Question

Polska sanacyjna - charakterystyka

Answer 1

Okres rządów Piłsudskiego i jego zwolenników w latach 1926-1939 nazywa się rządami sanacji, ponieważ grupa ta doszła do władzy pod hasłem "sanacji" (czyli uzdrowienia) sytuacji politycznej, gospodarczej i moralnej w kraju. Zaraz po zamachu zaczęto dążyć do wzmocnienia władzy wykonawczej. 2 VIII 1926 uchwalono tzw. nowelę konstytucyjną (zmianę w konstytucji), która zwiększła uprawnienia prezydenta i rządu kosztem sejmu i senatu. Odtąd kolejne rządy były powoływane zgodnie z wolą Piłsudskiego, bez zwracania uwagi na układ sił w sejmie. Wkrótce doszło do zmian w wojsku i administracji państwowej. Stanowiska w tych instytucjach obsadzono zwolennikami Piłsudskiego, zwiększając tym samym ich rolę w kraju. Wielu generałów i oficerów, którzy w czasie zamachu majowego stanęli po stronie rządu usunięto ze stanowisk. Innych przesunięto na mniej znaczące stanowiska i wstrzymano im awanse Utworzono nowe stanowisko - Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (GISZ), czyli "generała przewidzianego na naczelnego wodza"w razie wybuchu wojny, którym został Piłsudski. W ten sposób przejął on praktycznie kontrolę nad armię - GISZ miał szerokie kkompetencjie w sprawach wojennych (podległały mu Sztab Generalny, inspektorzy armii i wszelkie plany wojkowe) i nie odpowiadał przed parlamentem. Piłsudski przeją też rolę ministra spraw wojskowych. Władze dążyły do wprowadzenia dyktatury autorytalnej. Utrudniano działalność opozycji i często szykanowano jej działaczy, ograniczono wolność prasy, podkreślano rolę Piłsudskiego jako "wodza" w społeczeństwie. Jego imieniny stały się nieoficjalnym świętem państwowym. Zmiany w państwie były przygotowaniami to objęcia urzędu prezydenta przez Piłsudskiego - chciał on miec większą władzę, więc np. zmieniono konstytucje. Stał się on "wodzem", "grał główne skrzypce" w Polcse sanacyjnej.