Question

Postanowienia unii polsko litewskiej

Answer 1

Główną przyczyną utworzenia unii było zagrożenie ze strony Krzyżaków oraz fakt, że Ludwik Węgierski nie pozostawił męskiego potomka. Ludwik chciał pozostawić polski tron swojej córce, ale w tradycji Polski kobieta nie mogła zasiadać na tronie. Nadał więc w 1374 roku polskiej szlachcie przywilej koszycki, stanowiący, że król nie mógł nakładać na nią nowych podatków bez jej zgody. W zamian szlachta zgodziła się na objęcie tronu przez jego córkę Jadwigę. Koronacja odbyła się dopiero w 1384 roku, głównie z powodu matki Jadwigi - Elżbiety Bośniaczki, która długo zwlekała z wysłaniem jej do Polski z uwagi na jej młody wiek. Tak długie bezkrólewie wywołało oburzenie magnatów małopolskich, którzy nieustannie grozili, że odmówią Jadwidze prawa do tronu jeśli nie stawi się na koronację. Były to jednak czcze groźby, których ostatecznie nie spełniono. Według Oskara Haleckiego główną przesłanką do zawarcia unii i utworzenia federacji polsko-litewskiej było uniknięcie konfrontacji zbrojnej obu państw na ziemiach ruskich, do których oba rościły swoje pretensje.

Answer 2

Na mocy unii Polska i Litwa stanowiły odtad jedno państwo, Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Wspólne miały być: król, sejm, senat, polityka zagraniczna, moneta. Litwa zachowała własne prawa, wojsko, skarb, administrację i sądownictwo. Ogłoszono wolność osiedlania sie w obydwu krajach, a szlachta litewska została zrównana w prawach ze szlachtą polską. Postanowienia unii w sposób trwały łączyły Polskę i Litwe bowiem elementami spójnymi były, oprócz władzy, także wspólne instytucje i organizacje państwowe. W ramach unii Rzeczpospolita stała się państwem wielonarodowościowym. Wzrosła liczba ludności do około 6 mln, z czego około 40% stanowili Polacy.