Plis help :)
OD ANDEGAWENÓW DO JAGIELLONÓW
1. Wyjaśnij pojęcia
• unia personalna -
• unia realna -
• przywilej generalny -
• bojarzy -
• elekcja -
2. Panowanie Ludwika I Andegaweńskiego w Polsce:
a) Jaką rolę pełniła Elżbieta Łokietkówna?
b) 1374r. przywilej generalny w Koszycach – wypisz przyczyny wydania przywileju i jego postanowienia.
3. 1382 – 1384 - bezkrólewie w Polsce, Maria (żona Zygmunta Luksemburskiego) czy Jadwiga?
4. Unia polsko – litewska w Krewie 1385 rok. Wypisz postanowienia unii:
5. Unia w Horodle 1413 rok Wypisz postanowienia unii:
6. Wypisz przyczyny wydania i postanowienia następujących przywilejów generalnych:
a. czerwiński 1422r.
b. warecki 1423r.
c. jedlneńsko-krakowski1430,1433r.
7. Kim byli:
• Jan Długosz
• Elżbieta Rakuszanka
• Zbigniew Oleśnicki
• Jan Hus
8. Kiedy i dlaczego zmarła Jadwiga?
9. Ile lat żył Jagiełło?
10. Ile miał lat w chwili narodzin synów?
OD ANDEGAWENÓW DO JAGIELLONÓW
1. Wyjaśnij pojęcia
• unia personalna -
• unia realna -
• przywilej generalny -
• bojarzy -
• elekcja -
2. Panowanie Ludwika I Andegaweńskiego w Polsce:
a) Jaką rolę pełniła Elżbieta Łokietkówna?
b) 1374r. przywilej generalny w Koszycach – wypisz przyczyny wydania przywileju i jego postanowienia.
3. 1382 – 1384 - bezkrólewie w Polsce, Maria (żona Zygmunta Luksemburskiego) czy Jadwiga?
4. Unia polsko – litewska w Krewie 1385 rok. Wypisz postanowienia unii:
5. Unia w Horodle 1413 rok Wypisz postanowienia unii:
6. Wypisz przyczyny wydania i postanowienia następujących przywilejów generalnych:
a. czerwiński 1422r.
b. warecki 1423r.
c. jedlneńsko-krakowski1430,1433r.
7. Kim byli:
• Jan Długosz
• Elżbieta Rakuszanka
• Zbigniew Oleśnicki
• Jan Hus
8. Kiedy i dlaczego zmarła Jadwiga?
9. Ile lat żył Jagiełło?
10. Ile miał lat w chwili narodzin synów?
Odpowiedź:
1. Unia personalna- związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólnego monarchę
Unia realna związek dwóch lub większej liczby państw, oparty na wspólnych instytucjach państwowych
Przywilej generalny- zapewniał specjalne uprawnienia szlachcie całego kraju; ograniczał m.in. władzę króla, który postanowieniami p.g. był związany
Bojarzy- majątkowa kategoria ludności, otrzymującej ziemię na prawach służebnych, zwłaszcza za służbę wojskową
Elekcja- wybór przez głosowanie na wysokie stanowisko lub urząd
2. a) przez dwa i pół roku pełniła urząd regentki Królestwa Polskiego używając tytułu – mimo że nie została koronowana - starsza Królowa Polski
b) przywilej nadany 17 września 1374 roku polskiej szlachcie przez króla Ludwika Węgierskiego w Koszycach w zamian za uznanie przez szlachtę praw do korony polskiej jednej z jego córek (w dokumencie nie wymieniono której, ostatecznie była to jednak najstarsza córka Ludwika, Katarzyna, która zmarła kilka lat później), a także dla innych swoich dzieci w razie jej bezpotomnej śmierci. Przywilej ten był prawną kontynuacją przywileju w Budzie, w którym ustanowiono generalną zasadę dziedziczenia po sobie Kazimierza Wielkiego i Ludwika Węgierskiego (umowa o przeżycie).
3. Maria Luksemburska i Zygmunt Luksenburski
4. Książę litewski Jagiełło obiecał, że ożeni się z wybraną na króla Polski Jadwigą, najmłodszą córką zmarłego króla polskiego Ludwika Andegaweńskiego, przyjmie chrześcijaństwo w obrządku katolickim, schrystianizuje Litwę oraz przyłączy swe ziemie do Królestwa Polskiego.
5. Bojarzy litewscy przyrzekają wierność szlachcie polskiej, Koronie polskiej, królowi Władysławowi, i wielkiemu księciu Witoldowi, a za wielkiego księcia obiecują przyjąć w razie śmierci Witolda tego, kogo im dadzą król Władysław lub jego następcy i szlachta polska.
6. a)Zabraniał konfiskaty lub zajmowania majątków szlacheckich bez wyroku sądowego,
król bez uzyskania zgody rady królewskiej nie mógł bić monety,
zakaz łączenia urzędu starosty i urzędnikia ziemskiego.
b)nadawał prawną podstawę do przejmowania gospodarstw sołtysich i większych kmiecych na zasadzie wykupu po cenie oszacowanej przez szlachcica (feudała), nierzadko w wyniku rugi całkowitej lub częściowej.
c)nienaruszalność osobistą przez króla i jego urzędników bez prawomocnego wyroku sądowego.
Król zobowiązał się, że neminem captivabimus nisi iure victum (nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego).
Ponadto przywilej nadawał szlachcicowi wyłączne prawo do zostania dostojnikiem kościelnym.
7. Jan Długosz-polski historyk, kronikarz, twórca dzieła Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, duchowny, geograf, pierwszy heraldyk polski, dyplomata; wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka, posiadał przywilej kreacji notarialnej.
Elżbieta Rakuszanka -królowa polska i wielka księżna litewska, posiadaczka starostwa w Koninie i w Pyzdrach. Córka króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga i Elżbiety Luksemburskiej, córki cesarza Zygmunta Luksemburskiego.
Zbigniew Oleśnicki- biskup krakowski w latach 1423–1455, od 1449 pierwszy kardynał narodowości polskiej, protoprezbiter Kolegium Kardynalskiego w latach 1452–1455, doradca Władysława II Jagiełły i Władysława III Warneńczyka, mówca.
Jan Hus- czeski duchowny i bohater narodowy, filozof, reformator Kościoła, prekursor protestantyzmu, rektor Uniwersytetu Praskiego. Działalność Husa, inspirowana myślą Johna Wycliffe’a, była zapowiedzią podobnego wystąpienia Marcina Lutra sto lat później.
8. 17 lipca 1399 r. Nadal dyskutowane są powody śmierci Jadwigi we wczesnym połogu, a najprawdopodobniejszą przyczyną śmierci wydaje się zakażenie połogowe (w owych czasach umierała podczas porodów co 3. rodząca).
9. Żył 82 lata.
10. 76 lat.