Podaj 2 przykłady oganiczania konstytucyjnych praw Polaków nadanych w Konstytucji Królestwa Polskiego z 27 listopada 1815 r.
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2025 KUDO.TIPS - All rights reserved.
Podaj 2 przykłady oganiczania konstytucyjnych praw Polaków nadanych w Konstytucji Królestwa Polskiego z 27 listopada 1815 r.
W ciągu 100 lat istnienia Królestwa społeczeństwo polskie ulegało ciekawym przemianom. Nie można wprost powiedzieć, iż przeszło od feudalizmu do kapitalizmu, ponieważ ani nie tkwiło w feudaliźmie (dzięki dorobkowi Księstwa Warszawskiego), ani nie weszło w pełni w czasy kapitalizmu. Wydaje się, iż najważniejsze - ze społecznego punktu widzenia - były dwa zjawiska II połowy XIX wieku: industrializacja i uwłaszczenie chłopów. Dlatego też można stwierdzić, iż po 1864 roku społeczeństwo Królestwa stawało się kapitalistyczne z pozostałościami feudalizmu.
Szlachta
Po 1815 nastąpiło wzmocnienie pozycji społecznej i politycznej właścicieli ziemskich. Przywrócono przywileje społeczne i umocniono władzę nad chłopem. Po 1864 nastąpiła deklasacja części szlachty "wysadzonej z siodła". Kształtowała się warstwa ziemian oraz wielkich właścicieli ziemskich.
Miasta
W Królestwie istniały miasta prywatne i te położone w dobrach narodowych. Co ciekawe, prawo własności mieszczan było prawem własności niepełnej z obciążeniami na rzecz dziedzica. Mieszczanie byli obowiązani do płacenia czynszów, opłat od wykonywania rzemiosła, danin w naturze (jaj, kogutów), a nawet robocizny. Specjalne opłaty wnosiła ludność żydowska, np. od łaźni, świeczkowe od świec sprzedanych w bożnicy. Pan feudalny zachował monopol propinacyjny, pobierał myta, opłaty mostowe, targowe, brukowe, jarmarczne, czy wagowe. Owszem ukazem z 1866 roku zniesiono stosunki dominalne w miastach i mieszczanie uzyskali pełną własność swoich nieruchomości, ale pewne obciążenia utrzymano na mocy umów między właścicielem wsi a mieszkańcami.
Po 1864 władze carskie zamieniły wiele miast na osady, pozbawiając ich praw miejskich. Z reguły uważa się, iż nastąpiło to wskutek represji politycznych caratu wobec polskich ośrodków miejskich, jednak część historyków zwraca uwagę, iż był to owszem skorelowany w czasie, ale oderwany przyczynowo od powstania styczniowego, wynik porządkowania administracji miejskiej w prowincji rosyjskiej, jaką było Królestwo. Wiele z tych "miast" było jedynie zacofanymi i zaniedbanymi wsiami, stojącymi na rażąco niskim poziomie cywilizacyjnym (sanitarnym i komunikacyjnym w pierwszej kolejności), których mieszkańców nie stać było na utrzymanie urzędu burmistrza.
W procesie industrializacji i uwłaszczenia ukształtowała się, obok drobnomieszczaństwa (rzemieślników, chałupników, drobnych kupców), warstwa robotników, ale też burżuazji (zwłaszcza finansowej i przemysłowej, czego świetny przykład dała Łódź ze swymi lodzermenschami). Urbanizacja natomiast sprzyjała rozwojowi inteligencji, która tak zasłużyła się w pielęgnowaniu polskości w okresie pozytywizmu i rewolucji 1905 roku; przygotowując ideowy grunt pod powstanie Niepodległej Polski.
Uderzający był w Kongresówce znaczny odsetek ludności żydowskiej, która opanowała przemysł i handel, a wiele - jeśli nie większość - miasteczek (np. Lubelszczyzny) było przede wszystkim ośrodkami żydowskimi. Zresztą dzięki reformom Wielopolskiego ta grupa ludności została równouprawniona w stosunku do reszty mieszkańców. Konflikty między Polakami a Żydami - jak między każdymi odmiennymi kulturowo społecznościami, żyjącymi na jednym terytorium - były nieuchronne, ale - o czym należy pamiętać - celowo podsycane przez władze carskie.
-
W ciągu 100 lat istnienia Królestwa społeczeństwo polskie ulegało ciekawym przemianom. Nie można wprost powiedzieć, iż przeszło od feudalizmu do kapitalizmu, ponieważ ani nie tkwiło w feudaliźmie (dzięki dorobkowi Księstwa Warszawskiego), ani nie weszło w pełni w czasy kapitalizmu. Wydaje się, iż najważniejsze - ze społecznego punktu widzenia - były dwa zjawiska II połowy XIX wieku: industrializacja i uwłaszczenie chłopów. Dlatego też można stwierdzić, iż po 1864 roku społeczeństwo Królestwa stawało się kapitalistyczne z pozostałościami feudalizmu.