Question

Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów 1. Daty 1569,1525,1573 2.Postacie:Unia lubelska,konfederacja warszawska,hold pruski , ariane 3.Postacie:Zygmunt Stary,Zygmunt August,Jan Kochanowski,Mikołaj Rej,Andrzej Frycz Modrzewski,Bona Sforza. 4Wymień dwóch ostatnich władców z dynastii Jagiellonów. 5.Scharakteryzuj politykę zagraniczna dwóch ostatnich Jagiellonów (stosunki polsko-krzyżackie, stosunki z Moskwą Inflant,stosunki z Tatarami) 6.Dlaczego Polskę XVI w. możemy nazwać ,, państwem bez stosów . 7Jakie wyznania protestanckie przyjęły się w Polsce, kto je przyjmował i na jakich terenach? 8.Wymień przedstawicieli polskiego renesansu. 9.Wymień zabytki polskiego renesansu. 10.Dlaczego wiek XVI możemy nazwać złotym wiekiem w Polsce?

Answer 1

1. Daty

1569- unia lubelska (unia realna między Polską a Litwą)

1525- hołd pruski

1573- konfederacja warszawska

2.

Unia lubelska- unia zawarta między Polsą a Litwą, na mocy której wspólne miały być dla obu państw : król, sejm, polityka zagraniczna, moneta, wojny a osobne : skarb, urzędy i administracja, wojsko

konfederacja warszawska- umowa między polską szlachta, na mocy której wyznawcy różnych wyznań nie mieli nawzajem się prześladować (akt tolerancji religijnej)

hołd pruski - hołd złożony polskiemu królowi przez księcia Prus (dawny zakon krzyzacki), na jego mocy po wygaśnięciu Hohenzollernów w Prusach te miały być wcielone do Polski. Każdy nowy książę mał składać hołd wierności polskiemu królowi i dostarczać na wezwanie oddziały wojskowe.

ariane- wyznanie naz. też antytrynitarzami, nie uznawali trójcy sświętej, głosili pacyfizm i odmawiali służby wojskowej, zakładali szkoły z najsłynniejsza w Rakowie.

3.

:Zygmunt Stary- król Polski w latach 1506-1548

Zygmunt August- ostatni król z dynastii Jagiellonów, syn Zygmunta Starego, rządził w latach 1548-1572

Jan Kochanowski- najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, ojciec poezji polskiej, autor Fraszek, Trenów i Pieśni

Mikołaj Rej- ojciec literatury polskiej, pierwszy pisał po polsku

Andrzej Frycz Modrzewski- pisarz polityczny doby renesansu, autor dzieła "O naprawie Rzeczypospolitej"

Bona Sforza- żona Zygmunta Starego, matka Zygmunta Augusta, księżniczka mediolańska, propagatorka renesansu w Polsce.

4.

Ostatni władcy z dynastii Jagiellonów to :

- Zygmunt Stary (1506-1548)

- Zygmunt August (1548-1572)

5.

stosunki polsko-krzyżackie- w dobie panowania ostatnich jagiellonów doszło do wojny polsko-krzyzackiej w latach 1519-1520, którą Polsa wygrała oraz do hołdu pruskiego, który podporządkował dawne państwo krzyzackie Polsce

stosunki z Moskwą- król Polski jako Wielki Książę Litewski prowadził wojny z Moskwą o ziemie, które Litwa zagarnęła gdy jeszcze Moskwa była podporządkowana Tatarom. Po uwolnieniu się od zależności tatarskiej Moskwa stała się realnym zagrożeniem dla Litwy a po unii lubelskiej również dla Polski, ale główne starcia miały przyjść dopiero w XVIIw.

Inflanty- po oddaniu się przez Gotarda Ketlera i Inflandczyków pod panowanie polskie o Inflanty rozgozała wojna, która zakończył pokój w 1579r., na mocy którego przy Polsce pozostał Inflanty południowe bez terenów nad M. Bałtyckim, na których Polsce zależało (chodziło nam o posiadanie portów nadbałtyckich)

Stosunki z Tatarami- Tatarzy wyprawiali się na ziemie zależne od Polski by je grabić. W efekcie Polska skarżyła się sułtanowi na Tatarów. Stosunki nie były jednak najgorsze (poza utrarą Moładawii)

6.

państwo bez stosów- Polska w XVI w. była krajem tolerancji religijnej, nie płonęły u nas stosy, na których palono heretyków, a w kraju obowiązywał akt konfederacji warszawskiej.

7.

Luteranie- mieszkańcy miast, głównie na zachodzie Polski ( blisko granic z luterańskimi Niemcami)

Kalwinizm- polska i litewska szlacht (w Polsce głównie tereny Małopolski)

Arianie- wąska grupa szlachty w różnych rejonach Rzeczypospolitej

8.

Przedstawiciele polskiego renesansu: Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Mikołaj Kopernik, Andrzej Frycz Modrzewski, Stanisław Orzechowski, Mikołaj Gomółka

8.

Zabytki polskiego renesansu: zamek królewski na Wawelu, Kaplica Zygmuntowska, Sukiennice, Zamość, Baranów Sandomierski, Sandomierz

9.

Złoty wiek w Polsce- bo jest to okres znakomitego rozwoju kultury i języka polskiego. Rozkwita też demokracja szlachecka, znakomicie rozwija się też gospodarka polska.