Opisz warunki życia ludności w XVI wiecznej Polsce .
fiska
Chłopi: wojny w XVII wieku całkowicie osłabiły państwo polskie. Liczne przemarsze wojsk powodowały ogromne straty, palono domy rabowano plony. Chłopi nie posiadali środków na odbudowe ich. Na chłopa nałożone był liczne obowiązki wobec jego pana, szczególnie uciążliwe były pańszczyzny, ponieważ została ona podniesiona. Szlachta traktowała chłopów jako cześć swojego inwentarza. Pan mógł nawet sprzedać swojego poddanego. Chłopi pracowali na folwarkach niechętnie i mało wydajnie. Zaś źle uprawiana ziemia dawała jeszcze mniejsze plony. Chłopi nie kupowali wyrobów rzemieślniczych bo nie mieli pieniędzy zaś szlachta sprowadzała je z zagranicy
mieszczanie: mieszczanie stracili część klientów, którzy kupowali ich towary, ponieważ chłopi nie mieli pieniędzy na zakup ich wyrobów rzemieślniczych. Miasta, w których w poprzednim stuleciu handel rozwijał się w dobrym kierunku były całkowicie zniszczone.
szlachta: wierzyła ona w to, że wywodzi się z rodu walecznego ludu Sarmatów, dlatego też kultura szlachecka często była nazywana sarmacka. W warunkach, upadku gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, miast i mieszczaństwa, ubożeniu drobnej i średniej szlachty, wzrosła potęga magnatów. Drobna szlachta pełniła służbę w dobrach magnackich, zamożniejsza pełniła rolę zarządców. W sejmie przekupiona szlachta przestaje służyć Polsce, a zaczyna służyć rodzinom magnackim, z którymi była związana. Działało to zgubnie na politykę wewnętrzną kraju jak również i zagraniczną. Szczególnego znaczenia nabrało liberum veto. Wszystkie uchwały podjęte na obradach zostawały unieważnianie. Przyczyną zrywania sejmów było warcholstwo szlachty, przedstawianie interesów swoich województw nad interes ogólny. Szczególnie winni byli magnaci, którzy doprowadzali do zrywania sejmów. Magnateria w polityce kierowała się tylko własnym interesem i korzyścią. Stała się narzędziem politycznym obcych państw na terenie własnego kraju. Władza królewska miała coraz mniejsze znaczenie, niejednokrotnie szlachta pod wodzą magnatów występowała zbrojnie przeciw królowi. Anarchia zapanowała również w sądownictwie. Sądy surowo karały chłopów, mieszczan, drobną szlachtę, lecz były pobłażliwe dla magnaterii i ich klienteli. Niesprawiedliwość sądów i przekupstwo sędziów doprowadziło do lekceważenia prawa przez stany wyższe. W miarę upływu czasu malała rola szlachty. Był to wynik pogarszającej się sytuacji ekonomicznej państwa, co uderzyło głównie w szlachtę i mieszczaństwo. Magnaci zachowali swoje majątki, nawet jeśli zostały poważnie uszczuplone.
duchowieństwo: kościół w XVII wieku tracił wiernych. Nie przyczyniło się to jednak do ubożenia duchowieństwa. Ich pozycja tylko w niewielkim stopniu była inna od tej w XVI wieku.
mieszczanie: mieszczanie stracili część klientów, którzy kupowali ich towary, ponieważ chłopi nie mieli pieniędzy na zakup ich wyrobów rzemieślniczych. Miasta, w których w poprzednim stuleciu handel rozwijał się w dobrym kierunku były całkowicie zniszczone.
szlachta: wierzyła ona w to, że wywodzi się z rodu walecznego ludu Sarmatów, dlatego też kultura szlachecka często była nazywana sarmacka. W warunkach, upadku gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, miast i mieszczaństwa, ubożeniu drobnej i średniej szlachty, wzrosła potęga magnatów. Drobna szlachta pełniła służbę w dobrach magnackich, zamożniejsza pełniła rolę zarządców. W sejmie przekupiona szlachta przestaje służyć Polsce, a zaczyna służyć rodzinom magnackim, z którymi była związana. Działało to zgubnie na politykę wewnętrzną kraju jak również i zagraniczną. Szczególnego znaczenia nabrało liberum veto. Wszystkie uchwały podjęte na obradach zostawały unieważnianie. Przyczyną zrywania sejmów było warcholstwo szlachty, przedstawianie interesów swoich województw nad interes ogólny. Szczególnie winni byli magnaci, którzy doprowadzali do zrywania sejmów. Magnateria w polityce kierowała się tylko własnym interesem i korzyścią. Stała się narzędziem politycznym obcych państw na terenie własnego kraju. Władza królewska miała coraz mniejsze znaczenie, niejednokrotnie szlachta pod wodzą magnatów występowała zbrojnie przeciw królowi. Anarchia zapanowała również w sądownictwie. Sądy surowo karały chłopów, mieszczan, drobną szlachtę, lecz były pobłażliwe dla magnaterii i ich klienteli. Niesprawiedliwość sądów i przekupstwo sędziów doprowadziło do lekceważenia prawa przez stany wyższe. W miarę upływu czasu malała rola szlachty. Był to wynik pogarszającej się sytuacji ekonomicznej państwa, co uderzyło głównie w szlachtę i mieszczaństwo. Magnaci zachowali swoje majątki, nawet jeśli zostały poważnie uszczuplone.
duchowieństwo: kościół w XVII wieku tracił wiernych. Nie przyczyniło się to jednak do ubożenia duchowieństwa. Ich pozycja tylko w niewielkim stopniu była inna od tej w XVI wieku.