Question

Opracować kilka zagadnień.

1. Franciszkanizm i filozofia franciszkańska. Symbolika "Kwiatków św. Franciszka".

2. Wzorce paranetyczne w literaturze średniowiecznej.

Answer 1

1. Franciszkanizm został utworzony na przełomie XII i XIIIw., a zapoczątkował go św. Franciszek. Idee, które propagował skupiały się głównie wokół Boga. Przede wszystkim złamał barierę ideału ascety i pokazał, że życie może być zamiast tego podziwianiem i umiłowaniem wszelkiego stworzenia Bożego. Jego filozofia stoi w opozycji do sformalizowanej i dogmatycznej dewocji, która panowała w średniowieczu, dając tym czasom radosnego ducha. Wprawdzie według tego ruchu człowiek musiał żyć z wielką pokorą i wyrzec się dóbr świata doczesnego, jednak ubóstwo było wyrazem miłości do bliźniego, a przecież filozofia frańciszkańska jest również braterską. Nie ma tu rozgraniczenia między miłością do człowieka i Chrystusa, należy jednak postępować według nakazów ewangelicznych (chrystocentryzm). Św. Franciszek zdawał sobie sprawę, że asceza jest zarezerwowana dla ludzi mocnych, ponieważ zwykle przekracza ona możliwości zwykłego człowieka. Dlatego proponował on radosną ascezę zakładając, że ubóstwo, wyrzeczenia i miłość pozwalają zasłużyć na niebo i życie wieczne. Uważał, że grzeszników nawraca się do Boga łagodnością raczej niż naganami srogimi. Zło trzeba zawsze zdobywać miłością.''Miłość likwiduje strach przed śmiercią, a ona staję się ostatecznym szczęściem. Nie powinno się rozgraniczać ludzi biednych, chorych i bogatych, wszystkich trzeba darzyć równym uczuciem, bo człowiek na to zasługuje (fraternitas). Kwiatki św. Franciszka to jeden z utworów literatury hagiograficznej, który porusza kwestie radosnego życia w ubóstwie, jest wykładnią idei. Niewątpliwie zwraca naszą uwagę symbolika utworu, gdzie każdy gatunek kwiatu coś symbolizuje m.in. białe róże niewinność, a czerwone męczęństwo, konwalie to symbol narodzin, zaś mlecz Męki Pańskiej. W tym wypadku to kwiatki oznaczają cnoty, które człowiek powinien w sobie nosić. Kościół można przyrównać do ogrodu nad którym czuwa Bóg, pielęgnując cnoty (''kwiatki'') ludzi. Człowiek powinien być pokorny i oddany Panu, a także cieszyć się i miłować otaczający świat, a to może zaowcować mocą czynienai cudów i darem przepowiadania. Kwiatki św. Franciszka nie próbują narzucić wiary, lecz ukazać dobro tkwiące w każdym człowieku.

 

2. Wzorce parentyczne to ideały osobowe, godne naśladowania. W średniowieczu propragowano trzy takie wzorce: władcy, rycerza i ascety. Charakterystycznym sposobem pisania dla tej literatury, posługiwał się Gall Anonim w swej Kronice. Opisywał on ideał władcy, który powinien kierować się zasadami honoru
i być posłuszny Bogu. Cały utwór jest panegirykiem i opisuje trzech Bolesławów. Pierwszy został opisany Chrobry, który zostaje przedstawiony jako mądry, sprawiedliwy władca, a także mężny rycerz i doskonały dyplomata. Miał on ozłocić całą Polskę, rozszerzyć jej granice oraz sprawiać, że ludziom dobrze się żyło. Z kolei Bolesław Krzywousty staje się niezwyciężonym i walecznym, a równocześnie całkowicie oddanym Bogu. Gall określa go jako ''marsowe dziecie'' (od greckiego boga wojny - Marsa). Trzecim opisywanym jest Bolesław Śmiały - sprawiedliwy, mężny, miłosierny. Kolejnym wzorcem paranetycznym staje się ideał ascety, który choć trudny do osiągnięcia stał się bliski ludziom średniowiecza. Rezprenetuje go m.in. św. Aleksy, który nie dbając o sławe i pieniądze, wyrzeka się życia wszelkich dóbr oraz podejmuje życie żebraka. Znosi wszelkie upokorzenia, umartwia się oraz modli. Nigdy nie przestaje wierzyć, a w momencie jego śmierci rzekomo dzieją się cuda (biją dzwony, unosi się piękny zapach, chorzy zostają uzdrowieni). Trzecim wzorcem jest rycerz, którego powinny charakteryzować cechy tj. religijność, lojalność wobec swojego władcy, wierność zobowiązaniom, zasady fair play (nie może atakować śpiacego, odwróconego tyłem, musi szanować swego przeciwnika). Jednym z utworów opisujących bohaterskie czyny (chansons de geste) jest pieśń o Rolandzie. Główny bohater walczył z Saracenami, był poddanym Karola Wielkiego. Kieruje się zasadą ''Bóg, honor, ojczyzna'', najważniejsza jest dla niego dobra sława, a najgorsze posądzenie o tchórzostwo. W momencie śmierci wyciąga prawicę w stronę nieba, jako gest oddania się Bogu w lenno. Umiera pod soną jako bohater. 

Answer 2

1 .Franciszkanizm został zapoczątkowany przez Franciszka z Asyżu,który swoją filozofię wprowadzil w życie,mając nadzieję,że wiele osób poprze jego ideę i da to początek nowego ,lepszego świata.Choć był on zamożnym mężczyznę i mógł swoje życie prowadzić w bardzo wygodny sposób,to jednak zdecydował on o radykalnej zmianie w swoim życiu.Całe bogactwo ,które miał rozdawał ubogim ludziom ,aby dać przykład tego,jak można dzielić się szczęściem i tym co się posiada,z drugim człowiekiem.

Franciszkanizm uznawał miłość do otaczającej nas pięknej przyrody.Jego celem była troska i harmonia o otaczajacy nas świat.Każdy ,według tej filozofii,powinien szanować wszystkie istoty żywe,ponieważ są one bardzo ważną wartością w życiu człowieka.Poza tym ,wielką radością była pomoc osobom ,które znalazły się w bardzo trudnym połozeniu materialnym czy duchowym.Każdy powinien dzielić się z drugim człowiekiem sercem i każdy powinien widzieć w drugim człowieku dobro,ponieważ taki pogląd sprawiał,że ludzie nabierali do siebie zaufania.Kolejną istotną sprawą,była wiara w Boga,radosna wiara,bo to przede wszystkim dzięki niemu,istniał świat i ludzie.A wiara mogła pomóc w dążeniu do lepszego świata.Franciszkanizm wyznawał ubóstwo i skromność.Cierpienia jakie doznaje w swoim życiu człowiek miały być naturalną koleją rzeczy,aby w ten sposób lepiej doceniać szczęscie i radość.

"Kwiatki św.Franciszka" to opowiadania Franciszka o życiu jego i jego wyznawców.Jest to opis jego poglądów na życie i świat.Tego czego dokonał i jak nauczał innychludzi.W tych opowiadaniach miesza się historia z legendą.

 

 

2 .Wzorce parenetyczne w literaturze średniowiecza oznaczają wzorce doskonałe,które powinny być przykładem dla innych ludzi.Wzorce te nauczały ludzi w jaki sposób należy się zachowywać i żyć,aby być w zgodzie z własnym sumieniem,z naturą i innymi ludźmi.Pierwszym przykładem może być asceta.Człowiek,który nie dba o pieniądze ani sławę.Majątek swojego życia oddaje biednym ludziom.Sam wędruje po świecie w poszukiwaniu Boga.Nie dba on o schronienie czy strawę,przyjmuje to co otrzyma od ludzi .Jest pokorny i cierpliwy.Nie mówi on nikomu kim jest i dlaczego wędruje po świecie.Dla ascety najważniejszy jest Bóg i modlitwa .Podobnie Franciszek z Asyżu oddał swój majątek biednym by całkowicie oddać się modlitwie i Bogu.Służyć pomocą innym ludziom.Kochać otaczającą nas przyrodę,zwierzęta roślinność.Kolejnym doskonałym wzorcem jest rycerz,który był odważny,rycerski i honorowy.Ponad wszystko kochał swoją ojczyznę i Boga.Był wiernym sługą swego pana.Zawsze dotrzymywał danego słowa.Każdy mógł na nim polegać i mieć do niego zaufanie.Ostatnim przykładem może być władca doskonały,który kieruje się dobrem swojego ludu.Jest on odważny i sprawiedliwy.Nie cofa się przed niczym ,by bronić swoją ojczyznę.Jest wyrozumiały i tolerancyjny.Umie wybaczać.Poza tym świetnie włada mieczem,jest silny i sprawny fizycznie,a także bardzo bogobojny.