Question

Polska muzyka ludowa- tradycje i teraźiejszość.(to jest temat) Odpowiedz pisemnie na treść tematu uwzględniając również działalność polskiego etnografa Oskara Kolberga....BARDZO PILNE!!!! PROSZĘ, BŁAGAM O POMOC!!!!

Answer 1

Oskar Kolberg, żyjący w XIX stuleciu (1814 – 1890), jest twórcą polskiej etnografii muzycznej i głównym zbieraczem pieśni ludowych. Polska muzyka ludowa była jego pasją, stąd w ciągu 50 lat przemieszczał się po całym kraju, aby dokonać notatek i zapisów zasłyszanych melodii ludowych i różnych szczegółów dotyczących życia ludu.

Zbiory i prace Kolberga ujęte są w 36 drukowanych tomach. Składają się na nie 24 tomy dzieła pt. Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce oraz tzw. Obrazy etnograficzne w 12 tomach. W tych pracach mieści się ponad 10 000 pieśni ludowych z rozmaitymi melodiami. Kolberg zdecydowaną większość sam zanotował, tylko niewielki fragment utworów pochodzi z innych, starych źródeł lub z zapisów jego znajomych. Zebrane melodie ludowe Oskara Kolberga pochodzą z nieomalże wszystkich regionów Polski.

 

Cechy polskiej muzyki ludowej:

1. Muzycy ludowi nie znali zapisu nutowego, toteż utwory przekazywane były drogą tradycji z pokolenia na pokolenie. Dlatego melodie ludowe są zazwyczaj krótkie i nieskomplikowane. Pieśni ludowe są często dziełem zbiorowym anonimowych twórców – cechą twórczości ludowej jest więc anonimowość.

2. Do naszych czasów zachowało się wiele bardzo dawnych pieśni. Niektóre z nich oparte są na skali pentatonicznej ( bezpółtonowej lub półtonowej ). Chronologicznie późniejsze pieśni oparte są na skalach modalnych: doryckiej, frygijskiej, miksolidyjskiej. Na Podhalu powstała typowa dla tego regionu  - skala góralska. Polskie melodie ludowe w znacznej większości opierają się jednak na skalach dur – moll ( charakterystyczna diatonika ).

3. Ze względu na rolę jaką pełnią , pieśni dzielimy na cztery grupy:

obrzędowe ( np. dożynkowe ), przyśpiewki towarzysko – taneczne ( np. wiwat ), pieśni związane z trybem życia ( np. pasterskie, zbójnickie, żołnierskie, flisackie ), pieśni nie związane z okolicznościami ( liryka i epika ).

4. Niektóre pieśni spotyka się jednocześnie w wielu regionach. Nie są one jednak identyczne – mimo zachowanych cech ogólnych, wykazują dość duże zróżnicowanie w szczegółach. Te warianty są wynikiem oddziaływania wielu czynników. Przede wszystkim ludowi wykonawcy przystosowują pieśni do typu muzyki własnego środowiska. Jest to zjawisko zmienności świadomej. Pieśni ulegają także zmienności nieświadomej, będącej konsekwencją przekazywania tradycją ustną.

5. W polskiej muzyce ludowej można wyróżnić dwie techniki wykonawcze, uwarunkowane regionalnie – Prawie na całym obszarze Polski melodie są jednogłosowe, jedynie w Tatrach i Pieninach występuje wielogłosowość ( występowanie interwałów tercji, kwarty, unikanie sekund ).

6. Specyficznego charakteru nadają polskiej muzyce ludowej instrumenty własnoręcznie wykonane. Z instrumentów smyczkowych zachowały się mazanki wielkopolskie, które towarzyszą zazwyczaj dudom.  Na Podhalu spotyka się żłóbcoki, wyżłobione z jednego kawałka drewna, czterostrunowe, w kształcie podobne do skrzypiec. Instrumentem wchodzącym w skład kapel regionalnych są basy mające trzy struny. Z instrumentów szarpanych spotyka się, zwłaszcza na Pomorzu, monochord diable skrzypce. Składają się one z prostokątnej skrzynki rezonansowej przytwierdzonej do kija metrowej długości. Struna jest przymocowana do ruchomej gałki, która pozwala na jej skracanie.

Z polskich ludowych instrumentów dętych najpopularniejsze są piszczałki i bekace –  od prymitywnych robionych z liści czy łodyg, do drążonych w wierzbie. Dużymi rozmiarami charakteryzują się trąby pasterskie bez otworów bocznych, znane na Podhalu jako trembity ( trombity ) , na Pomorzu – bazuny, na Kurpiach czy w Lubelskiem – ligawy, na Podhalu – nazywane gajdami. Dudy składają się z miecha, z worka, który jest zbiornikiem na powietrze, oraz dwóch piszczałek – przebierki o siedmiu otworach bocznych  i bąka. Odmianą dudów jest kozioł , nieco większy , o szerokiej skali.

Klarnet jest instrumentem fabrycznym, przeważnie w stroju C , niekiedy – Es.

Z instrumentów perkusyjnych używane są kołatki, bęben duży i mały, talerze.

Wiejscy instrumentaliści grając kierują się słuchem. Zespół kilku instrumentów nosi nazwę kapeli. Najpopularniejszy typ kapeli składa się z dwojga skrzypiec, basów i klarnetu. Ponadto w różnych regionach w skład kapeli wchodzą: dudy, cymbały, akordeon, a nawet saksofon.

 

Polskie tańce ludowe

 

Do tańców ludowych, które dzięki swym właściwościom muzycznym i ruchowym stały się polskimi tańcami narodowymi, należą : krakowiak, mazur, oberek, kujawiak i polonez.

 

Krakowiak

Zwany również : goniony, dreptany, mijany, przebiegany. Taniec notowany w metrum 2/4 , odznacza się żywym tempem z charakterystycznym rytmem synkopowanym.

 

Mazur

Nazywany też : wyrywas, gniewus, goniony, szumny. Pochodzi z Mazowsza, utrzymany w takcie 3/4 (lub 3/8), odznacza się żywym tempem, akcentowaniem słabych (zwłaszcza drugiej) części taktu.

Mazury ludowe cechuje zwykle bardziej urozmaicona rytmika, wszelkie schematy rytmiczne są raczej typowe dla szlacheckich i dworskich tańców.

 

Kujawiak

Zwany także: śpiący, niesiony, kolebany. Różni się od mazura wolniejszym tempem, zwykle molowym trybem tonacji i przewagą spokojnego rytmu ósemkowego. Zazwyczaj rozpoczyna się tańcem wolnym chodzonym, potem przechodzi w taniec nieco szybszy, który jest właściwym kujawiakiem. Metrum trójdzielne.

 

Oberek

Znany pod nazwami: obertas, wyrywas, wykrętacz, zawijacz. Tempo – znacznie szybsze od kujawiaka. Notowany jest w metrum 3/4 lub 3/8 , posiada skoczny i wesoły charakter.

 

Polonez

Znany jako chodzony, równy, wolny, wielki, okrągły, polski, pieszy. Jest tańcem o tempie umiarkowanym w metrum 3/4.

 

 

 

Oczywiście nie jest to kopia z netu, tylko tekst opracowywany i pisany ręcznie. W razie pytań, proszę o kontakt. Pozdrawiam.