Czynniki szkodliwe, na które narażeni są weterynarze
Zakłady lecznicze dla zwierząt różnią się między sobą zarówno profilem działalności, jak i organizacją pracy, co bezpośrednio przekłada się na dużą różnorodność występowania czynników szkodliwych. Najogólniej można je podzielić naczynniki szkodliwe natury: fizycznej, chemicznej i biologicznej.
Obowiązki właściciela zakładu leczniczego dla zwierząt
Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczną i higieniczną pracę, zatem taką, której wykonywanie nie spowoduje zagrożenia zdrowia lub życia pracownika lub innej osoby oraz pracy pozbawionej wpływu negatywnych czynników na zdrowie pracownika. Stanowi to podstawową zasadę prawa pracy, o której czytamy w art. 66 Konstytucji oraz art. 15 i 94 Kodeksu pracy. W celu wypełnienia powyższego obowiązku zostały na pracodawcę nałożone następujące zadania:
1) organizacja pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2) znajomość i przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp, na bieżąco usuwanie wszelkich nieprawidłowości i uchybień;
3) podejmowanie środków w celu ciągłego doskonalenia ochrony życia i zdrowia w miejscu pracy;
4) przestrzeganie 4-godzinnej normy czasu pracy w ciągu doby dla kobiet w ciąży przy monitorze ekranowym;
5) dokumentowanie oraz informowanie pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą;
6) przeprowadzanie szkoleń bhp wstępnych i okresowych pracownikom w czasie pracy i na koszt pracodawcy;
7) poinformowanie pracowników o wyznaczonych osobach do udzielenia pierwszej pomocy czy zadań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji oraz zapewnienie niezbędnych do tego środków;
8) zapewnienie pomieszczeń pracy odpowiednich do rodzaju wykonywanej pracy oraz liczby zatrudnionych pracowników;
9) kierowanie na badania lekarskie wstępne, okresowe oraz kontrolne pracowników;
10) refundowanie okularów leczniczych;
11) zapewnienie nieodpłatnie środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.
Pracodawca ma prawo powierzyć zadania w zakresie bhp specjalistom spoza zakładu pracy, którzy spełniają określone wymagania dotyczące wykształcenia oraz doświadczenia, lub osobie, która była zatrudniona na stanowisku inspektora pracy w Państwowej Inspekcji Pracy przez co najmniej
8 lat. Na odpowiedzialność pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników dotyczące bhp oraz powierzenie wykonywania zadań z tego zakresu specjalistom spoza zakładu pracy.
W przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest obowiązany:
- niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony;
- niezwłocznie dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne.
W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca ma obowiązek:
- wstrzymać pracę i wydać pracownikom polecenie oddalenia się w miejsce bezpieczne;
- do czasu usunięcia zagrożenia nie wydawać polecenia wznowienia pracy.
Pracodawca w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla ich zdrowia lub życia albo dla zdrowia lub życia innych osób jest zobowiązany umożliwić pracownikom podjęcie działań umożliwiających uniknięcie niebezpieczeństwa – nawet bez porozumienia z przełożonym – na miarę ich wiedzy i dostępnych środków technicznych. Pracownicy, którzy podjęli działania w zakresie pierwszej pomocy, ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji tych działań, pod warunkiem że nie zaniedbali swoich obowiązków.
Jeżeli pracodawca nie dopełni przedstawionych obowiązków, musi liczyć się z sankcjami karnymi.
Środki ochrony pracy
Na ochronę pracy składają sie dwie grupy przepisów, z których jedna ma zastosowanie do wszystkich pracowników i dotyczy przede wszystkim spraw związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, a druga obejmuje dwie kategorie pracowników szczególnie narażonych na szkodliwości zawodowe, tj. kobiety i młodocianych.
Środki ochrony indywidualnej
Zgodnie z art. 2376 Kodeksu pracy właściciel ZLZ jest dodatkowo obowiązany dostarczyć pracownikowi (dotyczy to również osób zatrudnionych na innej podstawie prawnej niż umowa o pracę) nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające go przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy.
Pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi:
- środki ochrony indywidualnej – jeżeli są one niezbędne w zakresie ochrony przed oddziaływaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy;
- odzież i obuwie robocze – jeżeli jest to konieczne ze względu na warunki wykonywania pracy, w sytuacjach, gdy:
- odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- występują określone wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przy doborze odpowiednich typów środków ochrony indywidualnej należy wziąć pod uwagę wszystkie zagrożenia występujące na danym stanowisku pracy wynikające z przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego.
Zgodnie z wymogami określonymi w przepisach środki ochrony indywidualnej dzieli się na: odzież ochronną, środki ochrony głowy, środki ochrony kończyn górnych, środki ochrony kończyn dolnych, środki ochrony twarzy i oczu, środki ochrony słuchu, środki ochrony układu oddechowego, środki izolujące cały organizm, środki ochrony przed upadkiem z wysokości, dermatologiczne środki ochrony rąk.
Należy pamiętać, że zanim wyposaży się pracownika w środki ochrony indywidualnej, każdorazowo należy ocenić kryteria ich stosowania. W tym celu przy ustalaniu środków ochrony indywidualnej niezbędnych do stosowania przy określonych pracach ZLZ powinien uwzględniać wskazania zawarte w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r.
Tabela. 1. Charakterystyczne zagrożenia dla zawodu lekarza weterynarii
- skaleczenie ostrymi narzędziami – przy używaniu i dezynfekcji narzędzi chirurgicznych, strzykawek, aparatury, a także narzędzia i maszyny robocze pozostawione w oborach lub stajniach;
- przeciążenia układu ruchu – podnoszenie, obracanie zwierzęcia;
- wypadki komunikacyjne – dojazd do miejsca wykonywania pracy – do chorego zwierzęcia
- mikroorganizmy chorobotwórcze –źródłem zakażenia będą zwierzęta, ale również ludzie, np.: wirus grypy, wirus wywołujący zapalenie płuc, zoonozy itp.
- mikroorganizmy chorobotwórcze takie jak bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itp. – źródłem zagrożenia będą próbki pobrane do badań laboratoryjnych, płyny ustrojowe, kontakt z zakażoną krwią i płynami ustrojowymi itp.
- preparaty chemiczne – źródłem zagrożenia będą różnego rodzaju środki i preparaty chemiczne do dezynfekcji i dezynsekcji, odczynniki chemiczne, leki, nawet lateks (rękawice chirurgiczne) itp.
Tabela 2. Stosowane środki ochrony pracy
Prawne
Techniczne
Organizacyjne
Ekonomiczne
- ustawy,
-rozporządzenia,
-układy zbiorowe pracy,
-regulaminy pracy,
-instrukcje bhp i wytyczne wydawane przez pracodawców
-zabezpieczenia maszyn, urządzeń i narzędzi,
-higiena pracy w pomieszczeniach,
-mechanizacja
-mechanizacja prac ciężkich, szkodliwych i uciążliwych,
- wyposażenie pracowników w sprzęt i odzież ochronną
- organizacja stanowisk pracy,
- organizacja nadzoru i kontroli,
- działalność służby bhp,
- szkolenia i popularyzacja bhp,
- analiza wypadków i chorób zawodowych,
- badania lekarskie i profilaktyczna ochrona zdrowia
- nakłady na bhp,
- programy postępu technicznego,
- plany inwestycji i kapitalnych remontów,
- oddziaływanie za pomocą bodźców materialnych
Podstawowe obowiązki pracownika w zakresie bhp
Podstawowym obowiązkiem lekarza weterynarii jako pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności pracownik jest zobowiązany:
- znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy;
- brać udział w szkoleniu i instruktażu w zakresie bhp oraz poddawać się egzaminom sprawdzającym w tym zakresie;
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp;
- stosować się do wydanych w tym zakresie wskazówek i poleceń przełożonych;
- dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz ład i porządek w miejscu pracy;
- stosować przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z jego przeznaczeniem;
- stosować środki ochrony zbiorowej;
- poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;
- niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników o grożącym im niebezpieczeństwie;
- współdziałać z pracodawcą i przełożonym w wypełnianiu obowiązku dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uprawnienia pracownika w zakresie bhp
Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym pracownikom. Pracownik ma także prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracownika. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Podsumowanie
Źródłem niebezpieczeństw oraz szkodliwości dla zdrowia i życia ludzkiego w pracy weterynarza są maszyny i urządzenia techniczne, substancje używane w produkcji, zwierzęta, środowisko pracy, okoliczności związane z organizacją pracy itp. Przed tymi wszystkimi niebezpieczeństwami obowiązany jest chronić pracowników, ich życie i zdrowie właściciel ZLZ. Aby ochrona ta była skuteczna, muszą być stosowane różne środki: techniczne i organizacyjne. Konieczne jest zabezpieczenie maszyn i wprowadzenie sprzętu ochrony osobistej, stosowanie badań lekarskich (wstępnych, okresowych i kontrolnych), szkolenie pracowników w dziedzinie bhp (wstępne ogólne i stanowiskowe, okresowe), należyte urządzenie i rozplanowanie pomieszczeń pracy, identyfikacja zagrożeń zawodowych itp. Praktyka i wieloletnie doświadczenie doprowadziły we wszystkich tych dziedzinach do ustalenia pewnych zasad, których przestrzeganie i współpraca na linii właściciel ZLZ – lekarz zapewnia najlepsze warunki bezpieczeństwa. Każdy lekarz weterynarii, mając na względzie dbałość o własne zdrowie, będąc świadomy istniejących zagrożeń zdrowotnych, powinien korzystać z dostępnych środków zapobiegawczych, do których należy stałe stosowanie dobrze dobranych środków ochrony indywidualnej. Właściciele ZLZ powinni zaś mieć na uwadze odpowiedzialność prawną i odszkodowawczą za brak zapewnienia i stosowania środków ochrony prawnej.
Verified answer
Czynniki szkodliwe, na które narażeni są weterynarze
Zakłady lecznicze dla zwierząt różnią się między sobą zarówno profilem działalności, jak i organizacją pracy, co bezpośrednio przekłada się na dużą różnorodność występowania czynników szkodliwych. Najogólniej można je podzielić naczynniki szkodliwe natury: fizycznej, chemicznej i biologicznej.
Obowiązki właściciela zakładu leczniczego dla zwierząt
Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczną i higieniczną pracę, zatem taką, której wykonywanie nie spowoduje zagrożenia zdrowia lub życia pracownika lub innej osoby oraz pracy pozbawionej wpływu negatywnych czynników na zdrowie pracownika. Stanowi to podstawową zasadę prawa pracy, o której czytamy w art. 66 Konstytucji oraz art. 15 i 94 Kodeksu pracy. W celu wypełnienia powyższego obowiązku zostały na pracodawcę nałożone następujące zadania:
1) organizacja pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2) znajomość i przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp, na bieżąco usuwanie wszelkich nieprawidłowości i uchybień;
3) podejmowanie środków w celu ciągłego doskonalenia ochrony życia i zdrowia w miejscu pracy;
4) przestrzeganie 4-godzinnej normy czasu pracy w ciągu doby dla kobiet w ciąży przy monitorze ekranowym;
5) dokumentowanie oraz informowanie pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą;
6) przeprowadzanie szkoleń bhp wstępnych i okresowych pracownikom w czasie pracy i na koszt pracodawcy;
7) poinformowanie pracowników o wyznaczonych osobach do udzielenia pierwszej pomocy czy zadań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji oraz zapewnienie niezbędnych do tego środków;
8) zapewnienie pomieszczeń pracy odpowiednich do rodzaju wykonywanej pracy oraz liczby zatrudnionych pracowników;
9) kierowanie na badania lekarskie wstępne, okresowe oraz kontrolne pracowników;
10) refundowanie okularów leczniczych;
11) zapewnienie nieodpłatnie środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.
Pracodawca ma prawo powierzyć zadania w zakresie bhp specjalistom spoza zakładu pracy, którzy spełniają określone wymagania dotyczące wykształcenia oraz doświadczenia, lub osobie, która była zatrudniona na stanowisku inspektora pracy w Państwowej Inspekcji Pracy przez co najmniej
8 lat. Na odpowiedzialność pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników dotyczące bhp oraz powierzenie wykonywania zadań z tego zakresu specjalistom spoza zakładu pracy.
W przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest obowiązany:
- niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony;
- niezwłocznie dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne.
W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca ma obowiązek:
- wstrzymać pracę i wydać pracownikom polecenie oddalenia się w miejsce bezpieczne;
- do czasu usunięcia zagrożenia nie wydawać polecenia wznowienia pracy.
Pracodawca w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla ich zdrowia lub życia albo dla zdrowia lub życia innych osób jest zobowiązany umożliwić pracownikom podjęcie działań umożliwiających uniknięcie niebezpieczeństwa – nawet bez porozumienia z przełożonym – na miarę ich wiedzy i dostępnych środków technicznych. Pracownicy, którzy podjęli działania w zakresie pierwszej pomocy, ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji tych działań, pod warunkiem że nie zaniedbali swoich obowiązków.
Jeżeli pracodawca nie dopełni przedstawionych obowiązków, musi liczyć się z sankcjami karnymi.
Środki ochrony pracy
Na ochronę pracy składają sie dwie grupy przepisów, z których jedna ma zastosowanie do wszystkich pracowników i dotyczy przede wszystkim spraw związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, a druga obejmuje dwie kategorie pracowników szczególnie narażonych na szkodliwości zawodowe, tj. kobiety i młodocianych.
Środki ochrony indywidualnej
Zgodnie z art. 2376 Kodeksu pracy właściciel ZLZ jest dodatkowo obowiązany dostarczyć pracownikowi (dotyczy to również osób zatrudnionych na innej podstawie prawnej niż umowa o pracę) nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające go przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy.
Pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi:
- środki ochrony indywidualnej – jeżeli są one niezbędne w zakresie ochrony przed oddziaływaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy;
- odzież i obuwie robocze – jeżeli jest to konieczne ze względu na warunki wykonywania pracy, w sytuacjach, gdy:
- odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- występują określone wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przy doborze odpowiednich typów środków ochrony indywidualnej należy wziąć pod uwagę wszystkie zagrożenia występujące na danym stanowisku pracy wynikające z przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego.
Zgodnie z wymogami określonymi w przepisach środki ochrony indywidualnej dzieli się na: odzież ochronną, środki ochrony głowy, środki ochrony kończyn górnych, środki ochrony kończyn dolnych, środki ochrony twarzy i oczu, środki ochrony słuchu, środki ochrony układu oddechowego, środki izolujące cały organizm, środki ochrony przed upadkiem z wysokości, dermatologiczne środki ochrony rąk.
Należy pamiętać, że zanim wyposaży się pracownika w środki ochrony indywidualnej, każdorazowo należy ocenić kryteria ich stosowania. W tym celu przy ustalaniu środków ochrony indywidualnej niezbędnych do stosowania przy określonych pracach ZLZ powinien uwzględniać wskazania zawarte w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r.
Tabela. 1. Charakterystyczne zagrożenia dla zawodu lekarza weterynarii
Zagrożenia fizyczne
Zagrożenia biologiczne
Zagrożenia chemiczne
- upadek – mokre, śliskie nawierzchnie;
- uderzenia o nieruchome przedmioty – wyposażenie obory, stajni, gabinetu, biura, lecznicy;
- skaleczenie ostrymi narzędziami – przy używaniu i dezynfekcji narzędzi chirurgicznych, strzykawek, aparatury, a także narzędzia i maszyny robocze pozostawione w oborach lub stajniach;
- przeciążenia układu ruchu – podnoszenie, obracanie zwierzęcia;
- agresja zwierzęcia – ugryzienia, zadrapania, kopnięcia, bodnięcia;
- przygniecenia zwierzęciem;
- wypadki komunikacyjne – dojazd do miejsca wykonywania pracy – do chorego zwierzęcia
- mikroorganizmy chorobotwórcze –źródłem zakażenia będą zwierzęta, ale również ludzie, np.: wirus grypy, wirus wywołujący zapalenie płuc, zoonozy itp.
- mikroorganizmy chorobotwórcze takie jak bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itp. – źródłem zagrożenia będą próbki pobrane do badań laboratoryjnych, płyny ustrojowe, kontakt z zakażoną krwią i płynami ustrojowymi itp.
- preparaty chemiczne – źródłem zagrożenia będą różnego rodzaju środki i preparaty chemiczne do dezynfekcji i dezynsekcji, odczynniki chemiczne, leki, nawet lateks (rękawice chirurgiczne) itp.
Tabela 2. Stosowane środki ochrony pracy
Prawne
Techniczne
Organizacyjne
Ekonomiczne
- ustawy,
-rozporządzenia,
-układy zbiorowe pracy,
-regulaminy pracy,
-instrukcje bhp i wytyczne wydawane przez pracodawców
-zabezpieczenia maszyn, urządzeń i narzędzi,
-higiena pracy w pomieszczeniach,
-mechanizacja
-mechanizacja prac ciężkich, szkodliwych i uciążliwych,
- wyposażenie pracowników w sprzęt i odzież ochronną
- organizacja stanowisk pracy,
- organizacja nadzoru i kontroli,
- działalność służby bhp,
- szkolenia i popularyzacja bhp,
- analiza wypadków i chorób zawodowych,
- badania lekarskie i profilaktyczna ochrona zdrowia
- nakłady na bhp,
- programy postępu technicznego,
- plany inwestycji i kapitalnych remontów,
- oddziaływanie za pomocą bodźców materialnych
Podstawowe obowiązki pracownika w zakresie bhp
Podstawowym obowiązkiem lekarza weterynarii jako pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności pracownik jest zobowiązany:
- znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy;
- brać udział w szkoleniu i instruktażu w zakresie bhp oraz poddawać się egzaminom sprawdzającym w tym zakresie;
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp;
- stosować się do wydanych w tym zakresie wskazówek i poleceń przełożonych;
- dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz ład i porządek w miejscu pracy;
- stosować przydzielone środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z jego przeznaczeniem;
- stosować środki ochrony zbiorowej;
- poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;
- niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników o grożącym im niebezpieczeństwie;
- współdziałać z pracodawcą i przełożonym w wypełnianiu obowiązku dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uprawnienia pracownika w zakresie bhp
Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym pracownikom. Pracownik ma także prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracownika. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Podsumowanie
Źródłem niebezpieczeństw oraz szkodliwości dla zdrowia i życia ludzkiego w pracy weterynarza są maszyny i urządzenia techniczne, substancje używane w produkcji, zwierzęta, środowisko pracy, okoliczności związane z organizacją pracy itp. Przed tymi wszystkimi niebezpieczeństwami obowiązany jest chronić pracowników, ich życie i zdrowie właściciel ZLZ. Aby ochrona ta była skuteczna, muszą być stosowane różne środki: techniczne i organizacyjne. Konieczne jest zabezpieczenie maszyn i wprowadzenie sprzętu ochrony osobistej, stosowanie badań lekarskich (wstępnych, okresowych i kontrolnych), szkolenie pracowników w dziedzinie bhp (wstępne ogólne i stanowiskowe, okresowe), należyte urządzenie i rozplanowanie pomieszczeń pracy, identyfikacja zagrożeń zawodowych itp. Praktyka i wieloletnie doświadczenie doprowadziły we wszystkich tych dziedzinach do ustalenia pewnych zasad, których przestrzeganie i współpraca na linii właściciel ZLZ – lekarz zapewnia najlepsze warunki bezpieczeństwa. Każdy lekarz weterynarii, mając na względzie dbałość o własne zdrowie, będąc świadomy istniejących zagrożeń zdrowotnych, powinien korzystać z dostępnych środków zapobiegawczych, do których należy stałe stosowanie dobrze dobranych środków ochrony indywidualnej. Właściciele ZLZ powinni zaś mieć na uwadze odpowiedzialność prawną i odszkodowawczą za brak zapewnienia i stosowania środków ochrony prawnej.