Question

Podaj po 4 zalety i wady:

a) planu 3-letniego z 1947r.

b) planu 6-letniego z 1950r.

Answer 1

Trzyletni plan odbudowy (1947 – 1949) :

Opracowany przez KRN, a następnie przyjęty przez Sejm Ustawodawczy Plan Odbudowy Gospodarczej na lata 1947 – 1949 po raz pierwszy objął wszystkie dziedziny gospodarki narodowej. Uchwała sejmowa przewidywała „podniesienie stopy życiowej pracujących warstw ludności powyżej poziomu przedwojennego”, środkami zaś do osiągnięcia tego celu miały być: 
-wyrównanie szkód wojennych
-scalenie ziem zachodnich i północnych z resztą kraju
-wszechstronne wykorzystywanie wybrzeża morskiego
-rozszerzenie kraju w gospodarce światowej
-obniżenie kosztów własnych produkcji dóbr i usług
-wzrost wydajności pracy

W koncepcjach PPR ciężar industrializacji kraju miał spaść przede wszystkim na barki sektora kapitalistycznego w mieście oraz zamożnej wsi. Narzędziem tej polityki były podatki, dostawy obowiązkowe, a nierzadko przymus administracyjny.
Dzięki odzyskaniu ziem zachodnich i północnych wzrósł potencjał przemysłu środków produkcji. Przyrost ten był jednak mniejszy od oczekiwanego, gdyż znaczna część maszyn i urządzeń została przewieziona do Niemiec w ostatnich miesiącach bądź przejęta przez władze radzieckie przed przekazaniem Polsce administracji na ziemiach zachodnich i północnych. Na przeszkodzie pełnemu wykorzystywaniu tego potencjału stanął brak rąk dopracy na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945 – 1946 i zniszczenia wojenne. Długi pas wybrzeża sprzyjał rozwojowi handlu morskiego i przemysłu okrętowego. Wysokość nakładów inwestycyjnych osiągnąć miała ok. 10 mld. Przedwojennych złotych.
W sferze oświaty plan przewidywał obowiązkowe nauczanie w zakresie szkoły podstawowej. Towarzyszyć temu miała systematyczna rozbudowa sieci pełnych szkół 7 – klasowych oraz średnich, zawodowych i wyższych.
W roku 1948 po przełamaniu oporów w PPS włączono spółdzielczość w system państwowego planowania gospodarczego. W wyniku połączenia spółdzielni gminnych i wiejskich utworzono Centralę Rolniczą Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Prowadzona w mieście tzw. bitwa o handel zakończyła się objęciem przez gospodarkę uspołecznioną kontroli 98% handlu hurtowego i 55% detalicznego. Negatywne skutki tych decyzji miały ujawnić się niebawem. Wprowadzona tzw. Powszechną Daninę na Odbudowę Ziem Odzyskanych. W miejsce dotychczas istniejących instytucji finansowych utworzona Narodowy Bank Polski i szereg banków wyspecjalizowanych.
Jedną z form aktywizacji społeczeństwa stało stało się oparte na wzorcach radzieckich współzawodnictwo pracy. W lipcu 1947 roku zapoczątkował je w Polsce rębacz z kopalni „Jadwiga” Wincenty Pstrowski. Objęło ono niemal wszystkie gałęzie gospodarki, nie wyłączając rolnictwa. Odbudowa portów i powstanie przemysłu stoczniowego umożliwiło szybki rozwój polskiego Wybrzeża. W 1948 roku zawodowano w Polsce pierwszy pełnomorski statek „Sołdek”. Duże znaczenie gospodarcze miało uruchomienie produkcji samochodów ciężarowych w Starachowicach i traktorów w Ursusie pod Warszawą. Plan trzyletni został wykonany w październiku 1949. dochód narodowy w tym roku był wyższy o 24% w porównywaniu z rokiem 1938 i o 53% w stosunku do roku 1947.

 

 

  Plan 6-letni 1950-1955  

Pozytywne skutki Planu Trzyletniego sprawiły, że komuniści zaczęli myśleć o dalszych rozwiązaniach, majacych na celu ożywienie gospodarcze. 21 lipca 1950 roku ogłoszono wprowadzenie w życie Planu Sześcioletniego, który główny nacisk kładł na rozwój przemysłu ciężkiego. Pełna nazwa ustawy brzmiała „O 6-letnim planie rozwoju gospodarczego i budowy podstaw socjalizmu na lata 1950 - 1955". Wstęp dokumentu poświęcony był przypomnieniu zwycięstwa  Armii Czerwonej nad hitlerowcami, wspomnieniu złamania potęgi kapitalizmu i wyzwolenia się spod jego jarzma i objeciu rządów przez władzę ludową.

Merytoryczne założenia planu stwierdzały, że  produkcja przemysłowa miała wzrosnąć, w stosunku do produkcji z roku 1949, o 158 % , a rolnicza o 50%.  Skoncentrowano się zwłaszcza na przemyśle ciężkim - najważniejszą inwestycją planu była podkrakowska huta. Na płaszczyźnie rolniczej chciano przekształcić indywidualne.