-umiłowanie harmonii (nawiązanie do antyku) w malarstwie i architekturze
-racjonalny światopogląd
-empiryzm
-rozwijanie się ateizmu
-odejście od motywów religijnych w sztuce
-uwzględnienie wyjątkowości człowieka
-rewolucja naukowa
-krytycyzm wobec organizacji
-sentymentalizm
-deizm
-humanizm
-rozwój tolerancji religijnej
Moim zdaniem najważniejsze cechy są związane z racjonalizmem, harmonią, krytycyzmem i humanizmem. Te elementy w największym stopniu odróżniają oświecenie od baroku i stanowią program ideowy epoki. Wskazują na to, jaki powinien być ,,nowy'' człowiek, który żyje w czasach rewolucji i ogromnych przemian społecznych oraz politycznych. To wstęp do odkrycia potęgi nauki i ludzkiego umysłu.
REFORMY DYDAKTYCZNE:
-założenie Collegium Nobilium
-założenie Szkoły Rycerskiej
-powstanie Komisji Edukacji Narodowej (reforma szkolnictwa, podręczników itp.)
-powstanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk
-reformy szkół wyższych i kształcenie nauczycieli zgodnie z epoką
REFORMY KULTUROWE:
-wybudowanie Łazienek i Zamku Królewskiego
-wydanie ,,Monitora''
-wydanie ,,Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych''
-podwyższenie rangi stylu klasycystycznego
-powstanie Teatru Narodowego
-powstanie Biblioteki Załuskich
-słynne ,,obiady czwartkowe''
Stanisława Augusta Poniatowskiego określano tym mianem, gdyż z zaangażowaniem wspierał artystów i dbał o rozwój sztuki. Pod jego opieką przeprowadzono reformy i założono liczne placówki i organizacje. Król słuchał artystów, którzy podczas obiadów czwartkowych rozmawiali o wielu ważnych kwestiach. Dzięki teatrowi i bibliotece rozwijały się postawy patriotyczne i obywatelskie, a pomoc władcy sprawiła, że można było wydać czasopisma.
Przemiany społeczne i polityczne oraz odejście od zakorzenionych poglądów na religię i klerykalizm sprawiły, że ateizm stał się popularny. Człowiek oświecenia uważał, że to o sam stoi w centrum, a irracjonalna wiara w Boga kłóci się z empiryzmem i racjonalnym światopoglądem. Odrzucano pobożność i nietolerancję średniowiecza i baroku na rzecz rozwoju nauki i poznania rozumowego. Bóg nie był potrzebny w świecie, którym rządziły prawa ustanowione przez naturę i ludzi.
Różnica pomiędzy tymi gatunkami polega na tym, że satyry w przeciwieństwie do bajek:
-mogą zakładać zmiany na lepsze i posiadać optymistyczny finał
-ośmieszają konkretne grupy i osoby (np. szlachtę)
-są osadzone w konkretnych realiach społecznych lub politycznych
-nie mają uniwersalnego charakteru
-są bardziej rozbudowane
-częściej i w większym sięgają po ironię
-unikają alegorii
Wspólne cechy satyr i bajek:
-dydaktyzm
-umoralnianie czytelnika
-piętnowanie wad
-chwalenie właściwych postaw
-krytyka obłudy i zachęta do doskonalenia cnót
-realizowanie hasła ,,bawić ucząc'
Satyra ,,Do króla'' ośmiesza zaściankowość i wady szlachty, która piętnuje zalety władcy. Elity, zbyt silnie zakorzenione w błędach i przeszłości, z oburzeniem spoglądają na wykształcenie, łagodność i młody wiek władcy. Nie rozumieją, że nie wolno stać w miejscu, ale należy wyciągać właściwe wnioski. Ich niezgoda na nowoczesność i ideały oświecenia spotyka się z krytyką autora.
Ironiczny charakter utworu opiera się na jego przewrotności i zaskakujących rozwiązaniach. Narrator w pierwszych wersach zapowiada, że jego satyra będzie piętnować wady władcy. Krytykuje jego pochodzenie i stan, z jakiego się wywodzi. W jego oczach młody wiek, wykształcenie i łagodność to powody do niepokoju, gdyż te cechy nie licują z powagą urzędu.
Ironia przejawia się w tym, że wbrew pozorom narrator mówiąca szanuje króla, a nawet cieszy się jego zaufaniem. Tak naprawdę krytykuje szlachciców, którzy ulegli stereotypowym wyobrażeniom i kierowali się zaściankowymi poglądami. W ich oczach cnoty władcy stały się uchybieniami, a zazdrość przysłaniała im jego zasługi. Narrator drwi z ich krótkowzroczności i odcina się od ich słów
Sakralizacja ojczyzny kształtuje patriotyczną postawę i jest wyrazem miłości podmiotu lirycznego, który traktuje Polskę z czcią. Utwór powstał już w trakcie rozbiorów, więc miał przypominać o obowiązkach wobec narodu i o dążeniu do wolności.
Ukazanie ojczyzny jako świętości przypomina o jej szczególnej roli. Osoba mówiąca w wierszu uważa, że oddanie zdrowia i życia za naród jest zaszczytem i powinnością. Sakralizacja wzmacnia zdrowy patriotyzm i uszlachetnia uczucia oraz zagrzewa do walki.
W tekście zastosowano dialektyzację (stylizację gwarową).
Odpowiedź:
-umiłowanie harmonii (nawiązanie do antyku) w malarstwie i architekturze
-racjonalny światopogląd
-empiryzm
-rozwijanie się ateizmu
-odejście od motywów religijnych w sztuce
-uwzględnienie wyjątkowości człowieka
-rewolucja naukowa
-krytycyzm wobec organizacji
-sentymentalizm
-deizm
-humanizm
-rozwój tolerancji religijnej
Moim zdaniem najważniejsze cechy są związane z racjonalizmem, harmonią, krytycyzmem i humanizmem. Te elementy w największym stopniu odróżniają oświecenie od baroku i stanowią program ideowy epoki. Wskazują na to, jaki powinien być ,,nowy'' człowiek, który żyje w czasach rewolucji i ogromnych przemian społecznych oraz politycznych. To wstęp do odkrycia potęgi nauki i ludzkiego umysłu.
-założenie Collegium Nobilium
-założenie Szkoły Rycerskiej
-powstanie Komisji Edukacji Narodowej (reforma szkolnictwa, podręczników itp.)
-powstanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk
-reformy szkół wyższych i kształcenie nauczycieli zgodnie z epoką
REFORMY KULTUROWE:
-wybudowanie Łazienek i Zamku Królewskiego
-wydanie ,,Monitora''
-wydanie ,,Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych''
-podwyższenie rangi stylu klasycystycznego
-powstanie Teatru Narodowego
-powstanie Biblioteki Załuskich
-słynne ,,obiady czwartkowe''
-mogą zakładać zmiany na lepsze i posiadać optymistyczny finał
-ośmieszają konkretne grupy i osoby (np. szlachtę)
-są osadzone w konkretnych realiach społecznych lub politycznych
-nie mają uniwersalnego charakteru
-są bardziej rozbudowane
-częściej i w większym sięgają po ironię
-unikają alegorii
-dydaktyzm
-umoralnianie czytelnika
-piętnowanie wad
-chwalenie właściwych postaw
-krytyka obłudy i zachęta do doskonalenia cnót
-realizowanie hasła ,,bawić ucząc'
Ironia przejawia się w tym, że wbrew pozorom narrator mówiąca szanuje króla, a nawet cieszy się jego zaufaniem. Tak naprawdę krytykuje szlachciców, którzy ulegli stereotypowym wyobrażeniom i kierowali się zaściankowymi poglądami. W ich oczach cnoty władcy stały się uchybieniami, a zazdrość przysłaniała im jego zasługi. Narrator drwi z ich krótkowzroczności i odcina się od ich słów
Ukazanie ojczyzny jako świętości przypomina o jej szczególnej roli. Osoba mówiąca w wierszu uważa, że oddanie zdrowia i życia za naród jest zaszczytem i powinnością. Sakralizacja wzmacnia zdrowy patriotyzm i uszlachetnia uczucia oraz zagrzewa do walki.
Wyjaśnienie: