1. Podkreśl zestaw planet obiegających Słońce w najkrótszym czasie. (0–1 )
A. Jowisz, Mars, Saturn B. Merkury, Wenus, Ziemia
C. Neptun, Jowisz, Uran D. Saturn, Uran, Ziemia
2. Podkreśl właściwe stwierdzenia tak, aby powstałe zdania były prawdziwe. (0–2)
a) Pogląd głoszący, że Ziemia znajduje się w centrum wszechświata to teoria heliocentryczna/
geocentryczna.
b) Słońce jest centralną gwiazdą/planetą Układu Słonecznego.
3. Podkreśl trzy następstwa ruchu obrotowego. (0-2)
a) Spłaszczenie Ziemi przy biegunach.
b) Dzienna wędrówka Słońca nad widnokręgiem.
c) Występowanie astronomicznych pór roku.
d) Występowanie dnia i nocy.
e) Odchylenie kierunków stałych wiatrów w strefie międzyzwrotnikowej.
4. Korzystając z ilustracji zamieszczonej obok, wykonaj polecenia. (0–3)
a) Zapisz dzień i miesiąc, w którym Ziemia jest oświetlona
promieniami słonecznymi tak, jak przedstawiono na
ilustracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …........
b) Napisz, na który równoleżnik promienie słoneczne padają
w tym dniu pionowo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Podaj nazwę pory roku, która rozpoczyna się w tym dniu
na półkuli północnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego literę F. (0–4)
a) 22 czerwca Słońce góruje w zenicie nad zwrotnikiem Raka. . . . . .
b) W dniach 21 marca i 22 grudnia na całej kuli ziemskiej następuje zrównanie czasu trwania
dnia i nocy. . . . . .
c) 22 czerwca na biegunie północnym panuje noc polarna. . . . . .
d) 23 września na półkuli północnej rozpoczyna się jesień, a na półkuli południowej – wiosna. . . . . .
6. Uzupełnij poniższe schematy, wpisując brakujące wartości południków oraz odpowiedni czas
słoneczny. (0–6)
7. W Stargardzie Szczecińskim (53ºN,15ºE) jest godzina 12.00 czasu słonecznego. Która godzina czasu
słonecznego jest wówczas w Białej Podlaskiej (52º N,23ºE)? (0-2)
Obliczenia:
Odpowiedź: …....................................................................................................................................................
8. Podaj wartość długości geograficznej, na której położony jest Berlin, jeśli Słońce góruje nad nim 52 minuty
wcześniej niż w Londynie (51°N, 0°). (0–2)
Obliczenia:
Odpowiedź: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Samolot przekracza linię zmiany daty, przelatując z półkuli wschodniej (Australii) na zachodnią (Ameryka
Południowa).Na półkuli wschodniej jest piątek 1 marca 2008 roku. Podaj dzień tygodnia oraz datę na
półkuli zachodniej. (0-2)
Odpowiedź: ….....................................................................................................................................................
10. Uzupełnij zdania wykorzystując niżej podane miejscowości. (0-3)
Salwador (12ºS, 38ºW); Bogota (5ºN, 74ºW); Moskwa (56ºN, 38ºE); Murmańsk (69ºN, 32ºE)
a) W której miejscowości występują dni noce polarne. ….................................................................................
b) W której miejscowości dzień rozpoczyna się najszybciej. …........................................................................
c) W których miejscowościach Słońce góruje w zenicie. …...............................................................................
A. Jowisz, Mars, Saturn B. Merkury, Wenus, Ziemia
C. Neptun, Jowisz, Uran D. Saturn, Uran, Ziemia
2. Podkreśl właściwe stwierdzenia tak, aby powstałe zdania były prawdziwe. (0–2)
a) Pogląd głoszący, że Ziemia znajduje się w centrum wszechświata to teoria heliocentryczna/
geocentryczna.
b) Słońce jest centralną gwiazdą/planetą Układu Słonecznego.
3. Podkreśl trzy następstwa ruchu obrotowego. (0-2)
a) Spłaszczenie Ziemi przy biegunach.
b) Dzienna wędrówka Słońca nad widnokręgiem.
c) Występowanie astronomicznych pór roku.
d) Występowanie dnia i nocy.
e) Odchylenie kierunków stałych wiatrów w strefie międzyzwrotnikowej.
4. Korzystając z ilustracji zamieszczonej obok, wykonaj polecenia. (0–3)
a) Zapisz dzień i miesiąc, w którym Ziemia jest oświetlona
promieniami słonecznymi tak, jak przedstawiono na
ilustracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …........
b) Napisz, na który równoleżnik promienie słoneczne padają
w tym dniu pionowo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Podaj nazwę pory roku, która rozpoczyna się w tym dniu
na półkuli północnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego literę F. (0–4)
a) 22 czerwca Słońce góruje w zenicie nad zwrotnikiem Raka. . . . . .
b) W dniach 21 marca i 22 grudnia na całej kuli ziemskiej następuje zrównanie czasu trwania
dnia i nocy. . . . . .
c) 22 czerwca na biegunie północnym panuje noc polarna. . . . . .
d) 23 września na półkuli północnej rozpoczyna się jesień, a na półkuli południowej – wiosna. . . . . .
6. Uzupełnij poniższe schematy, wpisując brakujące wartości południków oraz odpowiedni czas
słoneczny. (0–6)
7. W Stargardzie Szczecińskim (53ºN,15ºE) jest godzina 12.00 czasu słonecznego. Która godzina czasu
słonecznego jest wówczas w Białej Podlaskiej (52º N,23ºE)? (0-2)
Obliczenia:
Odpowiedź: …....................................................................................................................................................
8. Podaj wartość długości geograficznej, na której położony jest Berlin, jeśli Słońce góruje nad nim 52 minuty
wcześniej niż w Londynie (51°N, 0°). (0–2)
Obliczenia:
Odpowiedź: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Samolot przekracza linię zmiany daty, przelatując z półkuli wschodniej (Australii) na zachodnią (Ameryka
Południowa).Na półkuli wschodniej jest piątek 1 marca 2008 roku. Podaj dzień tygodnia oraz datę na
półkuli zachodniej. (0-2)
Odpowiedź: ….....................................................................................................................................................
10. Uzupełnij zdania wykorzystując niżej podane miejscowości. (0-3)
Salwador (12ºS, 38ºW); Bogota (5ºN, 74ºW); Moskwa (56ºN, 38ºE); Murmańsk (69ºN, 32ºE)
a) W której miejscowości występują dni noce polarne. ….................................................................................
b) W której miejscowości dzień rozpoczyna się najszybciej. …........................................................................
c) W których miejscowościach Słońce góruje w zenicie. …...............................................................................
2. b. gwiazdą
5. d. p