( ur. w 1819 r. w Ubielu, zm. w 1872 r. w Warszawie )
Polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. W roku 1827 ojciec przywiózł go na dalszą naukę gry do Warszawy. W roku 1830 Moniuszko rozpoczął naukę w gimnazjum w Mińsku, pobierając jednocześnie prywatne lekcje muzyki. W roku 1837 wyjechał do Berlina na studia muzyczne, gdzie studiował harmonię i kontrapunkt. Później zamieszkał w Wilnie. W roku 1858 przeniósł się na stałe do Warszawy.Zmarł na atak serca w Warszawie i pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu powązkowskim.
Ważniejsze kompozycje S. Moniuszki:
opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis” operetki, balety pieśni – zebranych w 6 zeszytach „Śpiewnikach domowych”, kantaty muzyka instrumentalna, utwory fortepianowe, muzyka religijna.
Opera - to sceniczny utwór wokalno – instrumentalny współdziałający z akcją dramatyczną. Jest to synteza: muzyki, dramatu, tańca, sztuki teatralnej (gra aktorska), sztuki plastycznej (scenografia, kostiumy).Podstawowymi współczynnikami są: partie wokalne – solowe, zespołowe i chóralne, partie instrumentalne, wstawki baletowe, w niektórych gatunkach partie mówione.Opera dzieli się na akty, których budowa zależy od libretta - tekstu słownego zawierajacego przebieg akcji. Scena - to część aktu. Recytatywy, arie, duety, sceny zbiorowe i chóry występują na przemian, w zależności od akcji dramatycznej.
Opera składa się z:
arii - bardziej rozbudowana pieśń, popis solowy, z towarzyszeniem zespołu instrumentalnego.
recytatywów - odznacza się sylabicznym traktowaniem tekstu, nieregularną budową rytmiczną, powtarzaniem dźwięków, stosowaniem krótkich formuł melodycznych o charakterze zwrotów kadencyjnych; służy do prezentacji akcji scenicznej,
duetów - utwór na dwa głosy,
ansambli - zespół złożony z co najmniej dwóch wykonawców ,
części chóralnych - utwór wykonywany przez chór,
ritornelów instrumentalnych - są to części instrumentalne poprzedzające arię lub następujące po niej .
Pod względem treści rozróżniamy dwa podstawowe gatunki: operę poważną - seria oraz komiczną - buffa. Ponadto istnieje gatunek pośredni, tzw. opera semiseria – jest to zazwyczaj opera poważna z elementami komicznymi.
STANISŁAW MONIUSZKO
( ur. w 1819 r. w Ubielu, zm. w 1872 r. w Warszawie )
Polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. W roku 1827 ojciec przywiózł go na dalszą naukę gry do Warszawy. W roku 1830 Moniuszko rozpoczął naukę w gimnazjum w Mińsku, pobierając jednocześnie prywatne lekcje muzyki. W roku 1837 wyjechał do Berlina na studia muzyczne, gdzie studiował harmonię i kontrapunkt. Później zamieszkał w Wilnie. W roku 1858 przeniósł się na stałe do Warszawy.Zmarł na atak serca w Warszawie i pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu powązkowskim.
Ważniejsze kompozycje S. Moniuszki:
opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis” operetki, balety pieśni – zebranych w 6 zeszytach „Śpiewnikach domowych”, kantaty muzyka instrumentalna, utwory fortepianowe, muzyka religijna.
Opera - to sceniczny utwór wokalno – instrumentalny współdziałający z akcją dramatyczną. Jest to synteza: muzyki, dramatu, tańca, sztuki teatralnej (gra aktorska), sztuki plastycznej (scenografia, kostiumy).Podstawowymi współczynnikami są: partie wokalne – solowe, zespołowe i chóralne, partie instrumentalne, wstawki baletowe, w niektórych gatunkach partie mówione.Opera dzieli się na akty, których budowa zależy od libretta - tekstu słownego zawierajacego przebieg akcji. Scena - to część aktu. Recytatywy, arie, duety, sceny zbiorowe i chóry występują na przemian, w zależności od akcji dramatycznej.
Opera składa się z:
arii - bardziej rozbudowana pieśń, popis solowy, z towarzyszeniem zespołu instrumentalnego.
recytatywów - odznacza się sylabicznym traktowaniem tekstu, nieregularną budową rytmiczną, powtarzaniem dźwięków, stosowaniem krótkich formuł melodycznych o charakterze zwrotów kadencyjnych; służy do prezentacji akcji scenicznej,
duetów - utwór na dwa głosy,
ansambli - zespół złożony z co najmniej dwóch wykonawców ,
części chóralnych - utwór wykonywany przez chór,
ritornelów instrumentalnych - są to części instrumentalne poprzedzające arię lub następujące po niej .
Pod względem treści rozróżniamy dwa podstawowe gatunki: operę poważną - seria oraz komiczną - buffa. Ponadto istnieje gatunek pośredni, tzw. opera semiseria – jest to zazwyczaj opera poważna z elementami komicznymi.
Pozdrawiam.