tlen i dwutlenek węgla to gazy oddechowe które muszą być wydajnie transportowane po całym organizmie. oba gazy przenoszone są wraz z krwią jednak w różny sposób. Transport tlenu przebiega na dwa sposoby około 3% tlenu który dostaje się do krwi ulega fizycznemu rozpuszczeniu w osoczu pozostaje 97% tlenu przenoszone jest w erytrocytach obecna w nich hemoglobina łączy się z tlenem i powstaje tzw oksyhemoglobina. cząsteczka hemoglobiny jest tzw. tetramerem czyli składa się z czterech połączonych ze sobą łańcuchów białkowych ( dwa łańcuchy typu alfa i dwa typu beta) kazdy podjednostek posiada wbudowany związek organiczny- hem wewnątrz cząsteczki hemu znajduje się atom żelaza dwuwartościowego Fe^2+ który ma możliwość przyłączania jednej cząsteczki tlenu. Połączenie to jest nietrwałe dzięki czemu tlen może być uwalniany w tkankach organizmu. transport dwutlenku węgla (CO2) przebiega na trzy sposoby około 10% dwutlenku węgla rozpuszcza się fizycznie w osoczu kolejne 20% dwutlenku węgla transportowane jest w połączeniu z białka osocza i z białkową częścią hemoglobiny. Pozostałą część dwutlenku węgla ok. 70% przenoszone jest w osoczu w formie jonów wodorowęglanowych HCO -3 Jony te tworzone są z CO2 i H2O m.in w erytrocytach Substancje które w szczególny sposób wpływają na układ oddechowy:
Tlenek węgla CO- wykazuje około 200-krotnie wyższe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen. wysyca całkowicie hemoglobinę powodując tzw. zatrucie czadem.
dym tytoniowy-zawiera substancje rakotwórcze takie jak np. benzopiren.
Azbest- jego drobiny gromadzą się w płucach i powodują po latach powstawanie chorób nowotworowych.
transport tlenu i dwutlenku węgla w organizmie
tlen i dwutlenek węgla to gazy oddechowe które muszą być wydajnie transportowane po całym organizmie. oba gazy przenoszone są wraz z krwią jednak w różny sposób. Transport tlenu przebiega na dwa sposoby około 3% tlenu który dostaje się do krwi ulega fizycznemu rozpuszczeniu w osoczu pozostaje 97% tlenu przenoszone jest w erytrocytach obecna w nich hemoglobina łączy się z tlenem i powstaje tzw oksyhemoglobina. cząsteczka hemoglobiny jest tzw. tetramerem czyli składa się z czterech połączonych ze sobą łańcuchów białkowych ( dwa łańcuchy typu alfa i dwa typu beta) kazdy podjednostek posiada wbudowany związek organiczny- hem wewnątrz cząsteczki hemu znajduje się atom żelaza dwuwartościowego Fe^2+ który ma możliwość przyłączania jednej cząsteczki tlenu. Połączenie to jest nietrwałe dzięki czemu tlen może być uwalniany w tkankach organizmu. transport dwutlenku węgla (CO2) przebiega na trzy sposoby około 10% dwutlenku węgla rozpuszcza się fizycznie w osoczu kolejne 20% dwutlenku węgla transportowane jest w połączeniu z białka osocza i z białkową częścią hemoglobiny. Pozostałą część dwutlenku węgla ok. 70% przenoszone jest w osoczu w formie jonów wodorowęglanowych HCO -3 Jony te tworzone są z CO2 i H2O m.in w erytrocytach Substancje które w szczególny sposób wpływają na układ oddechowy:
Tlenek węgla CO- wykazuje około 200-krotnie wyższe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen. wysyca całkowicie hemoglobinę powodując tzw. zatrucie czadem.
dym tytoniowy-zawiera substancje rakotwórcze takie jak np. benzopiren.
Azbest- jego drobiny gromadzą się w płucach i powodują po latach powstawanie chorób nowotworowych.
Pył węglowy-jest przyczyną pylicy.