głównie pieśniach i operach) zaakcentować elementy rodzime. Czynnikiem inspirującym tę twórczość muzyczną stał się rodzimy folklor, w tematyce nawiązywał często do scen z historii i obyczajów narodu. W trudnych dla Polski czasach pieśni Moniuszki były więc wielką podporą dla narodu polskiego i stanowiły "pokrzepienie serc".

Moniuszko w Wilnie skomponował wiele pieśni wydanych w zeszytach ( 1- 6, 1844 – 1859 ) jako „Śpiewniki domowe” ( z .7 –12 zostały wydane pośmiertnie w latach 1876 – 1910 ).

Wszystkie pieśni stanowią więc zbiór sześciu zeszytów, różnorodnych pod względem charakteru i formy. Są wśród nich proste pieśni zwrotkowe, zwrotkowo- refrenowe, a także rozbudowane ballady. Pieśni Moniuszki zyskały ogromną popularność, stając się ulubionym materiałem w praktyce domowego muzykowania. Przyczyniły się do ocalenia ojczystego języka i upowszechniania narodowej poezji w okresie zaborów.

 

„Prząśniczka”  to jedna z pieśni pochodzących ze zbioru pt. „Śpiewniki domowe”. Należy do pieśni świeckich, kołowrotkowych. Moniuszko miał szczególne wyczucie naturalnej melodii wiersza, dlatego pieśń ta wyróżnia się melodyjnością i jest wdzięczna do wykonania.

 

"Prząśniczka" opowiada o dziewczętach, które przędły jedwabne nici na wrzecionach. Jedna z nich tylko trzy dni pamiętała o swoim młodzieńcu, który poszedł do Królewca, czule się z nią żegnając. Kiedy z ochotą zaciekawiła się innym młodzieńcem, wówczas zerwała jej się wątła nić. Skompromitowana, bardzo się zawstydziła.

 

Zawarte w twórczości Moniuszki przesłania i wartości są wciąż aktualne.  Pobudzają wrażliwość słuchaczy na piękno „polskiej frazy” i ojczystego języka. Przybliżają im dawne tradycje, obyczaje, kształtują poczucie tożsamości narodowej.

Społeczny i patriotyczny aspekt swojej twórczości wyjaśnia sam kompozytor:

„Z każdej strony obijają się o uszy powszechne narzekania na niedostatek śpiewu domowego

(...) Śpiewnik mój zawierać będzie zbiór śpiewów na jeden głos z towarzyszeniem fortepianu.

Wiersze starłem się dobierać z najlepszych naszych poetów (...)

Bo jeżeli piękne poezje połączone z piękną muzyką zdolne są nawet otworzyć wstęp do ucha i serca najmniej muzycznego, to nawet słabsza muzyka, która się mniej szczęśliwie uda przy poezji celującej zyszcze dla siebie pobłażanie.”

„To co jest narodowe, krajowe, miejscowe, co jest echem naszych przypomnień, nigdy mieszkańcom ziemi na której się nie urodzili i wzrośli, podobać się nie przestanie”

 

 

"Prząśniczka" to pieśń o budowie zwrotkowej.

Schemat literowy warstwy tekstu i linii melodycznej można zapisać następująco:

Zmienny tekst zwrotki jako A, C, D, E.

Niezmienny tekst zwrotki jako B

Zmiana tekstu i linii melodycznej jako B1.

 

AB CB DB EB1

 

Tekst:

A: U prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki,
przędą sobie przędą jedwabne niteczki.

B: Kręć się kręć wrzeciono! wić się tobie wić!
ta pamięta lepiej, której dłuższa nić.


C: Poszedł do Królewca młodzieniec z wiciną,
łzami się zalewał, żegnając z dziewczyną.

B: Kręć się kręć wrzeciono! wić się tobie wić!
ta pamięta lepiej, której dłuższa nić.


D: Gładko idzie przędza, wesoło dziewczynie,
pamiętała trzy dni o wiernym chłopczynie.

B: Kręć się kręć wrzeciono! wić się tobie wić!
ta pamięta lepiej, której dłuższa nić.


E: Inny się młodzieniec podsuwa z ubocza,
i innemu rada dziewczyna ochocza.

B1: kręć się kręć wrzeciono! prysła wątła nić...
wstydem dziewczę płonie, wstydź się, dziewczę, wstydź!

 

W warstwie muzycznej pieśń tę można zakwalifikować do zwrotkowych – wariacyjnych, ze względu na zmiany w ostatniej zwrotce.

 

 

 

Mazurki F. Chopina z opusu 68, powstałe w latach 1826-1830, zostały pośmiertnie wydane zostały w 1855 roku. Chopin skomponował wiele utworów, które można nazwać „prywatnymi”. Nie chciał, by ukazywały się drukiem i były szerzej znane. Jednak po jego śmierci, mimo wcześniejszego zakazu Chopina, pojawiło się sporo takich wydawnictw. Dla uporządkowania sytuacji i zapobiegania wydawania falsyfikatów J. Fontana, w porozumieniu z rodziną kompozytora, wydał czterdzieści, jego zdaniem najcenniejszych z posiadanych utworów Chopina. Utworom tym została nadana numeracja: opusy 66 do 74. Zawiera się w nich m.in. Mazurek F – dur op. 68 nr 3.

Mazurek F – dur op. 68 nr 3 powstał prawdopodobnie w roku 1830, posiada 60 taktów drukowanych i wykonywanych. Ujęty jest w następujący układ formalny, który można przedstawić literowo (graficznie):

 

A B A 1

 

Część I: A (takty 1 – 32) – przebieg tonalny: F – dur, d – moll, F – dur;

Część II B (takty 33 – 44) – przebieg tonalny: B – dur;

Część III A1 (takty 45 – 60) – przebieg tonalny: F – dur.

 

Nie posiada typowej formy dla tego utworu, lecz utrzymany jest raczej w stylu marsza. Część II – B rozpoczyna przygrywka, która składa się z pustych kwint b – f 1.  Charakterystyczne są również zaznaczone silne akcenty na trzeciej części każdego taktu. Inspiracją dla interesującego, krótkiego fragmentu środkowego, w którym słychać dźwięki przypominające wiejskie piszczałki, była polska muzyka ludowa. Materiał dźwiękowy tej części złożony jest z pięciu dźwięków: b2 – c3 – d3 – e3 – f3. Chopinowska stylizacja rozszerza skalę tej 5-dźwiękowej fujareczki chłopskiej o trzy dolne dźwięki: a2, g2, f2, uzupełniając ten najskromniejszy instrument do skali oktawy. Nadawanie temu najczystszej miary ludowemu zaśpiewowi naszych pojęć harmonicznych może być dla muzyka wiejskiego nieprzestrzeganiem chłopskiej logiki muzykowania. Melodia przedstawia wielokrotnie wykorzystywany przez Chopina sposób budowy oparty na następstwie kolejnych po sobie tercji, figurowanych naprzemiennie w górę lub w dół.

 

 

 

Tekst jest moim opracowaniem, nie jest kopią z netu. W razie pytań, proszę o kontakt. Pozdrawiam.