Question

Podaj zasady działania kalendarza:
egipski,rzymski,juliański,gregoriański ... Zasady !

Answer 1

Kalendarz egipski - każdy z miesięcy, które miały po 30 dni, otrzymywał nazwę zgodnie z jego kolejnością w danej porze roku, np. 1 achet, 2 achet, 3 achet, 4 achet, 1 peret, itd. Ponadto do tych 12 miesięcy dodawano 5 dni, tzw. epagomenai - dni narodzin: Ozyrysa, Horusa, Setha, Izydy oraz Neftydy.
Początek roku przypadał w pierwszym dniu pory przyboru wód (achet) i raz na 1460 lat pokrywał się z heliakalnym wschodem Syriusza.
Rok kalendarzowy dzielił się na 3 pory po 4 miesiące każda:
* achet - pora wylewów,
* peret - pora cofania się wód - (pora kiełkowania i wzrostu) - (zima),
* szemu - pora sucha - pora zbioru - (lato)


kalendarz rzymski - Za początek ery rzymskiej tzw. ab Urbe condita = 'od założenia miasta (Rzym)' uznano rok 753 p.n.e. (miało to wszakże znaczenie tylko dla obliczeń historycznych, Rzymianie zwykle nie oznaczali lat kolejnymi liczbami).
oczątkowo rok rzymski liczył sobie 304 dni podzielonych na 10 miesięcy - tzw. rok Romulusowy (4 miesiące po 31 dni i 6 miesięcy po 30 dni). Rozpoczynał się od równonocy wiosennej miesiącem Martius, a kończył miesiącem December. Po 304 dniach następował nienumerowany 61-dniowy okres zimowy.
Miesiące we wczesnym kalendarzu wraz z liczbą dni:
* Martius (31) - poświęcony Marsowi,
* Aprilis (30) - poświęcony Wenus,
* Maius (31) - poświęcony wszystkim bogom,
* Iunius (30) - poświęcony prawdopodobnie Lucjuszowi Juniusowi Brutusowi, albo Junonie,
* Quintilis (31) = 'piąty'
* Sextilis (30) = 'szósty',
* September (30) = 'siódmy',
* October (31) = 'ósmy',
* November (30) = 'dziewiąty',
* December (30) = 'dziesiąty',



kalendarz gregoriański - Jest to w zasadzie
kalendarz juliański, do którego wprowadzono niewielką poprawkę mającą na celu zniwelowanie opóźnienia w stosunku do roku zwrotnikowego, narosłego od r. 46 p.n.e. oraz zapobieżenie jego powstawaniu na przyszłość. kalendarz juliański
spóźniał się 1 dzień na 128 lat, natomiast opóźnienie kalendarza
gregoriańskiego wynosi 1 dzień na ok. 3000 lat. Różnice pomiędzy
kalendarzami juliańskim a gregoriańskim sprowadzają się do dwu spraw:
usunięcia 10 dni, od 5 do 14 października 1582 roku; miało to na celu skorygowanie powstałego opóźnienia.wprowadzeniu zasady, że lata podzielne przez 100 nie będą przestępne, z wyjątkiem tych podzielnych przez 400 (lata 1600 i 2000 były w kalendarzu gregoriańskim przestępne, a 1700, 1800 i 1900 nie)
Trzeba nadmienić, że wspomniana korekta nie dotyczyła całości
opóźnienia narosłego od 46 p.n.e., lecz tylko jego części. Przywrócono
mianowicie kalendarz do stanu, w jakim był w czasie soboru nicejskiego
w roku 325 n.e. Ma to ten skutek, że termin np. przesilenia zimowego wypada u nas 21 grudnia, podczas gdy w czasach Cezara przypadało to 24 grudnia.
Odpowiednia bulla została wydana przez papieża Grzegorza XIII (łac. Gregorius XIII - stąd nazwa kalendarza) w 1582
roku, jednak poszczególne kraje przyjęły nowy kalendarz w różnych
latach (niektóre dopiero w XX wieku), a niektóre kościoły wciąż jeszcze
posługują się kalendarzem juliańskim. Dokładne kalendarium zmian
znajdziesz w haśle Historia zmiany kalendarza na gregoriański.

kalendarz julianski- Powodem reformy kalendarza było to, że wcześniej stosowany księżycowy kalendarz rzymski rozregulował się, w wyniku czego w 46 p.n.e. kalendarzowy grudzień wypadał we wrześniu. Dlatego, żeby ponownie zsynchronizować kalendarz z porami roku, rok 46 p.n.e. wydłużono o 90 dni.

Kalendarz juliański ustalał długość roku na 365 dni oraz jeden dzień dodatkowy, w latach przestępnych (co 4 lata). Średnia długość roku wynosiła 365,25 dnia. W wyniku reformy zmianie uległa długość poszczególnych miesięcy:

* Martius (31) - poświęcony Marsowi,
* Aprilis (30) - poświęcony Wenus,
* Maius (31) - poświęcony wszystkim bogom,
* Iunius (30) - poświęcony prawdopodobnie Lucjuszowi Juniusowi Brutusowi, albo Junonie,
* Quintilis (31) = 'piąty',
* Sextilis (31) = 'szósty' - później Augustus na cześć cesarza Augusta,
* September (31) = 'siódmy' - cesarz Kaligula zamierzał zmienić nazwę miesiąca na "Germanicus", jednak zmiany nie zostały oficjalnie przyjęte i September został Septembrem,
* October (30) = 'ósmy',
* November (31) = 'dziewiąty',
* December (30) = 'dziesiąty',
* Ianuarius (31) - poświęcony Janusowi,
* Februarius (28) - przeznaczony na odbywane przed początkiem nowego roku februa, czyli obrzędy oczyszczające.

Dopiero od 8 roku n.e. lata przestępne liczone są co 4 lata. Wcześniej, wbrew woli Cezara, liczono je najprawdopodobniej co 3 lata (zapewne przez pomyłkę albo niedbałość odpowiedzialnego kapłana). Pierwszymi latami przestępnymi były 45 p.n.e., 42 p.n.e. i 39 p.n.e. aż do 9 p.n.e., kiedy odkryto nieprawidłowość. Dlatego też cesarz Oktawian August zarządził, aby od roku 9 p.n.e. skorygować ten błąd nie wstawiając przez jakiś czas dodatkowych dni do lat przestępnych.

Na cześć Oktawiana Augusta miesiąc sierpień (Sextilis) nazwano jego imieniem (Augustus). Nieprawdą jest natomiast podawana często historia jakoby wydłużył on długość tego miesiąca kosztem lutego (gdyż jakoby miesiąc poświęcony Augustowi miał mieć taką samą długość jak miesiąc poświęcony Cezarowi). W rzeczywistości długość miesięcy taka jaką znamy dziś została ustalona już za czasów reformy Cezara. Poniżej kolejność dla roku urzędowego (rok religijny nadal zaczynał się w marcu):

* Ianuarius (31) - poświęcony Janusowi,
* Februarius (28) - przeznaczony na odbywane przed początkiem nowego roku sakralnego februa, czyli obrzędy oczyszczające.
* Martius (31) - poświęcony Marsowi,
* Aprilis (30) - poświęcony Wenus,
* Maius (31) - poświęcony wszystkim bogom,
* Iunius (30) - poświęcony prawdopodobnie Lucjuszowi Juniusowi Brutusowi, albo Junonie,
* Iulius (31) - na cześć Juliusza Cezara, który urodził się w tym miesiącu,
* Augustus (31) - na cześć cesarza Augusta,
* September (30) = 'siódmy',
* October (31) = 'ósmy',
* November (30) = 'dziewiąty',
* December (31) = 'dziesiąty',

Na temat tego, które lata do 4 roku n.e. włącznie były przestępne, do dziś toczą się dyskusje historyków. Pewne są dopiero lata przestępne od 5 roku n.e. i stąd w Wikipedii dopiero od tego roku umieszczamy kalendarz dni tygodnia.

Kalendarz juliański utrzymał wszystkie zewnętrzne cechy poprzedniego, księżycowo-słonecznego kalendarza rzymskiego, a zwłaszcza wstawianie dodatkowego dnia w roku przestępnym pomiędzy 24 a 25 lutego, oraz podział miesiąca na fazy księżyca (co w czysto słonecznym kalendarzu juliańskim nie miało żadnego odbicia w rzeczywistości i utrzymywało się siłą przyzwyczajenia). Dodatkowo, mimo zmiany długości miesięcy, terminy: Nony oraz Idy pozostały takie, jak przed reformą Cezara - to znaczy, Nony przypadały na 7., Idy natomiast na 15. dnia tych miesięcy, które w kalendarzu królewskim mają po 31 dni (jest to marzec, maj, lipiec i październik), a w pozostałych na 5. (Nony) i 13. (Idy). Terminy te, straciły w ludzkiej świadomości związek z fazami księżyca, na długo przed reformą juliańską.

W IV w. n.e. pod wpływem religii orientalnych zaczęto stosować podział miesiąca na tygodnie. Dni tygodnia nazywały się jak następuje:

* dies Lunae - (dzień księżyca) - poniedziałek
* dies Martis - (dzień Marsa) - wtorek
* dies Mercurii - (dzień Merkurego) - środa
* dies Iovis - (dzień Jowisza) - czwartek
* dies Veneris - (dzień Wenus) - piątek
* dies Saturni albo Sabbatum - (dzień Saturna) - sobota
* dies Solis - (dzień słońca) - niedziela

Kalendarz juliański spóźniał się (o 1 dzień na 128 lat) w stosunku do astronomicznego, został więc zastąpiony przez obecnie obowiązujący kalendarz gregoriański. Do dzisiaj jednak jest podstawą roku liturgicznego w Kościele Prawosławnym.