Question

Opisz represje ZSRR wobec obywateli Polskich na kresach wschodnich w latach 1939-1941.

Answer 1

Utarło się przekonanie, że podczas pierwszej okupacji (w latach 1939-41) na Kresach, Żydzi kolaborowali z Sowietami. Była to szeptana wersja historii. Czasami tylko wyrażano tą tezę w sposób naukowy, w zniuansowany sposób tłumacząc pewne uwarunkowania tego zjawiska. Oprócz dowodów ze zbiorów Instytutu Hoovera, opinia o kolaboracji była raczej mało zbadana. Nie może dziwić się więc, że w niektórych kręgach po 1989 stała się nagle chwytliwą intrygująca, nowa teoria o tym, że Żydzi nie tylko nie kolaborowali z Sowietami, a wprost przeciwnie, byli głównymi ofiarami komunistów.

No, cóż, intelektualiści częstokroć lubią sobie dywagować, olśniewać śmiałymi konstruktami, prowokować śmiałymi wymysłami. Ale nie zawsze fatygują się do archiwów. Odwrotnie niż Marek Wierzbicki. W swojej pionierskiej pracy historyk ten nie tylko imponuje skalą badań, jakie przeprowadził, nie tylko mnogością źródeł, jakie konsultował, ale również metodologią. “Jednym z założeń metodologicznych będzie szczególnie surowa krytyka relacji i wspomnień, dokonywana przez konfrontację z dostępnymi dokumentami i literaturą przedmiotu.” Według tych wskazówek Marek Wierzbicki naszkicował najpierw tło przedwojenne oraz wojenne. Następnie z benedyktyńską cierpliwością odtworzył dzieje konfliktu i współpracy między społecznością żydowską a polską.