Początki państwa czeskiego sięgają czasów, gdy książę Borzywoj z rodu Przemyślidów (ok. 850-900) przeniósł swą siedzibę na dzisiejsze wzgórze zamkowe w Pradze. Za panowania Borzywoja plemiona czeskie oderwały się od Wielkich Moraw (895), ale dopiero jego syn, Wratysław I (905-921) stał się twórcą państwa czeskiego.
Wacław (921-935) popadł w uzależnienie lenne od cesarza rzymskiego, zachowując jednak pełną autonomię. Mimo wojen czesko-niemieckich (935-950, 990, 1040-1041, 1126) związek z Cesarstwem Rzymskim - Imperium sacri romani, został utrzymany. Prawa Rzeszy nie obowiązywały w Czechach i nie mogły tu stacjonować wojska cesarskie, ale cesarzowi płacono trybut, władca Czech, od XIII wieku jako jeden z czterech świeckich książąt Rzeszy (oficjalnie od 1356 roku), uczestniczył w jej sejmach i dostarczał wojska na wyprawy wojenne cesarza. Od 1041 roku książę czeski przysięgał na wierność swemu suwerenowi, stając się w praktyce jego dobrowolnym sojusznikiem.
Wacław popierał chrześcijaństwo i gdy został zamordowany przez swego młodszego brata Bolesława (935-972) Kościół rozwinął jego kult. Bolesław pozwolił przenieść zwłoki brata do katedry św. Wita w Pradze, a pod koniec X wieku Wacława kanonizowano. Stał się on patronem Czech i symbolem państwowości czeskiej.
Pierwsi książęta czescy - 14 wojewodów ze swymi drużynami - przyjęli chrzest w Ratyzbonie (845) i choć w spadku po Państwie Wielkomorawskim, przez pewien czas utrzymywała się w Czechach liturgia słowiańska, gdy papież odrzucił prośbę o obrządek słowiański (1080), zapanował tu niepodzielnie Kościół zachodni za pośrednictwem kleru niemieckiego. Wratysław I (905-921) podporządkował Kościół czeski biskupstwu w Ratyzbonie. Biskupstwo praskie, podporządkowane arcybiskupstwu w Moguncji, utworzono w 973 roku. Wtedy podporządkowano mu biskupstwo ołomunieckie i nowoutworzone litomyskie.
W 955 roku Czesi przyłączyli Morawy, które po upadku Państwa Wielkomorawskiego należały przejściowo do Węgier, natomiast nie udało im się utrzymać Śląska i Polski południowej: Krakowa i Sandomierza, utraconych na rzecz Polski, odpowiednio w roku 990 i 999.
Od końca IV wieku p.n.e. na obszarze dzisiejszych Czech osiedlały się głównie ekspandujące na wschód plemiona germańskie. Najpierw na tych ziemiach osiedlili się Markomanowie (plemię zachodniogermańskie). Około 8 roku p.n.e. na ziemiach czeskich i morawskich utworzyli silne państwo pod przywództwem Marboda (łac. Maroboduus). Marbod w końcu został pokonany przez Arminiusa (Hermana), wodza germańskich Cherusków i zbiegł do Italii, gdzie zmarł w 37 roku n.e.
Od I-II do IV wieku tereny Czech znajdowały się pod silnymi wpływami Imperium rzymskiego. W latach 166-180 Markomanowie zostali pokonani przez Rzymian. W sąsiedniej Bawarii archeolodzy odkryli przeszło 500 osiedli z tamtego czasu.
W V wieku ze wschodu przybyli Słowianie, którzy stopniowo wypierali Germanów. Pod koniec VI wieku plemionom słowiańskim narzucił zwierzchność Kaganat Awarów. W 623 pod wodzą kupca frankijskiego Samona wybuchło powstanie słowiańskie przeciwko Awarom, zakończone sukcesem. Plemiona słowiańskie skonfederowały się w jedno państwo pod wodzą Samona, a jego centralną część stanowiły Morawy. Po śmierci Samona w 658, prawdopodobnie w wyniku walk wewnętrznych, państwo to rozpadło się. Odtąd Słowianie nie utworzyli ponadplemiennego państwa aż do wieku IX. Znaleziska archeologiczne pozwalają twierdzić, że Awarowie powrócili wówczas na wcześniej zdobyte ziemie, a przynajmniej na południowe krańce dzisiejszej Słowacji, wchodząc w symbiozę ze Słowianami. Tymczasem terytoria położone dalej na północ były już czysto słowiańskie. Pod koniec VIII wieku Czechy znajdowały się w orbicie wpływów Państwa Franków, będącego u szczytu rozkwitu za panowania Karolingów, a szczególnie ich najwybitniejszego władcy – Karola Wielkiego. Budowa licznych osad w dolinach rzecznych, jak również fortów na wzgórzach wskazuje, że integrację polityczną napędzali lokalni możnowładcy dysponujący uzbrojonymi orszakami. Dzięki temu rozwojowi w rejonie Blatnica-Mikulčice wyrosła bogata kultura inspirowana też częściowo sztuką karolińską i awarską. Nastąpiła dalsza centralizacja władzy i postęp w tworzeniu słowiańskich struktur państwowych. W rezultacie wytworzyły się dwa główne państwa: Księstwo Morawskie początkowo usytuowane w dzisiejszych południowo-wschodnich Morawach i zachodnich krańcach Słowacji, którego ośrodkiem były prawdopodobie Mikulčice oraz Księstwo Nitrzańskie położone na terenie obecnej zachodniej i środkowej Słowacji ze stolicą w Nitrze.
Początki państwa czeskiego sięgają czasów, gdy książę Borzywoj z rodu Przemyślidów (ok. 850-900) przeniósł swą siedzibę na dzisiejsze wzgórze zamkowe w Pradze. Za panowania Borzywoja plemiona czeskie oderwały się od Wielkich Moraw (895), ale dopiero jego syn, Wratysław I (905-921) stał się twórcą państwa czeskiego.
Wacław (921-935) popadł w uzależnienie lenne od cesarza rzymskiego, zachowując jednak pełną autonomię. Mimo wojen czesko-niemieckich (935-950, 990, 1040-1041, 1126) związek z Cesarstwem Rzymskim - Imperium sacri romani, został utrzymany. Prawa Rzeszy nie obowiązywały w Czechach i nie mogły tu stacjonować wojska cesarskie, ale cesarzowi płacono trybut, władca Czech, od XIII wieku jako jeden z czterech świeckich książąt Rzeszy (oficjalnie od 1356 roku), uczestniczył w jej sejmach i dostarczał wojska na wyprawy wojenne cesarza. Od 1041 roku książę czeski przysięgał na wierność swemu suwerenowi, stając się w praktyce jego dobrowolnym sojusznikiem.
Wacław popierał chrześcijaństwo i gdy został zamordowany przez swego młodszego brata Bolesława (935-972) Kościół rozwinął jego kult. Bolesław pozwolił przenieść zwłoki brata do katedry św. Wita w Pradze, a pod koniec X wieku Wacława kanonizowano. Stał się on patronem Czech i symbolem państwowości czeskiej.
Pierwsi książęta czescy - 14 wojewodów ze swymi drużynami - przyjęli chrzest w Ratyzbonie (845) i choć w spadku po Państwie Wielkomorawskim, przez pewien czas utrzymywała się w Czechach liturgia słowiańska, gdy papież odrzucił prośbę o obrządek słowiański (1080), zapanował tu niepodzielnie Kościół zachodni za pośrednictwem kleru niemieckiego. Wratysław I (905-921) podporządkował Kościół czeski biskupstwu w Ratyzbonie. Biskupstwo praskie, podporządkowane arcybiskupstwu w Moguncji, utworzono w 973 roku. Wtedy podporządkowano mu biskupstwo ołomunieckie i nowoutworzone litomyskie.
W 955 roku Czesi przyłączyli Morawy, które po upadku Państwa Wielkomorawskiego należały przejściowo do Węgier, natomiast nie udało im się utrzymać Śląska i Polski południowej: Krakowa i Sandomierza, utraconych na rzecz Polski, odpowiednio w roku 990 i 999.
Od końca IV wieku p.n.e. na obszarze dzisiejszych Czech osiedlały się głównie ekspandujące na wschód plemiona germańskie. Najpierw na tych ziemiach osiedlili się Markomanowie (plemię zachodniogermańskie). Około 8 roku p.n.e. na ziemiach czeskich i morawskich utworzyli silne państwo pod przywództwem Marboda (łac. Maroboduus). Marbod w końcu został pokonany przez Arminiusa (Hermana), wodza germańskich Cherusków i zbiegł do Italii, gdzie zmarł w 37 roku n.e.
Od I-II do IV wieku tereny Czech znajdowały się pod silnymi wpływami Imperium rzymskiego. W latach 166-180 Markomanowie zostali pokonani przez Rzymian. W sąsiedniej Bawarii archeolodzy odkryli przeszło 500 osiedli z tamtego czasu.
W V wieku ze wschodu przybyli Słowianie, którzy stopniowo wypierali Germanów. Pod koniec VI wieku plemionom słowiańskim narzucił zwierzchność Kaganat Awarów. W 623 pod wodzą kupca frankijskiego Samona wybuchło powstanie słowiańskie przeciwko Awarom, zakończone sukcesem. Plemiona słowiańskie skonfederowały się w jedno państwo pod wodzą Samona, a jego centralną część stanowiły Morawy. Po śmierci Samona w 658, prawdopodobnie w wyniku walk wewnętrznych, państwo to rozpadło się. Odtąd Słowianie nie utworzyli ponadplemiennego państwa aż do wieku IX. Znaleziska archeologiczne pozwalają twierdzić, że Awarowie powrócili wówczas na wcześniej zdobyte ziemie, a przynajmniej na południowe krańce dzisiejszej Słowacji, wchodząc w symbiozę ze Słowianami. Tymczasem terytoria położone dalej na północ były już czysto słowiańskie. Pod koniec VIII wieku Czechy znajdowały się w orbicie wpływów Państwa Franków, będącego u szczytu rozkwitu za panowania Karolingów, a szczególnie ich najwybitniejszego władcy – Karola Wielkiego. Budowa licznych osad w dolinach rzecznych, jak również fortów na wzgórzach wskazuje, że integrację polityczną napędzali lokalni możnowładcy dysponujący uzbrojonymi orszakami. Dzięki temu rozwojowi w rejonie Blatnica-Mikulčice wyrosła bogata kultura inspirowana też częściowo sztuką karolińską i awarską. Nastąpiła dalsza centralizacja władzy i postęp w tworzeniu słowiańskich struktur państwowych. W rezultacie wytworzyły się dwa główne państwa: Księstwo Morawskie początkowo usytuowane w dzisiejszych południowo-wschodnich Morawach i zachodnich krańcach Słowacji, którego ośrodkiem były prawdopodobie Mikulčice oraz Księstwo Nitrzańskie położone na terenie obecnej zachodniej i środkowej Słowacji ze stolicą w Nitrze.