Powieść epistolarna, czyli powieść w listach jest to typ powieśći, której narracja organizowana jest za pomoca listów, w których bohaterowie-nadawcy, opowiadając o wydarzeniach oraz związanych z nimi przeżyciach, tworzą akcję utworu. Autor w ten sposób pozornie schodzi na dalszy plan i pozwala mówić bohaterowi. Istotą powieści epistolarnej jest pierwszoosobowa narracja prowadzona przez autora listów. Przykłady: "Cierpienia młodego Wertera" Goethego, "Julia, czyli Nowa Heloiza" Rousseau.
Poemat dygresyjny jest to utwór łączocy narracyjną opowieść epicką z partiami lirycznymi i luźnymi wstawkami o charakterze dygresji. Służą one ujawnieniu przez autora swojego stanowiska w jakiejś sprawie. Charakteryzuje się synkretyzmem gatunkowym, czyli połączeniem różnorodnych elementów gatunkowych. Fabuła jest prosta i słabo rozwinięta. Często opiera się na motywie podróży głównego bohatera, która obfituje w luźne, nie zwi,ązane ze sobą wydarzenia. Narrator często zaznacza swoją obecność poprzez wypowiadanie reflekcji, uwag czy uogólnień. Gatunek ukształował się w romantyźmie dzięki Byron'owi. Znane poematy dygresyjne: "Don Juan" Byron'a, "Beniowski" Slowackiego, "Kwiaty polskie" Tuwima.
W okresie romantyzmu ukształtowały sie gatunki łaczace cechy epiki i liryki, takie jak powiesc poetycka czy poemat dygresyjny. Za twórce powiesci poetyckiej uwazany jest Walter Scott (Pani jeziora). Odznacza sie ona luzna, fragmentaryczna kompozycja oraz zakłóceniem chronologii wydarzen. Narrator wyraza własne odczucia, zwraca sie bezposrednio do czytelnika, jest bliski podmiotowi lirycznemu. Najwybitniejszym twórca gatunku jest George Byron (Giaur, Korsarz). W Polsce: Maria Antoniego Malczewskiego, Zamek kaniowski Seweryna Goszczynskiego, Konrad Wallendod, Mnich, Jan Bielecki, Lambro Słowackiego. Poemat dygresyjny to gatunek stworzony przez Byrona (Don Juan). Oparty jest na kompozycji sternowskiej (L. Sterne, Podróz sentymentalna). Watła fabuła (czesto zbudowana na motywie podrózy) stanowi jedynie szkielekt dla zespołu dygresji, czyli refleksji narratora, który usuwa w cien postaci i na pierwszy plan wysuwa swoja własna osobe (Beniowski, Eugeniusz Oniegin).
Powieść - utwór narracyjny, opisujący zwykle rozbudowany ciąg zdarzeń. Praprzodkiem współczesnej powieści był średniowieczny epos rycerski i romans. Pierwsze dzieła powieściowe zaczęły powstawać w XVI w. Najbardziej popularna postać powieści, zwana powieścią klasyczną powstała w drugiej połowie XIX wieku. Powieść do dzisiaj stanowi najbardziej popularny gatunek literacki, z którego w dużym stopniu wywodzi się film fabularny.
Ze względu na formę występują następujące rodzaje powieści: · powieść epistolarna - pisaną w formie zbioru listów · powieść dialogowa - pisana w formie czystego dialogu - bez fragmentów opisowych i czysto-narracyjnych · powieść rzeka - stanowiąca zbiór minipowieści, pisanych w porządku chronologicznym tworzących jedną całość · powieść szkatułkowa - pisana w formie zbioru pozornie z sobą niezwiązanych opowiadań - np. opowiadających tę samą historię z punktu widzenia różnych narratorów, lub zbudowanej w formie "opowiadania w opowiadaniu". · strumień świadomości - powieść nie opisująca wydarzeń zewnętrznych lecz stanowiąca "zapis myśli" Szczególnymi gatunkami powieści są: · powieść tendencyjna - pisana od początku w celu udowodnienia pewnej, narzuconej z góry tezy · powieść traktat - w której opisywane wydarzenia są wyłącznie pretekstem do przekazania treści światopoglądowo-filozoficznych · powieść edukacyjna - w której opisywane wydarzenia służą głównie do przekazania w przyjemnej formie określonego zasobu wiedzy · powieść parabola - w której opisywane wydarzenia są symboliczną formą przedstawienia pewnej tezy, niezwiązanej bezpośrednio z samymi wydarzeniami · powieść biograficzna - biografia pisana w formie powieści Ze względu na zakres tematyczny, rozróżnia się następujące gatunki powieści: · powieść fantastyczna · powieść fantastyczno-naukowa · powieść gotycka · powieść łotrzykowska · powieść historyczna · powieść kryminalna · powieść przygodowa · powieść psychologiczna · powieść sensacyjna · powieść sentymentalna · powieść społeczno-obyczajowa · powieść sensacyjno-detektywistyczna · powieść obyczajowa
Powieść epistolarna, czyli powieść w listach jest to typ powieśći, której narracja organizowana jest za pomoca listów, w których bohaterowie-nadawcy, opowiadając o wydarzeniach oraz związanych z nimi przeżyciach, tworzą akcję utworu. Autor w ten sposób pozornie schodzi na dalszy plan i pozwala mówić bohaterowi. Istotą powieści epistolarnej jest pierwszoosobowa narracja prowadzona przez autora listów. Przykłady: "Cierpienia młodego Wertera" Goethego, "Julia, czyli Nowa Heloiza" Rousseau.
Poemat dygresyjny jest to utwór łączocy narracyjną opowieść epicką z partiami lirycznymi i luźnymi wstawkami o charakterze dygresji. Służą one ujawnieniu przez autora swojego stanowiska w jakiejś sprawie. Charakteryzuje się synkretyzmem gatunkowym, czyli połączeniem różnorodnych elementów gatunkowych. Fabuła jest prosta i słabo rozwinięta. Często opiera się na motywie podróży głównego bohatera, która obfituje w luźne, nie zwi,ązane ze sobą wydarzenia. Narrator często zaznacza swoją obecność poprzez wypowiadanie reflekcji, uwag czy uogólnień. Gatunek ukształował się w romantyźmie dzięki Byron'owi. Znane poematy dygresyjne: "Don Juan" Byron'a, "Beniowski" Slowackiego, "Kwiaty polskie" Tuwima.
W okresie romantyzmu ukształtowały sie gatunki
łaczace cechy epiki i liryki, takie jak powiesc
poetycka czy poemat dygresyjny.
Za twórce powiesci poetyckiej uwazany jest
Walter Scott (Pani jeziora). Odznacza sie ona
luzna, fragmentaryczna kompozycja oraz zakłóceniem
chronologii wydarzen. Narrator wyraza własne
odczucia, zwraca sie bezposrednio do czytelnika,
jest bliski podmiotowi lirycznemu.
Najwybitniejszym twórca gatunku jest George
Byron (Giaur, Korsarz). W Polsce: Maria Antoniego
Malczewskiego, Zamek kaniowski Seweryna
Goszczynskiego, Konrad Wallendod, Mnich, Jan
Bielecki, Lambro Słowackiego.
Poemat dygresyjny to gatunek stworzony przez
Byrona (Don Juan). Oparty jest na kompozycji
sternowskiej (L. Sterne, Podróz sentymentalna).
Watła fabuła (czesto zbudowana na motywie podrózy)
stanowi jedynie szkielekt dla zespołu dygresji,
czyli refleksji narratora, który usuwa w cien
postaci i na pierwszy plan wysuwa swoja własna
osobe (Beniowski, Eugeniusz Oniegin).
Powieść - utwór narracyjny, opisujący zwykle rozbudowany ciąg zdarzeń. Praprzodkiem współczesnej powieści był średniowieczny epos rycerski i romans. Pierwsze dzieła powieściowe zaczęły powstawać w XVI w. Najbardziej popularna postać powieści, zwana powieścią klasyczną powstała w drugiej połowie XIX wieku. Powieść do dzisiaj stanowi najbardziej popularny gatunek literacki, z którego w dużym stopniu wywodzi się film fabularny.
Ze względu na formę występują następujące rodzaje powieści:
· powieść epistolarna - pisaną w formie zbioru listów
· powieść dialogowa - pisana w formie czystego dialogu - bez fragmentów opisowych i czysto-narracyjnych
· powieść rzeka - stanowiąca zbiór minipowieści, pisanych w porządku chronologicznym tworzących jedną całość
· powieść szkatułkowa - pisana w formie zbioru pozornie z sobą niezwiązanych opowiadań - np. opowiadających tę samą historię z punktu widzenia różnych narratorów, lub zbudowanej w formie "opowiadania w opowiadaniu".
· strumień świadomości - powieść nie opisująca wydarzeń zewnętrznych lecz stanowiąca "zapis myśli"
Szczególnymi gatunkami powieści są:
· powieść tendencyjna - pisana od początku w celu udowodnienia pewnej, narzuconej z góry tezy
· powieść traktat - w której opisywane wydarzenia są wyłącznie pretekstem do przekazania treści światopoglądowo-filozoficznych
· powieść edukacyjna - w której opisywane wydarzenia służą głównie do przekazania w przyjemnej formie określonego zasobu wiedzy
· powieść parabola - w której opisywane wydarzenia są symboliczną formą przedstawienia pewnej tezy, niezwiązanej bezpośrednio z samymi wydarzeniami
· powieść biograficzna - biografia pisana w formie powieści
Ze względu na zakres tematyczny, rozróżnia się następujące gatunki powieści:
· powieść fantastyczna
· powieść fantastyczno-naukowa
· powieść gotycka
· powieść łotrzykowska
· powieść historyczna
· powieść kryminalna
· powieść przygodowa
· powieść psychologiczna
· powieść sensacyjna
· powieść sentymentalna
· powieść społeczno-obyczajowa
· powieść sensacyjno-detektywistyczna
· powieść obyczajowa