Question

Opisz ustroj polityczny aten i sparty

Answer 1

Zacznę od omówienia ustroju w Sparcie Ustrój Sparty określił legendarny prawodawca i reformator Likurg. Władzę w Sparcie sprawowało dwóch królów. Byli oni głównymi dowódcami w czasie wojny oraz najwyższymi kapłanami. Dlaczego było dwóch królów? Otóż, gdy jeden wyruszał na wojnę, to drugi zostawał w kraju i pilnował porządku. Władzę ustawodawczą posiadało zgromadzenie ludowe oraz geruzja. Zgromadzenie ludowe czyli to byli obywatele Spart, którzy ukończyli 30 lat i głosowali nad projektami przedstawionymi przez geruzje oraz wybierali eforów i gerontów. Geruzja czyli inaczej rada starszych, oczywiście byli wybierani dożywotnio, posiadali inicjatywę ustawodawczą oraz wydawali wyroki sądowe. Władzę wykonawczą zaś sprawowało pięciu eforów. Ich zadaniem było kontrolowanie urzędników, królów, młodzieży, finansów oraz polityki zagranicznej, Oczywiście warto jest wspomnieć o podziale społecznym w Sparcie. Spartanie posiadali prawa polityczne, mogli sprawować urzędy, musieli pracować na własnej ziemi no i to byli rdzenni mieszkańcy Sparty. Perjojkowie byli to ludzie wolni, gównie pochodzili z terenów podbitych przez Spartę, służyli w wojsku, zajmowali się rzemiosłem, żeglugą i handlem. Helioci nie posiadali żadnych praw oraz posiadali przydział na ziem pana na której musieli pracować . 

Ustrój w Atenach jest o wiele bardziej ciekawszy niż w Sparcie. Dlaczego? Otóż w Atenach rozwinęła się demokracja. Fakt na początku w Atenach rządził król, a do władzy próbowali dostać się arystokracji. Dlatego w 621 rok następuje reforma Drakona, który spisał prawo zwyczajowe. Potem w 594 roku nastąpiły kolejne reformy - SOLONA. Przyczyną reform był incydent, mam tutaj na myśli niewolę chłopów za długi. Solon wprowadził Zgromadzenie ludowe, radę czterystu, urząd 9 archontów, sądy przysięgłych, areopag . Zgromadzanie ludowe składało się zmężczyzn, którzy posiadali obywatelstwo ateńskie. Ich zadaniem było decydowanie o wojnie i pokoju oraz wybierali urzędników. Rada czterystu zaś przygotowywała projekty ustaw. 9 archontów, zajmowali się oni najważniejszymi sprawami w Atenach. Sądy przysięgłych zajmowali się sprawami apelacyjnymi od orzeczeń urzędników oraz sądzili małe wykroczenia z zakresu prawa cywilnego i karnego. Areopag zaś składał się z byłych archontów i oni sądzili sprawy o zabójstwo. Kolejną reformą Solona, był podział obywateli na cztery klasy społeczne. Podział bym uzależniony od dochodu. Zakazał również pożyczek pod zastaw osoby, przeprowadził reformę monetarną, oraz skasował i wykupił obywateli Aten, którzy zostali sprzedani za długi. Po reformach Solona, którym wszystkim nie przypadły do gustu, nastąpiły rządy Pizystrata (tyrania). Pizystrat rozpoczął bicie monety, wprowadził podatek od dochodów, założył kolonie w okolicy cieśniny Dardanele. Również wprowadził dwa święta - ku czci Ateny i Wielkie Dionizje. Później nastąpiły reformy Klejstenesa (508 rok). Za jego czasów wzrosło znaczenie eklezji, ponieważ to właśnie eklezja kierowała całą polityką państwa (armia, polityka zagraniczna itp). Zreformowano Radę Czterystu, zamieniono ją na Radę Pięciuset, oczywiście dalej pełniła tą samą funkcję co wcześniej. Attyka została podzielona na 10 fyli (dzisiejsze województwa), a 10 fyli podzielono na 10 demów (dzisiejsze gminy). Klejstenes powołał sąd skorupkowy. Sąd skorupkowy polegał na tym, że raz w roku obywatele pisali na ostracyzmach imiona głównie polityków, którzy zagrażali demokracji ateńskiej. Ten kto został najwięcej razy wymieniony musiał opuścić Ateny na 10 lat, przy czym oczywiście nie tracił on praw ani majątku. Potem nastąpiły reformy Peryklesa (około V wieku). Zreformował on praktycznie wszystko. W skład Zgromadzenia Ludowego wchodzili mężczyźni ateńscy w wieku powyżej 20 lat, zbierali się oni 4 razy w miesięcy i otrzymywali za to pieniądze. Do Rady Pięciuset włączono 50 prytanów, którzy rządzili średnio przez około 1,5 miesiąca. Mieli oni za zadanie przygotowywać obrady Zgromadzenia Ludwoego, zajmowali się finansami, sprawowali kontrolę nad obronnością kraju. Wprowadził również urząd 10 strategów, którzy dowodzili wojskiem, archontowie pełnili tylko i wyłącznie funkcję religijną. Rozwinął również sądownictwo, ponieważ był sąd przysiegłych, areopag oraz sąd skorupkowy. Sąd przysięgłych składał się od teraz 6 tys obywateli, którzy byli podzieleni na mniejsze składy sędziowskie, areopag dalej sądził tylko i wyłącznie sprawy o zabójstwa, zaś o sądzie skorupkowym to już wcześniej pisałem.