Question

POMOCYYYY!!! MAM NAPISAC JAK NAJWIECEJ INFORMACJI NA TEMAT ZANIECZYSZCZEN POWIETRZA, GLEBY I WODY W POLSCE!!!

Answer 1

Zanieczyszczenia powietrza są główną przyczyną zagrozeń środowiska. O zaniczyszczeniu możemy powiedzieć, gdy w składzie powietrza obecne są gazy, ciecze i ciała stałe nie będące jego naturalnymi składnikami lub też występujące w stężeniach nieodpowiadajacych naturalnemu składowi atmosfery ziemskiej. Są one zarazem najbardziej niebezpiecznym rodzajem zanieczyszczeń, gdyż nie da się ich ograniczyć do określonego obszaru. Z uwagi na swoją mobilność mają możliwość skażenia obszarów na dużych odległościach. Rosnace zapotrzebowanie na energię sprawia, że do atmosfery przedostają się zanieczyszczenia, które podzielić można gazowe i pyłowe. Najistotniejsze z nich to: dwutlenek siarki, tlenki azotu, pyły węglowe, tlenek i dwutlenek węgla, ozon troposferyczny, ołów oraz pyły. Źródłem ich emisji jest postępująca industrulizacja, wzrost liczby ludności, przemysł energetyczny oraz transport. Głównym sprawcą zaniczyszczeń pyłowych jest przemysł paliwowo - energetyczny, generujący ogromną ilość popiołów lotnych. Ta gałąź przemysłu odpowiada także za najwyzszą emisję zanieczyszczeń gazowych, z czego około 75% to emisja dwutlenku siarki. Wtóruje mu przemysł metalurgiczny, odpowiedzialny za emisję pyłów metalurgicznych oraz gazów, wśród których 80% stanowi tlenek węgla, zwany czadem. Najpoważniejszymi skutkami zanieczyszczeń powietrza są: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, smog i kwaśne deszcze. Efekt cieplarniany to wzrost koncentracji gazów cieplarnianych(dwutlenku węgla, metanu, ozonu i freonów) w atmosferze, następstwem czego jest podwyzszenie średniej temperatury na Ziemi. W wyniku ocieplenia dochodzi do topnienia lodowców, podniesienia poziomu morza oraz intensyfikacji ekstremalnych zjawisk pogodowych (upały, gradobicia, huragany, traby powietrzne). Freony są odpowiedzialne za zjawisko dziury ozonowej - zmniejsza się stężenia ozonu w atmosferze. Powłoka ozonowa chroni organizmy żywe przed szkodliwym promieniowaniem UV. Jej ubytek zwiększa m.in. podatność na oparzenia i nowotwory skóry. Przemysł i transport odpowiedzialne są za zanieczyszczenia pyłami i toksycznymi gazami, które przy dużej wilgotności powietrza i bezwietrznej pogodzie prowadzą do powstania nienaturalnego zjawiska atmosferycznego, jakim jest smog. Efekt smogu najbardziej widoczny w obszarach mocno zurbanizowanych, powoduje niszczenie elewacji budynków, stanowi także zagrozenie dla zdrowia, wywołując reakcje alergiczne, astmę, niewydolność oddechową. Smog może prowadzić do lokalnych opadów kwaśnego deszczu. Opady te zawierają trujące kwasy (siarkowy i azotowy) powstałe z reakcji gazów wyemitowanych do atmosfery z wodą. Kwaśne deszcze mają negatywny wpływ na środowisko, przyczyniając się do niszczenia lasów oraz zakwaszania gleby i wód. Polska zajmuje niechlubne, trzecie miejsce w zanieczyszczeniu powietrza na świecie, gdyż krajowa energetyka oparta jest na węglu, który jest paliwem uciążliwym dla środowiska. Minusem są też wadliwe technologie spalania i brak skutecznych instalacji oczyszczających. Najwięcej zanieczyszczeń emitują elektrownie, elektrociepłownie, spalanie węgla w gospodarstwach domowych, transport, przemysł hutniczy, chemiczny i budowlany. Nadmierne zanieczyszczenie powietrza występuje na ponad 20% powierzchni kraju. Najbardziej zanieczyszczone jest województwo śląskie, z uwagi na duże zagęszczenie przemysłu. Rejon ten to zaledwie nieco ponad 2% powierzchni kraju, a koncentruje się tam 25% emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów. Przykładowo w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym na przypada około 1000 ton pyłów w skali roku, co oznacza pięciokrotne przekroczenie norm. Skuteczną drogą do redukcji emisji gazów jest ograniczenie wydobycia paliw kopalnych i spalania węgla, zwiększenie udziału źródeł odnawialnych w produkcji energii, systemy odsiarczania spalin i urządzenia odpylające. Aby przeciwdziałać emisji światowych zanieczyszceń, w 1997 roku podpisano międzynarodowe porozumienie, zwane Protokołem z Kioto. Kraje, które je ratyfikowały, zobowiązały się zredukować do 2012 roku własne emisje o co najmniej 5% poziomu emisji z roku 1990. Do największych oponentów protokołu należą Stany Zjednoczone. Nie uznały go również Chiny, które są największe w świecie emitowanych gazów cieplarnianych.

 

Zanieczyszcenia gleb

Gleba jest wykorzystywaną fizycznie, biologiocznie wierzchnią warstwą skorupy ziemskiej. Jest środowiskiem życia, zaopatrującym organizmy w związki mineralne i wodę. Jakość gleby zależy od wielu elementów pochodzenia - właściwości skały macierzystej, klimatu, roślinności, organizmów zwierzęcych oraz mikroorganizmów). Na jakość gleby ma wpływ działalność człowieka (np. użyźnianie, wyjawławianie, nawadnianie, wysuszanie). Zanieczyszczanie gleby oznacza przedostawanie się do niej różnorodnych substancji o właściwościach degradayjnych (zmieniających jej właściwości). Do związków szkodliwych zaliczamy: pestycydy, związki radioaktywne, gazy (np. tlenki azotu i siarki), pyły z metalami ciężkimi. Większość z tych związkow kumuluje się w powierzchniowej warstwie, reszta wymywana jest głębiej (związki te trafiają do wód gruntowych). Degradacja gleby oznacza: 1)zakwaszanie gleby (gleba kwaśna uniemożliwia wzrost roślin), 2)zmianę właściwości chemicznych gleby w wyniku chemicznego zanieczyszczenia, 3)znieksztalcenie i zniszczenie gleby 4)odwodnienie gleby, 5) zatrucie gleby (nadmiar wszelkich związków trafia do organizmów roślinnych, a następnie do człowieka). Zdegradowaną glebę można poddawać rekultywacji technicznej lub biologicznej. Niestety, nie pozwala ten proces osiągnąć stanu wyjściowego. Gleby w Polsce wykazują dużą różnorodność pod względem budowy i właściwości fizycznych. W Polsce dominują gleby średnio - urodzajne o dużym zagrozeniu erozyjnym, deficycie wodnym, skażeniu pestycydami, zakwaszeniu.

 

Zanieczyszczenia wód

Zanieczyszczeniami wód nazywamy wszelkie substancje chemiczne oraz mikroorganizmy, które występują w wodach naturalnych nie będąc ich naturalnymi składnikami lub będąc nimi - występują w zwiększonych ilosciach. Do zanieczyszczeń wód zaliczamy wody podgrzane - zanieczyszczenie termiczne. Do najczęściej występujących substancji zanieczyszczających wody należą: pestycydy, detergenty, barwniki, fenole, węglowodory ropopochodne (alifatyczne i aromatyczne), substancje powierzchniowo czynne, aminy aromatyczne chloropochodne bifenylu, sole (azotany, chlorki, fosforany, siarczany), jony metali ciężkich (ołowiu - Pb, miedzi - Cu, rtęci - Hg, kadmu - Cd, arsenu - As, i innych), radioizotopy. Wśród organizmów żywych największą rolę w zanieczyszczeniu wód odgrywają bakterie Escherichia coli. Zanieczyszczenia mogą występować w postaci rozpuszczonej (gazy, ciecze, ciała stałe), układów koloidalnych lub zawiesin. Zanieczyszczenia wód możemy podzielić ze względu na pochodzenie na naturalne (autochtoniczne) oraz antropogeniczne (allochtoniczne). Jeszcze mniej więcej do średniowiecza dominowały zanieczyszczenia wód pochodzenia naturalnego. Związane są głównie z rozwojem i obumieraniem wodnych organizmów roślinnych i zwierzęcych. Powodowane są także wypłukiwaniem pewnych substancji ze skał i gleb. Wraz z rozwojem miast, a następnie ośrodków przemysłowych do wód zaczęto odprowadzać coraz więcej szkodliwych substancji. Obecnie głównymi źródłami zanieczyszczeń wód są ścieki komunalne (zawierające m.in. detergenty, mikroorganizmy chorobotwórcze) i przemysłowe (zawierające m. in. sole metali ciężkich, związki siarki i azotu). W wyniku działalności roliniczej do wód powierzchniowych dostają się zużyte w nadmiarze nawozy sztuczne i organiczne oraz niewłaściwie stosowane środki ochrony roślin. Przemysł wydobywczy odprowadza do wód gruntowych duże ilości bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych. Poważny problem stanowi również rolnictwo, a dokładnie sposób stosowania nawozów organicznych. W licznych gospodarstwach rolnych nawóz jest wywożony po zbiorze zbóż pod rośliny okopowe, a nastepnie przyorany. Gleba pozostaje więc do wiosny bez okrywy ścierniskowej, a rozpuszczalne związki fosforowe przedostają się w głąb gleby, stanowiąc źródło zanieczyszczeń wód podziemnych. Znacznie ilości zanieczyszczeń wód pochodzą również z transportu wodnego i lądowego. Wody będące szlakami komunikacyjnymi oraz wody występujące w pobliżu dróg i autostrad zawierają zwiększone ilości związków ołowiu, tlenków azotu, węglowodorów.  Do wód szkodliwe substancje przedostają się również na skutek depozycji zanieczyszczeń pochodzących z powietrza. W zanieczyszczaniu wód znaczny udział ma również eutrofizacja. Można powiedzieć, że jest ona zarówno przyczyną, jak i skutkiem zanieczyszczenia wód. Substancje zanieczyszczajace wody powierzchniowe powodują zmianę jej barwy i smaku oraz zmętnienie. Wpływa to ujemnie na jakość wody i przydatność dop spożycia. Zawarte w wodzie mikroorganizmy chorobotwórcze mogą powodować ciężkie zatrucie pokarmowe. Prawie wszystkie zanieczyszczenia wód wytworzone przez człowieka są toksyczne dla większości organizmów wodnych. W miarę wzrostu stężeń substancji zanieczyszczających wody, zmniejszy się ilość ryb w zbiornikach wodnych. Z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych związane jest zjawisko eutrofizacji. Jest to proces wzbogacania wód w zbiornikach wodnych pierwiastkami biogennymi (azot - N, fosfor - P, i inne), najczęściej w wyniku odprowadzania do nich nie oczyszczonych ścieków. Skutkiem zwiększenia ilości pokarmowych w środowisku jest przyspieszone rozmnażanie mikroorganizmów (głównie glonów, sinic, bakterii). Widocznym efektem jest tzw. zakwit wody. Wzrost liczebności drobnoustrojów powoduje zwiększenie biologicznego zapotrzebowania na tlen. Rozpuszczony w wodzie tlen zużywany jest również do rozkładu martwych szczątków organizmów. Wody zmieniają swoją barwę i zapach. Stają się bardziej mętne. W górnych warstwach wody charakterystyczne są wahania stężenia tlenu oraz odczynu. Zaczynają powstawać obszary wody, w której zapasy tlenu zostały wyczerpane. Są one okreslone jako pustynie tlenowe. W zbiorniku wszystkie organizmy tlenowe wymierają, natomiast dominują mikroorganizmy beztlenowe. Na dnie zbiornika zaczynają gromadzić się muły, ci prowadzi do zmniejszenia jego głębokości. Na skutek eutrofizacji jezioro może ulec przekształceniu się w bagno lub torfowisko. Wody powierzchniowe są obecnie zanieczyszczane najczęściej na skutek odprowadzania do rzek ścieków komunalnyh i przemysłowych. Zatem najefektywniejszą formą ochrony wód jest oczyszczanie ścieków. Wymaga to jednak budowy kosztownych oczyszczalni ściekow. W oczyszczalniach ścieków neutralizacja szkodliwych substancji zachodzi najczęściej w trzech etapach. W etapie pierwszym - mechanicznym, dzięki kratom, sitom, urządzeniom rozdrabniającym usuwane są części stałe. Zawiesiny usuwane są w osadnikach  i piaskownikach. Etap drugi oczyszczania ścieków polega na usunięciu substancji organicznych przez zespół mikroorganizmów (bakterie, grzyby jednokomórkowe, pierwotniaki) tworząc tzw. osad czynny. Po rozkładzie wszystkich zanieczyszczeń organicznych na dwwutlenek węgla i wodę, bakterie i grzyby są usuwane ze ścieków przez pierwotniaki. W trzecim etapie nastepuje usuwanie fosforanów i azotanów ze ścieków. Używa się do tego celu bakterii denitryfikacyjnych lub glonów, ktore zamieniają azotany ( na azot atmosferyczny (). Fosforany mogą być usuwane ze scieków metodami chemicznymi, poprzez działanie solami metali, w wyniku czego wytrącają się trudno rozpuszczalne w wodzie sole fosforanowe. W niektórych oczyszczalniach ścieków wykorzystywane są liczne procesy fizykochemiczne: 1)koagulacja - łączenie cząstek koloidowych w większe zespoły, w wyniku czego powstaje osad zwany koagulatem, 2)flokulacja (kłaczkowanie) - przekształcanie trudno opadających drobin zawiesin w większe, 3)filtracja - oddzielanie cieczy od zawieszonych w niej cząstek stałych, 4)adsorpcja - proces zachodzący na granicy dwu faz, w wyniku ktorego stężenie substancji jest większe lub mniejsze od stężenia substancji w głębi fazy. Nieco inaczej oczyszczane są ścieki przemysłowe, które zawierają głównie zaniczyszczenia nieorganiczne. Stosuwane są tu m.in. takie metody fizykochemiczne, jak sedymentacja, filtracja, koagulacja, strącanie chemiczne. Z pewnością nie jesteśmy i nigdy nie będziemy w stanie całkowicie zapobiec zanieczyszceniu wód. Powinniśmy jednak podejmować działania mające na celu ograniczenie dalszego zanieczyszczania wód. Jak już wcześniej wspomniałam, najbardziej skuteczną metodą ograniczania dalszego zanieczyszczania wód jest oczysczanie ścieków komunalnych i przemysłowych. Obecnie w Polsce liczba oczyszczalni ścieków wciąż jest zbyt mała w stosunku do zapotrzebowania. Nie wszystkie polskie oczyszczalnie przeprowadzają proces oczyszczania ścieków w trzech etapac, po których ścieki mogą być odprowadzane do zbiorników wodnych. Aby utrzymać polskie rzeki w czystości należy więc budować nowe oczyszczalnie i modernizować stare.