Opracować wiersz interpretacja
a) zinterpretować
b)sytuacja liryczna
c) tematyka
Perła tu leży, nie ta, co Szczęśliwe
Wyspy więc noszą ani brzegi krzywe
Oryjentalskie, ani te skorupy,
Które bogate w sobie kryją łupy.
Kosztowniejsza to perła, która siła
Wraz w sobie skarbów bogatych nosiła:
Nos załamany, sierć bielsza niż wełna,
Miększa niż tyrski jedwab, niż bawełna,
Oczy wypukłe, ogon zatoczony
I w kilka kręgów pięknie ucerklony,
Wzrost niezwyczajny, mały i sudanny,
Jak do rękawka potrzebują panny —
Owa co kiedy nadobnego było
W malteńskich pieskach, jej samej służyło.
A przy tym dowcip i wdzięczne pieszczoty,
Wierność i co jest we psiech tylko cnoty,
I ochędóstwo niezwyczajne miała,
I tym się w łasce swej paniej trzymała.
Pies ją niebieski żywota pozbawił,
Ale postrzegszy, co niechcący sprawił,
Zawył lamenty trąbą swą do góry
I za żałobę przywdział czarne chmury.
Płakał jej pokój i łóżka płakały,
Płakał i ciepły komin owdowiały:
Płacze i łzami kosztownymi ani
Da się utulić nad nią moja pani.
Sam się śnieg śmieje, bo za tym pogrzebem
Bielszego nadeń nie masz nic pod niebem.
Wstępne rozpoznanie całości
1. wiersz – epitafium jest wyrazem smutku i żalu po śmierci psa,
2. zaskoczeniem jest fakt, że istotą opłakiwaną nie jest człowiek, lecz maltańska suczka,
3. dysproporcja między błahym tematem a poważną formą,
Nadawca - kreacja podmiotu lirycznego:
4. podmiot liryczny ujawnia się w wierszu bezpośrednio tylko raz, w jego końcowej części,
4.1 mówi o właścicielce psa “moja pani”,
4.2 ze względu na damę serca poświęca uwagę zwierzęciu, sam nie był jego właścicielem,
4.3 pozostała część wiersza to przykład liryki pośredniej, w której podmiot się nie ujawnia,
Ukształtowanie wypowiedzi:
5. wiersz stychiczny,
6. formy wypowiedzi:
6.1 opis suczki: wielość rzeczowników i określających je epitetów, np. nos załamany itd.
(liryka opisowa),
6.2 opowiadanie: pies ją niebieski żywota pozbawił... (liryka narracyjna),
6.3 refleksja zamykająca utwór: Sam się śnieg śmieje...,
7. wiersz pisany 11-zgłoskowcem,
8. kompozycja utworu:
8.1 w. 1-6 przypominają epitafium – napis na nagrobku,
8.2 w. 7-18 opis suczki, jej piękna i zalet,
8.3 w. 19-22 okoliczności śmierci psa,
8.4 w. 23-28 rekcja otoczenia na jej odejście,
9. Opis “bohaterki” lirycznej:
9.1 suczka Perlisia,
9.2 określona mianem perły, co wskazuje na fakt, że była czymś drogocennym dla swej pani,
9.2.1 imię znaczące – Perlisia – kojarzy się z perłą,
9.2.2 imię ma postać zdrobnienia
9.3 była pięknym stworzeniem, co podkreśla:
9.3.1 szereg epitetów: oczy wypukłe, ogon zakręcony,
9.3.2 porównania: sierść bielsza niż śnieg,
9.4 wyliczenie przymiotów niemal ludzkich: wierna, obyta, wdzięczna, lubiła pieszczoty,
9.5 zdobyła serce swej pani,
10. Reakcja otoczenia na śmierć Perlisi:
10.1 pies niebieski – sprawca śmierci zobaczywszy, co uczynił niechcący, zawył i okrył się
żałobą - animizacja i personifikacja gwiazdozbioru,
10.2 znakiem tej żałoby są czarne chmury na niebie, tzn. natura zareagowała na tę śmierć,
10.3 całe otoczenie płacze: pokój, łóżka, komin - personifikacja
10.4 anaforyczne powtórzenie: Płakał ... i personifikacje wskazują na rozmiar żałoby
i jednocześnie wielkość straty,
10.5 rozpacza właścicielka,
11. Nastrój:
11.1 smutku i żałoby,
11.2 w poincie: zaskoczenie – upersonifikowany śnieg śmieje się, czyli cieszy, widząc, że jego
biel nie ma już konkurencji,
12. znaczenie tytułu dla odczytania wiersza:
12.1 tytuł wskazuje na temat, ale nie wyjaśnia, kim jest Perlisia,
Wykorzystanie kontekstów:
13. literatura baroku – koncept, typowe dla marinizmu operowanie zaskoczeniem,
14. kontekst gatunku – literatura funeralna: nietypowy obiekt opłakiwania,
15. kontekst mitologiczny: Szczęśliwe Wyspy – uwzniośla zwierzę, pokazuje wielkość straty,
to chyba o to chodzni tak ?