Babilon, akadyjskie Babil, hebrajskie Babel, starożytne miasto o powierzchni ok. 850 ha, liczące ok. 100 tys. mieszk., położone na brzegu jednego z odgałęzień Eufratu (obecnie ruiny w Iraku, 90 km od Bagdadu). Babilon powstał na planie nieregularnego czworoboku o wyraźnych założeniach urbanistycznych. W okresie sumeryjskim (III tysiąclecie p.n.e.), zwanym Ka-dingirra, semicka nazwa Bab-ili była tłumaczona jako “brama boga”; używana obecnie nazwa Babilon pochodzi z języka greckiego. Opis zabudowy miasta w końcu XII w. p.n.e. znany jest dzięki zachowanemu archiwum glinianych tabliczek. Historię wcześniejszego osadnictwa można rekonstruować tylko na podstawie źródeł pisanych. Inskrypcja akadyjskiego władcy Sargona I Wielkiego mówi, iż 2340 p.n.e. zburzył on Babilon.
Z czasów króla Szarkaliszarri (ok. 2270 p.n.e.) znane są dwie świątynie. Za panowania dynastii amoryckiej, od czasów Hammurabiego (XVIII w. p.n.e.) - stolica państwa, ośrodek polityczny, kulturalny, naukowy i religijny, którego głównym bogiem był Marduk. Na początku I tysiąclecia p.n.e. miasto zostało otoczone murami z ośmioma bramami, znajdowały się w nim liczne świątynie, m.in. Isztar, Adada, Szamasza, Enlila i najważniejszego z nich, Marduka (jego świątynia nosiła nazwę Esangila). Centrum miasta otoczono dodatkowymi murami. Bardzo mało wiadomo o Babilionie za panowania Kasytów (od początku XVI w. do 1157 p.n.e.).
W okresie nowobabilońskim miasto miało podwójną linię umocnień, między którymi ciągnął się pas ogrodów i gajów palmowych z położonymi wśród nich rezydencjami (znajdował się tam prawdopodobnie również letni pałac Nabuchodonozora II, który w VI w. p.n.e. rozbudował Babilon). Każda z 8 bram prowadzących do miasta nosiła imię boga lub bogini (najlepiej zachowana jest północno-zachodnia Brama Isztar, wysokości ok. 15 m, będąca początkiem świętej drogi, prowadzącej do świątyni Marduka). Na południe od pałacu wznosił się wielki ziggurat Etemenanki (“dom podstaw nieba i ziemi”). Miasto było kilkakrotnie niszczone, m.in. przez króla Sanheriba na początku VII w. p.n.e. Wg Herodota w Babilonie znajdowały się wiszące ogrody Semiramidy.
Po podbiciu przez Cyrusa II Starszego (539 p.n.e.) miasto stało się siedzibą satrapy perskiego, ale mimo to zaczęło pustoszeć. W czasach Aleksandra III Wielkiego, który chciał uczynić Babilon stolicą swego światowego imperium, nadal używany był letni pałac; częściowo rozebrano Etemenanki, używając jego elementów do budowy greckiego teatru. W wyniku licznych rewolt mury miejskie zostały zniszczone, a wiele budynków zburzono. Podbój Mitrydatesa I (II w. p.n.e.) zapoczątkował trzechsetletnią dominację partyjską, podczas której letni pałac Nabuchodonozora II zamieniono w fortecę. Babilon stopniowo podupadał, w czasie wizyty cesarza rzymskiego Septymiusza Sewera (199) wydawał się zupełnie opustoszały.
Za panowania Sasanidów Babilon nadal stanowił rezydencję władców i miał mury miejskie. W IX i X w. był stolicą prowincji, okręg administracyjny nosił nazwę Babel (wg źródeł pisanych). Z Babilonu pochodzi wiele drobnych zabytków związanych z życiem codziennym, a także inskrypcje o tematyce kulturalnej, historycznej, politycznej i astronomicznej. Od końca XIX w. w Babilonie były prowadzone wykopaliska archeologiczne, głównie przez Niemców (1899-1917), ale ze względu na wysoki poziom wód gruntowych rzadko możliwa jest eksploracja warstw niższych niż nowobabilońskie. W latach 80. XX w., na polecenie Saddama Husajna, zrekonstruowano niektóre partie B. z czasów Nabuchodonozora II.
Babilon, akadyjskie Babil, hebrajskie Babel, starożytne miasto o powierzchni ok. 850 ha, liczące ok. 100 tys. mieszk., położone na brzegu jednego z odgałęzień Eufratu (obecnie ruiny w Iraku, 90 km od Bagdadu). Babilon powstał na planie nieregularnego czworoboku o wyraźnych założeniach urbanistycznych. W okresie sumeryjskim (III tysiąclecie p.n.e.), zwanym Ka-dingirra, semicka nazwa Bab-ili była tłumaczona jako “brama boga”; używana obecnie nazwa Babilon pochodzi z języka greckiego. Opis zabudowy miasta w końcu XII w. p.n.e. znany jest dzięki zachowanemu archiwum glinianych tabliczek. Historię wcześniejszego osadnictwa można rekonstruować tylko na podstawie źródeł pisanych. Inskrypcja akadyjskiego władcy Sargona I Wielkiego mówi, iż 2340 p.n.e. zburzył on Babilon.
Z czasów króla Szarkaliszarri (ok. 2270 p.n.e.) znane są dwie świątynie. Za panowania dynastii amoryckiej, od czasów Hammurabiego (XVIII w. p.n.e.) - stolica państwa, ośrodek polityczny, kulturalny, naukowy i religijny, którego głównym bogiem był Marduk. Na początku I tysiąclecia p.n.e. miasto zostało otoczone murami z ośmioma bramami, znajdowały się w nim liczne świątynie, m.in. Isztar, Adada, Szamasza, Enlila i najważniejszego z nich, Marduka (jego świątynia nosiła nazwę Esangila). Centrum miasta otoczono dodatkowymi murami. Bardzo mało wiadomo o Babilionie za panowania Kasytów (od początku XVI w. do 1157 p.n.e.).
W okresie nowobabilońskim miasto miało podwójną linię umocnień, między którymi ciągnął się pas ogrodów i gajów palmowych z położonymi wśród nich rezydencjami (znajdował się tam prawdopodobnie również letni pałac Nabuchodonozora II, który w VI w. p.n.e. rozbudował Babilon). Każda z 8 bram prowadzących do miasta nosiła imię boga lub bogini (najlepiej zachowana jest północno-zachodnia Brama Isztar, wysokości ok. 15 m, będąca początkiem świętej drogi, prowadzącej do świątyni Marduka). Na południe od pałacu wznosił się wielki ziggurat Etemenanki (“dom podstaw nieba i ziemi”). Miasto było kilkakrotnie niszczone, m.in. przez króla Sanheriba na początku VII w. p.n.e. Wg Herodota w Babilonie znajdowały się wiszące ogrody Semiramidy.
Po podbiciu przez Cyrusa II Starszego (539 p.n.e.) miasto stało się siedzibą satrapy perskiego, ale mimo to zaczęło pustoszeć. W czasach Aleksandra III Wielkiego, który chciał uczynić Babilon stolicą swego światowego imperium, nadal używany był letni pałac; częściowo rozebrano Etemenanki, używając jego elementów do budowy greckiego teatru. W wyniku licznych rewolt mury miejskie zostały zniszczone, a wiele budynków zburzono. Podbój Mitrydatesa I (II w. p.n.e.) zapoczątkował trzechsetletnią dominację partyjską, podczas której letni pałac Nabuchodonozora II zamieniono w fortecę. Babilon stopniowo podupadał, w czasie wizyty cesarza rzymskiego Septymiusza Sewera (199) wydawał się zupełnie opustoszały.
Za panowania Sasanidów Babilon nadal stanowił rezydencję władców i miał mury miejskie. W IX i X w. był stolicą prowincji, okręg administracyjny nosił nazwę Babel (wg źródeł pisanych). Z Babilonu pochodzi wiele drobnych zabytków związanych z życiem codziennym, a także inskrypcje o tematyce kulturalnej, historycznej, politycznej i astronomicznej. Od końca XIX w. w Babilonie były prowadzone wykopaliska archeologiczne, głównie przez Niemców (1899-1917), ale ze względu na wysoki poziom wód gruntowych rzadko możliwa jest eksploracja warstw niższych niż nowobabilońskie. W latach 80. XX w., na polecenie Saddama Husajna, zrekonstruowano niektóre partie B. z czasów Nabuchodonozora II.