W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą szlacheckiego światopoglądu. Polska szlachta w wyniku przekonania o pochodzeniu od starożytnego, odważnego i bitnego plemienia Sarmatów zaczęła charakteryzować się tradycjonalizmem, konserwatyzmem i niechęcią do przejawów kultury obcej.
Żyjąc przekonaniem o absolutnej wyższości polskiego modelu politycznego, odrzucano próby reform państwa. Kult przeszłości, rodowej tradycji i szlacheckiego herbu graniczył nawet z nacjonalizmem, który uważał wszystko co rodzime i swojskie za najlepsze, w szczególności szlachecką „złotą wolność”.
Sarmackie zamiłowanie do pompatyczności, teatralności i przepychu zaczęło uzewnętrzniać się w sposobie wymowy, nie stosowaniu umiaru w jedzeniu i piciu, wyprawianiu hucznych biesiad i gustowaniu w kosztownym odzieniu: Narodowy polski strój szlachecki składał się z:
- żupana (długa suknia zapinana na małe guziki, z wąskimi rękawami i małym stojącym kołnierzem; całością podobna do sutanny) - kontusza (miał rozcięte rękawy i był zakładany na żupan) - pasa kontuszowego (szeroki pas, zakładany na żupan) - kołpaka (czapka ozdabiana futrem, piórami i klejnotami) - karabeli (przymocowana do pasa zakrzywiona szabla, lekka, ozdobna; rękojeść wysadzana drogimi kamieniami) - butów z cholewkami.
Opis sarmackich strojów odnaleźć można w „Pamiętnikach” Jana Chryzostoma Paska. Szlachcic polski według Paska to człek mający w pogardzie wszelką modę i obyczaje innych narodów, nie goniący za modą.
W „Zemście” Aleksandra Fredry moda pozwala autorowi odrysować postacie komedii, a w epopei Adama Mickiewicza „ Pan Tadeusz” najważniejszymi postaciami są osoby, które nie stosują się do wymogów światowej mody.
Dużo pili jedli stąd powiedzenie "za króla sasa pij jedz i popuszczaj pasa"
W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą szlacheckiego światopoglądu. Polska szlachta w wyniku przekonania o pochodzeniu od starożytnego, odważnego i bitnego plemienia Sarmatów zaczęła charakteryzować się tradycjonalizmem, konserwatyzmem i niechęcią do przejawów kultury obcej.
Żyjąc przekonaniem o absolutnej wyższości polskiego modelu politycznego, odrzucano próby reform państwa. Kult przeszłości, rodowej tradycji i szlacheckiego herbu graniczył nawet z nacjonalizmem, który uważał wszystko co rodzime i swojskie za najlepsze, w szczególności szlachecką „złotą wolność”.
Sarmackie zamiłowanie do pompatyczności, teatralności i przepychu zaczęło uzewnętrzniać się w sposobie wymowy, nie stosowaniu umiaru w jedzeniu i piciu, wyprawianiu hucznych biesiad i gustowaniu w kosztownym odzieniu:
Narodowy polski strój szlachecki składał się z:
- żupana (długa suknia zapinana na małe guziki, z wąskimi rękawami i małym stojącym kołnierzem; całością podobna do sutanny)
- kontusza (miał rozcięte rękawy i był zakładany na żupan)
- pasa kontuszowego (szeroki pas, zakładany na żupan)
- kołpaka (czapka ozdabiana futrem, piórami i klejnotami)
- karabeli (przymocowana do pasa zakrzywiona szabla, lekka, ozdobna; rękojeść wysadzana drogimi kamieniami)
- butów z cholewkami.
Opis sarmackich strojów odnaleźć można w „Pamiętnikach” Jana Chryzostoma Paska. Szlachcic polski według Paska to człek mający w pogardzie wszelką modę i obyczaje innych narodów, nie goniący za modą.
W „Zemście” Aleksandra Fredry moda pozwala autorowi odrysować postacie komedii, a w epopei Adama Mickiewicza „ Pan Tadeusz” najważniejszymi postaciami są osoby, które nie stosują się do wymogów światowej mody.